Konu: 8.Sınıf Fen ve Teknoloji - ÜNİTE 3: Maddenin Yapısı ve Özellikleri Konu Anlatımı

[Uyanan Gençlik]

Periyodik Cetvelin Özellileri :

1. Periyodik cetvelde düşey sütunlara grup yatay sıralara da periyot denir. 8 tane A (baş grup) 10 tanede B olmak üzere 18 grup vardır.

2. Bir elementin bulunduğu baş grup numarası onun değerlik elektron sayısına eşittir. Örneğin element 7A grubundaysa değerlik elektronu 7, 3A grubundaysa değerlik elektronu 3 dür.

3. Aynı gruptaki elementlerin değerlik elektronları aynı olduğundan kimyasal özellikleri de aynıdır.

4. Periyodik cetveldeki gruplar şöyle adlandırılır.

GRUP ADI :

1A Alkali metaller

2A Toprak alkali metaller

3A Toprak metalleri

4A Karbon grubu

5A Azot grubu

6A Oksijen grubu

7A Halojenler

8A Soygazlar (asal gazlar)

5. Her periyot bir alkali metalle başlar ve bir soygaz ile biter.

6. Hidrojen(Ametal) alkali metal olmadığından 1.periyot alkali metalle başlamaz.

7. Periyotlarda soldan sağa doğru gidildikçe asitlik özelliği artar, bazlık ve elektrik iletkenliği azalır.

8. Soldan sağa doğru atom çapı azalırken yukarıdan aşağıya doğru atom çapı artar.

9. Soldan sağa doğru iyonlaşma enerjisi artarken yukarıdan aşağıya doğru iyonlaşma enerjisi azalır.

10. Soldan sağa doğru çap azaldığı için elementlerin elektron ilgisi (elektronegatiflik) artar, yukarıdan aşağıya doğru azalır.

11. Yukarıdan aşağıya doğru metalik özellik artar, soldan sağa doğru azalır.

Bazı Grupların Özellikleri :


1A GRUBU (ALKALİ METALLER) (Li, Na, K, Rb,Cs,Fr)

1. Değerlik elektron sayıları bir olduğu için bu elektronunu kolaylıkla vererek bileşiklerinde sadece +1 değerlik alırlar. İyi indirgendirler.

2. Çok aktif oldukları için tabiatta bileşikleri halinde bulunurlar. Tuzlarının elektroliziyle saf halde elde edilebilirler.

3. Su ve hava oksijeniyle tepkimeye girdiklerinden laboratuvarda eter yada gaz yağında saklanırlar.

4. Alevi karakteristik renklere boyarlar.( Na sarıya, Li kırmızıya )

5. Yumuşak ve parlaktırlar. Erime noktaları ve yoğunlukları küçüktür. Grupta yukarıdan aşağıya inildikçe yoğunlukları büyür, erime noktaları küçülür.

7A GRUBU ( HALOJENLER ) (F,Cl,Br,I,At)

1. Değerlik elektron sayıları 7 olduğu için bileşiklerinde +7 ile -1 arasında çeşitli değerlikler alabilirler. Özellikle -1 değerlik alırlar.

2. Hidrojenli bileşikleri asit özelliği gösterir.(HCl,HI,HF....). Grupta yukarıdan aşağıya inildikçe asitlik özelliği artar.

3. Atom numaraları soygazlardan bir ek******.

4. Grupta yukarıdan aşağıya inildikçe atom no ve atom yarıçapı artar, elektron alma özelliği (elektron ilgisi) azalır.

5. P.cetvelde elektron alma ilgisi en fazla olan (elektronegatifliği en fazla) element flor olduğundan flor en iyi yükseltgendir.

6. 2 atomlu moleküller halinde bulunurlar. Oda şartlarında F2, Cl2 gaz , Br2 sıvı I2 ve At2 katıdır.

8A GRUBU (SOYGAZLAR) (He, Ne, Ar, Kr, Xe Rn)

Bu gruba ait olan elementler kararlı olup kimyasal tepkimeye girmezler.

Elementlerin Periyodik Cetveldeki Yeri :

Yeri belirlenecek elementin elektron dağılımı yapılır. Son katmanıtam dolu ise element kararlı bir yapıya sahiptir.

[Uyanan Gençlik]

Metallerin genel özellikleri

1. Parlaktırlar.
2. Isı ve elektriği iyi iletirler
3. Tel ve levha haline getirilebilirler.
4. Oda koşullarında (civa hariç) katıdırlar.
5. Serbest halde tek atomlu olarak bulunurlar.
6. Bileşiklerinde yalnız pozitif değerlik alırlar.
7. Genellikle oksitlerinin sulu çözeltisi baz özelliği gösterir.

8. Kendi aralarında bileşik oluşturamazlar. Alaşım denilen homojen karışımları oluştururlar. Pirinç (Zn+Cu), Lehim (Pb+Sn) gibi

Ametallerin genel özellikleri;

1. Görünümleri renkli ya da mattır.
2. Isı ve elektriği iletmezler (grafit hariç).
3. Tel ve levha haline getirilemezler, kırılgandırlar.
4. Oda koşullarında katı, sıvı ve gaz halinde bulunabilirler.
5. Serbest halde molekül yapılıdırlar.
6. Bileşiklerinde pozitif ve negatif değerlik alabilirler.
7. Genellikle oksitlerinin sulu çözeltisi asit özelliği gösterir.
8. Metallerle ya da kendi aralarında bileşik oluşturabilirler.

Yarı metallerin özellikleri:

Bazı özellikleri metallere bazı özellikleri de ametallere benzeyen elementlerdir. B, Si, Ge, As, At, Sb, Te, Po yarı metaldir.

1. Tümü oda sıcaklığında katı haldedir.
2. Orta derecede iletkendirler.
3. Erime ve kaynama sıcaklıkları yüksektir.
4. Kendi aralarında ve ametallerle yaptıkları bileşiklerde kovalent bağlıdırlar.

[Uyanan Gençlik]

Atomları bir arada tutan kuvvete kimyasal bağ denir. Atomlar kimyasal bağ yaparken son katmanlarındaki elektron dizilişlerini soygazlara benzetmeye çalışırlar. Kimyasal bağlar iyonik ve kovalent bağ olmak üzere ikiye ayrılır.

1. İyonik Bağ: Metal atomları ile ametal atomları arasında elektron alış verişi ile gerçekleşen kimyasal bağa denir. İyonik bağ da metaller elektron vererek + yüklü iyon (katyon), ametaller ise elektron alarak - yüklü iyon (anyon) oluştururlar.

2. Kovalent Bağ: Ametal atomları arasında elektronları ortaklaşa kullanmaları sonucunda oluşan kimyasal bağa denir. Kovalent bağ da ametal atomları kararlı hale geçmek (soygaza benzemek) için eksik olan elektronlarını birlikte kullanarak bu bağın gerçekleşmesine neden olurlar.