Bu konumuzda düz yazıya ve şiir bilgisine değineceğiz. Düz yazıda yazı türleri üzerinde duracak, şiir bilgisinde ise konusuna göre şiir türlerini, şiiri oluşturan kafiye, redif gibi unsurları göreceğiz.
NESİR (DÜZ YAZI) BİLGİSİ
Yazarlar okuyucuya vermek istedikleri iletinin türü¬ne göre değişik araçlar kullanır. Bu araçlar, yazı türleridir.
Asıl amaç, bu yazı türlerinden yararlanarak okuyucuyla iletişim kurmaktır. Böylece okuyucuya bir düşünceyi anlatmak veya okuyucuyu eğlendirmek amaçlanır.
Yazarın vermek istediği mesajın türüne göre kullandığı yazı türlerini görelim şimdi.
Öykü (Hikâye)
Sınırlı bir yer ve zaman içerisinde insan yaşamıyla ilgili gerçek veya tasarlanmış olayların konu edildiği yazı türüdür.
► Öyküde temel unsur "olay"dır.
► Öykünün diğer unsurları ise "zaman" ve "yer"dir.
► Olay, ön plânda olduğu için öyküde çevre betimlemeleri ve varsa kişiler ayrıntılı olarak an¬latılmaz. Ayrıntı olaydadır.
Roman
Kişi veya kişilerin başlarından geçebilecek olayları uzun ve ayrıntılı şekilde anlatan yazı türüdür.
► Romanda temel öge "karakterlerdir, yani "insan" unsurudur. Biz buna "roman kahramanı" veya "kişi" de diyoruz.
► Romanın diğer unsurları "olay, zaman ve yer"dir.
► Roman, kişilerin üzerine kurulu olduğu için romanda kişiler her yönüyle tanıtılmaya çalışılır.
Roman, öyküden uzun bir yazı türüdür.
Masal
Bilinmeyen bir yerde, bilinmeyen bir zamanda, gerçek olmayan kahramanların başından geçtiği, tasarlanan olayların anlatıldığı yazı türüdür.
► Masal kahramanlarına gerçek yaşamda rastlanılmaz. Devler, periler, canavarlar, garip canlılar, cinler masalların çok bilinen kahramanlarındandır.
► Olağanüstü varlıklar, hayvanlar ve hayalî başka varlıklar masalda yer alabilir. Masallarda çok güçlü varlıklar vardır. Cinler, cadılar, canavarlar gibi.
► Masallarda iyiler ve kötüler vardır. Masal sonunda iyiler ödüllendirilir, kötüler cezalandırılır. Böylece okuyucuya ileti verilmiş olur.
► Masallarda zaman belirsizdir. Ama olaylar geçmiş zamana göre anlatılır: Evvel zaman içinde kalbur zaman içinde...
► Masalarda yer belirsizdir. Sembolik yerler vardır. Kafdağı gibi.