Konu: Kimya Terimleri Sözlüğü

[D®agon]

- F -

f – bloku.
Periyodik tabloda f orbitallerinin dolmakta olduğu elementlerin oluşturduğu küme.

Fahrenheit sıcaklık cetveli.
Buzun 32°F da eridiğini ve suyun 212 °F da kaynadığını kabul eden sıcaklık cetveli.

Frekans.
Belirli bir noktada birim zamanda (saniyede) geçen dalga sayısıdır.

Fiziksel değişme.
Maddenin fiziksel halinde meydana gelen değişmedir.

Fiziksel özellik.
Erime noktası, kaynama noktası, renk, özkütle gibi maddenin iç yapısıyla ilgili olmayan özelliklerdir.

Fizyon (Bölünme) reaksiyonu.
Ağır bir çekirdeğin daha küçük çekirdeklere dönüşmesi. Bu sırada bir kaç nötron ile çok büyük miktarda enerji açığa çıkar.

Flüoresans.
Bir maddenin kısa dalga boylu radyasyon ile uyarılması sonucu ışık yayması. Uyarıcı ortamdan uzaklaştırıldığında ışık yayma işlemi durur.

Formül.
Bileşikteki elementlerin sembollerini ve bu bileşiğin bir molekülündeki atomların kaçar tane olduğunu gösteren sayıları içeren basit ifadedir.

Formül–gram.
Bir mol iyonik bağlı bileşiğin kütlesidir.

Fosforesans.
Bir maddenin uyarılması sonucu ortamdan uyarıcı kaldırılsa da bir süre daha ışıma yapması.

Fotoelektrik olay.
Bir metal üzerine düşürülen ışığın, metal yüzeyinden elektron koparması olayına denir.

Foton.
Işık taneciğİ. Işık ışınının enerjisi bu fotonlar içinde yoğunlaşmıştır.

Füzyon (Birleşme) reaksiyonu.
Küçük atom çekirdeklerinin birleşerek daha büyük çekirdekler oluşturmasıdır.

[D®agon]

- G -

Gama ışıması.
Çeşitli radyoaktif ışımalar sonucu yüksek enerjili halde kalan bir çekirdeğin yaydığı ve nüfus etme gücü yüksek olan elektromanyetik ışıma.

Gay – Lussac kanunu.
Sabit hacimli bir miktar gazın basıncı ile mutlak sıcaklığı doğru orantılıdır.

Gaz kanunları.
Özel şartlar altındaki gazların davranışlarını inceleyen kanunlar.

Gaz sabiti (Rydberg sabiti).
İdeal gaz denkleminde ve bazı diğer denklemlerde karşılaşılan sabit.

Geçiş elementleri.
Periyodik sistemin orta kısmında bulunan ve bileşiklerinde, birden fazla değerlik alabilen d orbitallerinin dolmasıyla oluşan B grubu elementleridir.

Gerçek Gaz.
Davranışı ideal gaz davranışından farklı olan gaz.

Görünür spektrum.
Dalga boyu yaklaşık 390 nm ile 760 nm arasında bulunan ve elektromanyetik ışımanın bütün görünen dalgalarını
içeren spektrumu.

Graham kanunu.
Sabit sıcaklıkta bir gazın difüzyon veya efüzyon hızı, o gazın öz kütlesinin karekökü ile ters orantılıdır.

Grup.
Periyodik sistemdeki benzer kimyasal özelliğe sahip elementlerden oluşan dikey sütunlar.

Gay – Lussac kanunu.
Sabit hacimli bir miktar gazın basıncı ile mutlak sıcaklığı doğru orantılıdır.

[D®agon]

- H -

Hacim:
Maddenin uzayda kapladığı boşluk.

Halojenler:
Tuz yapıcı anlamına gelen ve periyodik tabloda, atomlarının son yörüngelerinde yedi elektron bulunduran elementlerin oluşturduğu 7A grubu.

Heterojen karışım:
Her noktasında aynı özellik göstermeyen karışımlardır.

Hızlandırıcı:
Elektron, proton ve alfa parçacığı gibi yüklü parçacıklara çok yüksek kinetik enerji kazandıran alet.

Hidrat:
Kristal yapısında belirli miktarlarda su molekülü içeren bileşiklerdir.

Homojen karışım:
Her noktasında aynı özellikleri gösteren karışımlardır.

Hund kuralı:
Eş enerjili orbitallere (2px, 2py, 2pz gibi) elektronların paralel spinli maksimum sayıda eşleşmemiş elektron sağlayacak şekilde yerleştirilmesi.

[D®agon]

- I-İ -

Işık hızı.
Bütün elektromanyetik dalgaların boşluk kabul edilen, maddeden arınmış ve havası boşaltılmış ortamda 3.108 cm/s lik bir hızla ile ilerleyişi.

Işın tedavisi.
Radyoaktif ışımanın tedavi amacıyla kullanımı, radyoterapi.

İç geçiş elementleri.
Periyodik sistemin alt kısmında yer alan ve f orbitallerinin dolmasıyla oluşan elementler. Aktinitler ve lantanitler.

İdeal gazlar.
Bütün basınç değerlerinde Boyle kanununa uyan gazları tanımlar. Gerçek gazlar yüksek sıcaklık ve düşük basınçta ideal davranışa yaklaşır.

İndirgen.
Kimyasal reaksiyonlarda kendisi yükseltgenerek karşısındakini indirgeyen madde.
İndirgenme.
Elementlerin elektron olarak bir değerlikten daha düşük değerliklere geçmesi.
İyon.
elektriksel yük taşıyan atom ya da atom grupları. İyonlaşma. Gaz halindeki bir atomun en uzak yörüngesindeki en zayıf tutulan elektronunun koparılması işlemine denir.

İyonik bağ.
Bir metal ile ametal arasında elektron alış–verişi sonucunda oluşan bağ türü.

İyonik bileşik.
Atomları arasında iyonik bağ içeren bileşikler.

İyonlaşma enerjisi.
Gaz halindeki nötr bir atomun bir elektronun uzaklaştırılması için gerekli minumum enerji.

İzoelektronik.
Değerlik elektron sayıları aynı olan atom veya iyon türleri.

İzoton.
Nötron sayıları aynı proton sayıları farklı olan atomlar.

İzotop.
Proton sayıları aynı nötron sayıları farklı ya da bir başka değişle atom numarası aynı, kütle numarası farklı olan atomlar.

[D®agon]

- J -

Javel suyu.
NaOH çözeltisinden CI2 gazı geçirilerek elde edilen ve hipoklorit CIO– iyonları içeren çamaşır suyu olarak kullanılan ağartıcı madde.