Sıvıların yoğunluğunu ölçmeye yarayan alet.
Hidrometre diğer adıyla Areometre, sıvıların özgül ağırlığını ölçmeye yarayan alete verilen isimdir.
Camdan yapılmış bir hazne ile silindir şeklinde bir borudan meydana gelmiştir.
Genelde camdan yapılan hidrometrenin bir ucunda sıvı içinde dik durmasını sağlamak üzere ağırlık, diğer ucunda ise silindirik bir sap bulunmaktadır. İnce uzun bir kaba ölçülmek istenen sıvı konur, hidrometre içine de serbestçe yüzecek şekilde yavaşça bırakılır. Sıvı yüzeyi ile temas eden sap seviyesi not edilir. Daha önceden kalibre edilmiş ölçek hizasındaki değer g/cm3 olarak sıvının özgül ağırlığını verir.
Çalışma prensibi Arşimed'in yüzen cisimlerin ağırlığının, kapladıkları hacim kadar sıvının ağırlığına eşit olması ilkesine dayanır. Saf suyu 1 g/cm3 ile referans alan alet; benzin, gaz ve alkol gibi hafif sıvılarda daha derine iner; süt, tuzlu su, asit gibi yoğun sıvılarda yükselir. Genelde hafif ve yoğun sıvılar için farklı hidrometreler kullanılır; hafif sıvılar için skala 1'de son bulurken, yoğun sıvılarda 1'den başlar.
Süt testinde kullanılanılana laktometre denmektedir. Sütün özgül ağırlığı 1.027 ile 1.035 arasında değişmektedir; dolayısıyla laktometrede skala son iki sayı ile belirtilir ve 20-40 arası değişir.
Sıvıların alkol yoğunluğunu ölçmek için kullanılanlara alkolmetre, solüsyondaki şeker yoğunluğunu belirtmek için kullanılana da sakkarometre denmektedir.
Hazne kısmına civa gibi ağır bir cisim konarak ağırlık merkezinin mümkün olduğu kadar aşağıda olması sağlanır. silindir şeklindeki borunun ü-zerinde cetvel bölümleri vardır.Yoğunluğu ölçülmek istenen sıvıya batırınca, Archimedes Prensibi`ne göre kendi ağırlığı kadar bir sıvı ile yer değiştirir. Yoğunluk, bu ağırlığın (P), sıvının hacminin (V) bölümüne eşittir. Bölümlü cetvel kısmı, hiçbir hesaba lüzum kalmadan doğrudan doğruya yoğunluğu gösterir.
Areometre ne kadar çok derine inerse, yani çıkan sıvının hacmi ne kadar büyük olursa yoğunluk da o kadar küçük olur. katı maddelerin yoğunluğunu ölçebilmek için Nicholson Areometresi kullanılır. Bunun da esası, Katı cisimlerin yoğunluğunun sıvılar yolu ile ölçülmesine dayanır.
Aynı alete termometre eklenmesi ile termohidrometre ismini alır.