NÜFUS HAREKETLERİ (GÖÇLER)
İnsanların, doğdukları yerden başka yerlere geçici ya da sürekli olmak üzere taşınmasına göç denir.
A. İÇ GÖÇLER
Ülke içerisinde, nüfusun yer değiştirmesine iç göç denir. İç göçlerle bir ülkenin toplam nüfusunda değişme olmaz. Sadece, bölgelerin ve illerin nüfusunda artma ya da azalma meydana gelir.
İç göçler, sürekli ve mevsimlik göçler olmak üzere ikiye ayrılır.
1. Sürekli İç Göçler
Ülke içerisinde yer değiştiren insanların, göç ettikleri yerlere yerleşmesiyle gerçekleşir. Türkiye’de, Cumhuriyetin başlangıcından günümüze kadar, özellikle kırsal alanlardan kentlere doğru hızlı bir göç olayı görülmektedir.
İç göçün nedenleri
Kırsal alanlardaki hızlı nüfus artışı
Miras yoluyla tarım alanlarının daralması ve ailelerin geçimini karşılamaması
Tarım alanlarının yetersiz gelmesi ve erozyonun artmasıyla toprağın verimsiz hale gelmesi
Tarımda makineleşmenin artması ve buna bağlı olarak tarımsal işgücünün azalması
Kırsal kesimde iş imkanlarının sınırlı olması
Ekonomik istikrarsızlık ve sosyal problemler
Eğitim ve sağlık hizmetlerinin yetersizliği
İklim ve yerşekillerinin olumsuz etkileri
Kentlerde sanayinin gelişmiş olmasından dolayı iş olanaklarının fazlalığı
Kentlerde eğitim ve sağlık hizmetlerinin yaygınlığı
İç göç, özellikle Karadeniz ve Doğu Anadolu bölgelerindeki illerde daha fazla olmaktadır.
Yüksek oranda göç alan şehirlerin başlıcaları şunlardır:
İstanbul, Ankara, İzmir, Adana, Bursa, Şanlı Urfa, Antalya, Mersin, Konya, Samsun, Gazi Antep, Diyarbakır gibi illerdir. İç göç, ülkemizde özellikle sanayileşmiş merkezlere daha fazla olmaktadır
İç göçlerin sonuçları
Ülke genelinde nüfusun dağılışında dengesizlik görülür.
Yatırımlar dengesiz dağılır.
Kırsal kesim yatırımlarında verimsizlik meydana gelir.
Düzensiz kentleşme görülür.
Sanayi tesisleri kent içinde kalır.
Kentlerde konut sıkıntısı çekilir.
Kent nüfusunda aşırı artış meydana gelir.
Alt yapı hizmetlerinde (yol, su, elektrik) yetersizlik görülür.
Kentlerde işsiz insanların oranı artar.
İç göçü önlemek için,
Tarımda sulama olanaklarını artırmak
İntansif tarım metodunu geliştirmek,
Besi ve ahır hayvancılığını geliştirmek ve yaygınlaştırmak,
Kırsal kesimde eğitim ve sağlık hizmetlerini yaygınlaştırmak,
Tarım ve hayvancılığa bağlı sanayi kollarını kırsal alanlara yönlendirmek,
Kırsal kesimde küçük sanayi kollarını geliştirmek, vb. gereklidir.
2. Mevsimlik İç Göçler
Kırsal kesimdeki bazı ailelerin büyük şehirlere, tarımın yoğun olarak yapıldığı yerlere, yaz turizminin geliştiği yerlere bir müddet çalışmak üzere göç etmeleri ile gerçekleşir.
Yaylaya çıkma olayı da mevsimlik göçler içerisinde yer alır. Mevsimlik göçlerle Adana, Mersin, Hatay, Aydın, Muğla, Antalya gibi merkezlerde, yaz ile kış mevsimleri arasındaki nüfus miktarlarında önemli değişmeler olmaktadır.
B. DIŞ GÖÇLER
Bir ülkeden diğer bir ülkeye yapılan göçlere dış göç denir.
Dış göçlerin başlıca nedenleri
Ekonomik nedenlerle çalışmaya gidilmesi
Tabii afetler
Savaşlar
Etnik nedenler
Sınırların değişmesi
Uluslararası anlaşmalarla sağlanan nüfus değişimi
Dış göçlerin sonuçları
Göç eden ülkede nüfus artar, göç veren ülkede ise azalır.
Ülkeler arasında ekonomik ilişkiler gelişir.
Ülkeler arası kültürel ilişkiler gelişir.
Dış göçler ve Türkiye
Ülkemize 1923 – 1989 yılları arasında çoğu Balkan ülkelerinden olmak üzere 2,2 milyon göç olmuştur. Bu sayı nüfusumuzun % 5′ini oluşturur.
1950′den sonra, başta Almanya olmak üzere yurt dışına işçi gitmeye başlamıştır. Bugün Fransa, Belçika, Hollanda, İngiltere, İsveç, ABD, Avustralya, Libya, S. Arabistan, Kuveyt ve Orta Asya ülkelerinde işçilerimiz bulunmaktadır.
Türkiye’den yurt dışına göç sonucunda;
Ülkemize giren işçi dövizi artmıştır.
Ülke turizminin gelişmesi sağlanmıştır.
Türk ticaretinin yaklaşık % 20 sine kaynak sağlanmıştır.
Artan nüfusun işsizlik sorununa kısmen çözüm bulunmuştur.