Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK) verilerine göre Türkiye nüfusunun yüzde 42,9'unun internet erişimi var. Bu nüfusun yüzde 18,6'sı internet üzerinden alışveriş yapıyor. En çok tercih edilen ürünler ise giyim ve spor malzemeleri (%28,8), elektronik cihazlar (%27,8), ev eşyası (%19,8) ve kitap-gazete-dergi (% 17,6).
Internetten alışveriş güvenli mi? Internetten nasıl güvenli alışveriş yapabilirim? Bir alışveriş sitesi güvenli mi nasıl anlarım? Internetten güvenle alışveriş yapmanız için ipuçları için yazının devamını okumanızı öneririm.
Internetten Alışveriş İçin Güvenilir Siteler Neler?
Şu site güvenlidir, bu site güvensizdir gibi bir ayrım yapmak, istemiyorum. Çok duyulmuş ve kullanılan siteler daha güvenilirdir. Ancak herhangi bir siteden alışveriş yapmadan önce kontrol etmeniz gereken birkaç şey var.
Online güvenlikle ilgili önce yapılması gereken, alışveriş yapmayı planladığınız web sitesi hakkında bilgi toplamaktır. Site hakkında diğer kullanıcıların deneyimlerini mutlaka araştırın. Site pek bilinmiyorsa ve alışverişte ısrarlıysanız ilk siparişin yüksek olmamasına dikkat edin.
Güvenlik Sertifikası:
Güvenlik sertifikaları siteye gönderdiğiniz bilgilerin araya girebilecek kişiler tarafından okunmasını engeller. Eğer alışveriş sitesi bir SSL sertifikası kullanmıyorsa oradan alışveriş yapmayın.
Sayfada SSL sertifikası olduğunu nasıl anlarsınız?
Alışveriş yaparken web tarayıcınızda küçük bir asma kilit resmi beliriyorsa bu, alışveriş yaptığınız sitede SSL sertifikasının olduğunu gösterir. Bu kilit resmine tıklayarak sertifikanın kime ait olduğunu ve sertifikanın geçerlilik süresini görebilirsiniz. Geçerlilik süresi bitmiş sitelerden uzak durun!
Kullanıcı girişi yaparken ya da ödeme sayfalarında tarayıcınız sayfanın güvenilir olduğunu bildirmek için yeşil olacaktır.
Yukarıda farklı bankaların internet sitelerine farklı tarayıcılarla girdiğimizde güvenli bağlantı olduğunu görebilirsiniz. Alışveriş siteleri de bu şekilde güvenli bağlantı sağlamalıdır.
Tarayıcınızın adres çubuğuna tıkladığınızda tam adresin https:// ile başlaması güvenli bağlantı olduğunu gösterir. (http:// normal bağlantıdır.)
Adres ve Telefon:
Bana göre alışveriş yapacağınız site kesinlikle açık adresini ve telefon numarasını vermelidir. Bu numaralar sitenin orta yerine yazmayabilir ama iletişim, hakkımızda, bize ulaşın, künye gibi bölümleri arayın ve kontrol edin.
Müşteri Hizmetleri:
Telefonla ya da e-postayla destek alabileceğiniz bir site olmalıdır. Müşteri hizmetleri sayfaları olması büyük bir artıdır.
Dilerseniz bir mesaj gönderip cevap alma sürenize göre değerlendirme yapabilirsiniz.
Bu süre ürünü aldıktan sonrayardım talep ederseniz size ne kadar sürede geri dönecekleri hakkında da bilgi verir.
Dilerseniz telefon numaralarını arayın ve bilgi sorun.
Fiyatlar:
Piyasadan çok ucuza ürün satan yerlere güvenmeyin. Ürün resmi ithalat ürünü olmayabilir, yetkili distribütor tarafından getirilmemiştir ve teknik destek ve garanti konusunda sorun çıkabilir. Daha kötüsü ürün size gönderilmeyebilir :)
Siparişi tamamlarken satış toplamına dikkat edin. Bazı siteler listelenen fiyarlara KDV gibi vergileri eklemeyebilir. Sonra süprizle karşılaşmayın. Küçük yazıları iyi okuyun.
