FREN SİSTEMİ (HİDROLİK FREN)
Hareket halindeki aracın durmasını veya yavaşlamasını, park halindeki aracın ise sabitlenmesini sağlamak amacıyla kullanılan sistemdir. Araçlarda kullanılan iki çeşit fren vardır;
El Freni : Duran aracın sabitlenmesini sağlar.
Servis (ayak ) Freni: Hareket halindeki aracın durmasını veya yavaşlamasını sağlar. . Servis (ayak) frenine basıldığı anda ön ve arka tekerlekler aynı anda durur
FREN SİSTEMİ PARÇALARI VE GÖREVLERİ
1- FREN PEDALI :
Sistemin devreye girmesini sağlayan pedaldır.
2- MERKEZİ POMPA :
Tekerlek fren silindirlerine gönderilen hidrolik yağ basıncı sağlamaktadır.
3- HİDROLİK DEPOSU :
Belirli miktarda fren hidrolik yağına depoluk eder.
4- KAMPANA VEYA DİSKLER :
Tekerlek göbeğine bağlanarak tekerlekle birlikte döner ve balataların sürtünme yüzeyini teşkil eder.
5- FREN BALATALARI :
Frenleme esnasında kampanaların durmasını sağlar. Kampanalarda tekeri durdurur.
HAVALI FRENLER
Genellikle ağır vasıtalarda kullanılır, çalışması ise kuru hava ile gerçekleşir. Havanın üretimini sağlayan kompresör.hava boruları ve hava göstergesi bulunur.
ABS (ANTİ BLOKAJ SİSTEM) FRENLER
Hangi yol şartlarında olursa olsun tekerleklerin kayma yapmadan dönerek ve durma noktasına kadar yavaşlatılmasıyla mümkün olur.
ABS fren sistemi ana parça olarak her tekerde bir tane devir sensörü ve dişlisi, birtane elektronik kumanda ve bir tane hidrolik üniteden meydana gelir. En büyük avantajlarından biri direksiyon hakimiyeti sağlamaktır.
BAKIM VE ARIZALAR
Fren sisteminde kullanılan yağ hidrolik yağıdır ve günlük olarak kontrol edilmelidir. Fren ayarları bozuk olan bir araçta ; araç sağa sola çekmeye başlar.
Frenlerin tutmama sebepleri ;
hidrolik kalmamış olabilir, fren borularında kaçak olabilir, balatalar aşınmış olabilir, fren sistemi hava yapmış olabilir.
Fren ayarlarının sıkı olması araçta enerji kaybına ve bunun sonucunda yakıt sarfiyatının oluşmasına sebep olur. Soğuk havalarda el freni çekik bırakılırsa; fren balataları donarak kampanaya yapışır.
Westinghaus’lu fren sistemli araçlarda aracın motoru stop edilerek yola devam edilirse frenler tutmaz.
El freni çekili vaziyette yola devam edilecek olursa ;
Yakıt sarfiyatı artar, fren balataları aşınır, kampanalar ısınır.
Hava frenli araçlarda ; hava göstergesi değer göstermiyorsa araç hareket ettirilmez.
Hava olmadığı zaman frenler tutmaz.
Hava basıncı çok çabuk düşüyorsa borularda veya rekorlarda kaçak vardır.
ÖN DÜZEN SİSTEMİ GÖREVİ :
Ön tekerleklere yol tayini sağlayan sistemdir.
ÖN DÜZEN SİSTEMİ PARÇALARI:
Direksiyon simidi
Direksiyon mili
Direksiyon kutusu
Rot ve ön tekerlekler
BAKIM VE ARIZALAR
Direksiyonda boşluk varsa ; Rotlar arızalı olabilir, direksiyon kutusu arızalı olabilir, Direksiyon kutusunun ayarı bozulmuş olabilir. Direksiyon kutusunda yağ kaçağı olup olmadığı kontrol edilmelidir. Sistemde yapılan genel ayar Rot (balans) ayarıdır. Rot ayarı bozuk olan bir araçta ; Araç bir tarafa çekmeye başlar, ön lastikler içten ve dıştan aşınma gösterir.
SÜSPANSİYON SİSTEMİ GÖREVİ :
Araç üzerinde rahatlık sağlayan sistemdir.
SÜSPANSİYON SİSTEMİ PARÇALARI :
1- YAYLAR :
Yoldan gelen titreşim ve darbeleri yutan elemandır.
2- AMORTİSÖRLER :
Yayların salınımını kontrol altında tutan elemandır.