Balın saf olup olmadığını anlamak için, baldan bir kaşık alıp soğuk suda ezin.
Su beyazlaşacak olursa, içinde un veya nişasta var demektir.
Bütün balların rengi, kokusu, aroması değişik. Koklayarak, tadarak, suya katıp eriterek, boğazı yakıp yakmadığına bakarak anlaşılması çok zor.
En iyi hakiki bal anlama yöntemi, arıcının güvenilir olup olmaması.
Arı yüzü görmemiş balı bir çok labaratuvar kolaylıkla anlayabiliyor.
Fakat arıya aşırı besleme yaptırılarak üretilen bal konusunda işler karışıyor.
Yanlış bilmiyorsam Türkiyede sadece 2 yerde bunu analiz edebilecek imkanlar var.
Aksi halde balın hakiki olup olmadığı, sadece ayrıntılı bal analizleri ile teşhis edilebiliyor.
Ayrıca dünyada hiç bir kovan aynı yerde olmasına rağmen, aynı özellikte bal yapamazlar.
Kristallerinin ince ya da kalın olması tamamen nektarın toplandığı çiçekle ilgili.
Kristal şeklinden yola çıkarak sahte mi gerçek mi anlaşılmaz.
Ayrıca arılara besleme yapılarak yaptırılan bal, içinde polen olmadığı için zaten çok geç donuyor.
Bilecik civarında toplanan çiçek balları, tereyağı kıvamında kristalleri hiç hissedilmeyecek şekilde donuyor.
Ama Trakya yöresinin balları çok kalın kristalli donuyor. O şekilde yerken kristalleri hissedebiliyorsunuz.
Arıcılar genelde kendi bölgelerinden alışkın oldukları balların dışında bal gördüklerinde sahte olabileceğinden kuşkulanıyor.
Mesela Karadeniz bölgesi arıcıları, orman balı çok geç donduğu için, donmuş çiçek balına sahte bal muamelesi yapıyor.
Ben kaç Karadenizli arıcıdan duydum, gerçek bal donmaz diye.
Carbon testi dışında garantili bir gerçek bal sahte bal ayırım yöntemi yok.
Pratik olarak önerilen bir çok yöntem var fakat bunların da bilimsel yanı yok.
Hakiki bal için seçenek çok az.
Diğer yöntemler uydurulmuş ve halk arasında kulaktan kulağa yayılmış yöntemler. Bunlara bakarak değerlendirme yapmak her zaman yanıltır.
Sadece kendinize ait kovanlardan hakiki bal yiyebilirsiniz.
Piyasaya sürülen sahte ballar hem tüketenlere hem de bu işi yapanlara zarar veriyor.
Peki gerçeğinden nasıl ayırt edebiliriz?
Bal buzdolabında şekerleniyorsa gerçektir.
Balın kesafeti (yoğunluğu) çok, akışkanlığı sürekli olmalıdır, kesik kesik akan bal sahtedir. Çiçek balı hızlı, çam balı ise daha yavaş akar
Gerçek bal kaşıkla alındığı zaman kesintisiz gelir.
Buzdolabında yaklaşık bir ay bekleyen balın krem ya da tereyağı kıvamına gelmesinin balın hakiki olduğunu gösteriyor.
Sabit kalem (kuşun kalem değil ucu ıslandığı zaman mor renk yazan) alın bala uç kısımını daldırın sonra parmağınıza sürün renkli olarak çıkıyorsa bal karışıktır çıkmıyorsa hakiki baldır.
Soğuk havada donma yapmaz ise bal sahtedir... Zeytinyağının donması gibi kavanozun alt kısımları donma yapar ise hakiki baldır
Sahte balın rengi biraz daha açıktır, normal balın kokusu yoktur. Normal balın kıvamı biraz daha katıdır.
Balı kaşıkla alıp yere döktüğünde sahte bal uzayıp resmen örümcek ağı gibi havada uçar.
Balın şekerlenmesi durumunda ise, eski hâlini alması için güneşe çıkarılması veya kabıyla birlikte sıcak suya konulması kâfidir.
Bal şekerle yapılan diğer şerbetlere nazaran çok daha fala keskindir. Fazla yendiği zaman genizde hafif yanma yapar. bu yediğiniz gerçek baldır.
Balda hafif te olsa şekerden kaynaklı alkol olması nedeni ile kibrit çöpü veya kağıt üzerinde cızırdayarak yanar.