Açık Arttırma Siteleri:
Açık arttırmaya katılmak ve teklif vermek için para ödüyorsanız “en yüksek benzersiz teklifi veren ürünü ucuza alır” gibi ifadelere güvenmeyin.
Tabii ki güveli siteler de açık arttırma düzenlerler ancak kimin ne zaman teklif verdiği bellidir ve en yüksek teklifi veren kazanır.
Mümkünse Havale - EFT Kullanın:
Çok pahalı olmayan bir şey alacaksınız ürün ücretini havale ile gönderin. Büyük firmalar havaleleri mesai saatleri dışında bile 30 dakika içinde onaylıyorlar. Internet üzerinden havale yapabilirsiniz, hatta örneğin cep şubesinden havale yaptığınızda havale ücreti almayan bankalar, havale ile ödemede indirim yapan alışveriş siteleri de var.
Sanal Kart ve 3D Secure Kullanın:
Sanal Kart:
Sanal kartla alışverişinize göre bir limit belirlersiniz. Internet sitesine sanal kart bilgilerini girersiniz. Bu sayede gerçek kart bilgilerinizi korumuş olursunuz; belirttiğiniz limitten fazla para kartınızdan çekilemez. Bankanızın internet şubesinden bile sanal kart açtırabilirsiniz.
Kredi kartınızı ele geçiren kötü niyetli kişiler kart limitinizi sonuna kadar kullanabilirler. Böyle bir sorunla karşılaşmamak için en iyi yöntem sanal kredi kartı kullanmaktır. Sanal kredi kartları ile gerçek kredi kartı numaranızı yazmadan, kendinize özel limitler koyarak alışveriş yapmanız mümkün. Üstelik alışveriş yapmadığınız zamanlarda limitinizi sıfırlayabiliyorsunuz. Böylece kredi kartı numaranız başkalarının eline geçse bile herhangi bir harcama yapılamayacaktır.
3D Secure:
Eğer alışveriş yaptığınız site 3D Secure ile alışveriş yapma özelliği sunuyorsa kullanın. 3D Secure sayesinde kredi kartı bilgilerinizi girdiğinizde bankanızın sitesine yönlendirilirsiniz, o sırada büyük ihtimalle cep telefonunuza işlem onaylamanız için bir kod gönderilir, o kodu girersiniz ve işlemi tamamlarsınız. Bu sayede banka alışverişi yapanın siz olduğunu kanıtlarken siz de daha güvenli alışveriş yapmış olursunuz. Üstelik bazı bankaların banka kartları da 3D secure ile alışveriş yapmak için kullanılabilmektedir.
3D Secure veya Sanal Kart kullanmazsanız bankanız işlemi onaylamayabilir ya da işlem bu güvenlik sistemlerini kullananlara göre daha geç onaylanabilir, bu da siparişinizi işleme alınmasını geciktirecektir.
https://
Alışveriş yaptığınız sitenin ödeme bölümüne geldiğinizde adres çubuğunda https:// yazıp yazmadığına dikkat edin. Eğer bulunduğunuz sayfa 'https' ile başlıyorsa bu, sayfanın güvenli olduğunun göstergesidir. Eğer sadece http:// yazıyorsa o sayfada ödeme yapmak oldukça risklidir.
Bilgisayar
Alışverişi yaptığınız bilgisayar da çok önemlidir. Mümkünse alışverişlerinizi ev bilgisayarınızdan yapın.
Bilgisayarınızda her zaman güvenilir bir antivirüs yazılımı bulundurun ve sık sık tarama yapın. Internet üzerinden alışveriş yapacağınız zaman, özellikle ortak kullanılan bir bilgisayarda (örneğin internet kafe, okul bilgisayarları) tarayıcınızın “Private Browsing” moduna geçin.
Bu web sitesiyle ilgili bilgilerin tarayıcı kapatıldığında silinmesini sağlar.
Neredeyse tüm popüler tarayıcıların bu özelliği var. Örneğin Mozilla Firefox, Google Chrome, Opera, Internet Explorer…
Sadece isimleri değişik olarak yer alabilir. Incognito, Inprivate, Private Browsing, Private Tab gibi…
Nereden “İnternette Güvenli Alışveriş” yapabilirim?
MasterCard SecureCode ve Verified by Visa logolarını gördüğünüz sanal mağazalar bu sisteme dâhildir