Alm. Pistazie (f), Pim Pernuss, Fr. Pistache, Pistachier, İng. Pistachio.
5-10 m boyunda bir ağaç. Reçine ihtiva eder. Yaprakları 3-5 yaprakçıklıdır. Çiçekleri bir cinsli ve erdişidir. Meyveleri tek tohumlu, kırmızımtrak renkli, uzunca ve eriksidir.
Familyası: Antepfıstığıgiller (Anacardiaceae).
Türkiye’de yetiştiği yerler: Gaziantep, Urfa civarı.
Vatanı Asya’dır. Memleketimizde Güney Anadolu’da bilhassa Gaziantep ve Urfa civarında yetiştirilmektedir.
Antep fıstığının anavatanı Türkiye, İran ve Türkmenistan'dır. Dünya'da Antep fıstığının en çok yetiştiği ülkeler, sırasıyla İran, ABD ve Türkiye'dir.
Türkiye'de ise en çok Gaziantep (Nizip İlçesi), Şanlıurfa, Siirt, Kahramanmaraş, Adıyaman, Diyarbakır illerinde yetişir.
Fıstık ağacı sıcak havayı çok sever.
Antep fıstığının 4 çeşidi vardır. Bunlardan "İran fıstığı" denilen tür, en çok yetiştirilenidir. İran fıstığının meyveleri diğer hepsinden daha iridir. Ancak yağ oranı oldukça düşüktür.
Batı Anadolu’da yabani olarak çok yetişen çitlenbik (celtis) ağaçları üzerine de aşılanmaktadır.
Meyvenin yenen kısmı yağlı tohumlarıdır. Tohumlarında yağ, sakkaroz, proteinli maddeler ve nişasta vardır.
Besin değerleri ve kalorisi yüksek bir besin olan Antepfıstığı bol miktarda protein ve mineral barındırır. Özellikle B1 vitamini, B2 vitamini, E vitamini ve C vitamini ile potasyum, magnezyum, kalsiyum, fosfor ve demir minerali açısından zengindir. Antep fıstığı üzerine yapılan araştırmalarda, Kronik kalp rahatsızlıkları ve kanser riskini azaltan 'resveratrol' adlı antioksidan maddenin antepfıstığında da bulunduğu tespit edilmiştir.
Kullanıldığı yerler:
Besin bakımından zengindir. Çerez olarak kavrularak yenir. Eskiden öksürüğe karşı kullanılırdı.
Antep Fıstığının Faydaları:* Günde 10-12 adet yenilen iç antepfıstığı, vücudun günlük yağ ihtiyacını karşılayabilmektedir.
* 100 g antepfıstığı vücudun günlük protein, vitamin B1 ve fosfor ihtiyacının %35''ini karşılayabilmektedir.
* Antepfıstığında kolestrol yoktur. Kandaki kolesterol seviyesini düşürür. Kroner kalp hastalığının riskini azaltır.
* Antep fıstığı protein yönünden 2 kat,fosfor yönünden 4 kat sığır etinden daha üstündür
* Vitamin E,B ve C komplexince zengindir.
* Antepfıstığı şeker hastalığında (Diabete Mellitus) kullanılabilir
* 100 gr antepfıstığında 4.0 gr posa bulunur.Posa miktarı yönünden pirinç, patates ve buğday (0.3 gr) dan
daha üstündür
* İnce bağırsakta glikoz emilimini azaltır ve kan şekerinin yükselmesini önler.
* Yapısındaki lipitlerin çoğunluğu monounsature yağ asiti içerdiğinden(35 g), kan şekerini yükseltme (Glisemik indx) yönünden buğdaydan daha az riske sahiptir
* Kalp İçin Antep fıstığı kalp sağlığını korumada önemli bir ilaç vazifesi görür
* Hastalıktan Sonra Antep fıstığı nekahet dönemlerinde de vücudumuzun dostudur. Bir terkip içinde veya tek başına tüketilen fıstık, nekahet dönemin rahat ve kısa sürmesini sağlar, bünyeyi dirençli hale getirir
* Akciğer için iyi bir iltihap temizleyicidir. Göğsü yumuşatır, ağrılarını hafifletir, öksürüğün geçmesine yardımcı olur.