Alm. Knopper (m), Fr. Vélani (m), İng. Valonia. Familyası: Kayıngiller (Fagaceae)
Palamut meşesi (Quercus ithaburensis subsp, macrolepis)nin, uzunca fındığa benzeyen, tanence zengin, bir yüksük içinde oturtulmuş olan meyvesi.
Türkiye’de yetiştiği yerler: Karadeniz hâriç hemen hemen her yerde.
Palamut meşesinin meyveleri üç cm kadar uzunlukta silindir şekilli, açık kahverenkli ve buruk lezzetlidir. Palut, pelit, palıt gibi isimlerle de bilinir. Esas olarak palamut, pelit ve kadeh (kupula) olmak üzere iki kısımdan meydana gelir. İki kısma birden palamut adı verilir. Pelit, silindirik şekilli, takriben iki cm uzunluğunda, ucu basık ve beyaz tüylüdür. Kadeh ise 2-6 cm çapında olup, üst kısmı tırnak (trillo) denilen üzeri tüylü, uzun, kalın ve kıvrık veya yatık çıkıntılarla örtülüdür.
Meşe ağaçları elli yaşına gelmeden meşe palamudu üretemezler.
Palamut meşesinin meyveleri iki senede bir olgunlaşır. Olgunlaşma eylül ve kasım aylarında sona erer. Fakat olgunlaşma fazlalaştıkça kadeh ve tırnaktaki tanen miktarı azalacağından, palamutlar tam olgunlaşmadan ağustos-eylül ayları arasında toplanır. Palamut meşesi ağacı 5-10 yaşından itibaren meyve vermeye başlar. En çok ürün 25-30 yaşlarında alınır. Bir ağaçta ortalama olarak 25-50 kg ürün alınmakla berâber, yetişme ortamına göre bu miktar değişebilir. Kurutma ile palamut, ağırlığının % 40’ını kaybeder. Pelit, meyvenin ağırlığının % 30’unu, tırnak ise % 25’ini teşkil eder.
Kullanıldığı yerler:
Meyveleri gallik tanen taşır. Tanen miktarı pelitte % 6-10, kadehte % 27,5, tırnakta % 34-50 arasındadır. Ayrıca meyvelerde şeker de bulunur. Pelitte % 9, olgun olmayan palamutta % 4,3, kadehte % 2,7 şeker vardır.
Tâze veya kavrulmuş meşe palamutları ishâl durdurucu olarak kullanılır.
Ayrıca hayvan yemi olarak da yer yer kullanılır.
Kabuğu soyulduktan sonra kavrulmuş olan palamut, toz edilerek kahvesi yapılabilir. Tadlandırılarak mîdevî ve ishâl durdurucu olarak istifâde edilir.
Boya ve deri sanâyiinde de kullanılır.
Ticâreti:
Palamut kaba, tırnak, un veya hülâsa hâlinde ihraç edilir.
Memleketimizin başta gelen ihraç ürünlerindendir.
0 Yanıt
5431 Gösterim