Konu: Hukuk Sözlüğü

[D®agon]

- O -

Objektif iyiniyet
İnsanlar arasındaki münasebetleri kanun, örf ve adetten başka tanzim eden ve hukuk dışındaki mevcut olan ahlak, adap, haysiyet, şeref, doğruluk, insaniyet vs. esaslara denir. 

Olası kast
Kişinin, suçun kanunî tanımındaki unsurların gerçekleşebileceğini öngörmesine rağmen, fiili işlemesi hâli. 

Olveche
O şekilde 

Onama
Onamak işi, uygun bulma, tasvip. 

Orta malları
Yollar, köprüler, camiler gibi herkesin kullanabileceği kamu malları. 

Ortaç
Tümleç olabilen,isim ve sıfat gibi kullanılan fiil asıllı kelime sıfat-fiil. ör: gelen çocuk, adı batası adam. 

Ortak Yerler
Kat mülkiyetine tabi anagayrimenkulün, kat maliklerince ortaklaşa kullanılıp yararlanılan yerleri.   

[D®agon]

- Ö -

ölçü norm
Anayasaya uygunluk denetimine konu olan normların, uygunluk incelemesinde tabi olacakları norm yada normlardır. 

Ölüme bağlı tasarruf
Gerçek kişilerin, ölümünden sonra hukuki etki ve hükümler doğurmak üzere yapmış olduğu hukuki işlem. 

Ölünceye Kadar bakma akdi
Taraflardan birinin, ölünceye dek bakma ve kendisini görüp gözetme koşuluyla, malvarlığını veya bir kısım malları öbürküne geçirme (intikal ettirme) borcu altına girdiği sözleşme. 

Özel haklar
Şahıslar ile şahıslar arasındaki ilişkileri düzenleyen hukuk kurallarından,yani özel hukukundan doğan haklardır. 

Özel hukuk
Kişiler arasındaki ilişkileri düzenleyen hukuk dalı.   

[D®agon]

- P -

Pafta
Kadastrosu yapılan yerlerin ada ve parsellerinin, belli ölçülerle çizilmiş haritaları. 

Parakete
"Geminin saatteki hızını anlamak için kullanılan araç. 

Parsel
İmar düzeni bakımından belli ölçüler gözönüne alınarak sınırlandırılmış arazi parçalarından her biri. 

Paydaş
Bir bütünün belli bir kısmından (paydan) yararlanan; hissedar. 

Pedavra
Köknar ve lâdin ağaçlarından elde edilen, çatı örtüsü olarak kullanılan ince tahta; hartama. 

Peşin Harç
İ l a m s ı z takiplerde, takip talebinde bulunan alacaklıdan, alacağın binde beşi oranında tahsil edilen miktar 

Pey akçesi
"Bir alacağın gerçekleşmesinden önce verilen belirli bir miktar, ön ödeme. 

Pey sürmek
Bir sözleşmeyi yapmak için ileri sürülen taminât miktarı önerilen bedel, şart-ı cezâî miktarı. 

Pozitif hukuk
Belli bir anda belli bir ülkede yürürlükte bulunan hukuk kurallarının tümü.   

[D®agon]

- R -

Râbıta
Bağlantı; bağ; düzen; tertip 

Râci
Rücu eden; geri dönen; ilgisi olan 

Rad
Redden, Geri çeviren, 

Rahin
Rehin veren; rehneden 

Rakabe
Devri ve devir alınması olanaklı bulunan şeyin kendisi; örneğin tarla,köle gibi; mala(şeye) hakim olabilme kudreti; çıplak mülkiyet 

Rapt
Bağlama; bağlanma; iliştirme; bağlaç 

Rayiç
Sürüm değeri; geçerli olan 

Rayiç Değer
Bir iktisadi kıymetin, değerleme günündeki normal alım-satım değeri; piyasa değeri. 

Ref etmek
Kaldırmak; örneğin itirazın ref'i (kaldırılması) 

Refik
Arkadaş 

Rehin
Bir borcun yerine getirilmemesi halinde, alacaklarının teminatı olmak üzere ve paraya çevirtme hakkıyla birlikte alacaklı lehine verilen taşınır veya taşınmaz mal güvencesi. 

Reisievvel
Birinci reis 

Replik
Davacının, davalının cevap layihasına (yazısına) karşı verdiği cevap. 

Resen
Kendiliğinden; herhangi bir isteğe gerek olmadan; otomatikman 

Re'sen
"1. Kendi başına, kendiliğinden. 

Resim
Devlet daire ve kurumlarında görülen hizmet ve yapılan giderlerin karşılığı olarak, sadece o işle ilgisi bulunan kişilerden alınan bir gelir. 

Reşit
Ergin; rüşt yaşını doldurmuş; onsekiz yaşını dolduran veya onsekiz yaşını doldurmamasına rağmen evlenen veya yasal olarak erginliğine mahkemece karar verilen kişi 

Resmi gazete
Başbakanlık tarafından çıkarılan ve kanunların, kanun hükmündeki kararnamelerin, tüzüklerin ve bazı yönetmeliklerin yürürlüğe girmesi için yayımladığı gazetedir. 

Resmi Senet
Resmi bir makam ve görevlinin, usulüne göre düzenlediği veya onayladığı belge. 

Resülmâl
Anamal; sermaye 

rey
"1. Oy 

Rüçhan
Öncelik; üstünlük; imtiyaz 

Rücu
Dönme; geri dönme; cayma; sözünden dönme; sözünü geri alma; bir ödemede bulunan kimsenin, bu bedeli, asıl ödeme yapması gereken kişiden istemesi; 

Rüsum
Resimler; devlet dairelerinde ve diğer kamu kuruluşlarında görülen hizmet ve harcamaların karşılığı olarak alınan vergiler 

Rü'yet
Davanın bakılmakta olması. 

Rûz-nâme
Gündem; yevmiye defteri; takvim   

[D®agon]

- S -

Sâdır olmak
Çıkmak 

Safahat
"Evreler, safhalar. 

Sahih
Sıhhatli; gerçek; düzgün; doğru; legal; hukuka uygun 

Saik
Maksat,niyet. 

Saik-i mümbit
Niyetiyle bekleneni verebilen, randımanlı, faydalı   

Sair
Başka, öteki, diğer. 

Sâkıt
Susan; herhangi bir görüş bildirmeyen; düşen; düşücü; hükümsüz 

Salâhiyet
Yetki; bir davaya bakabilme 

Salahiyetname
Temsilciye verilen yetkiyi üçüncü şahıslara ispatlaması için verilen yazılı belgedir. 

Sâlif-üz-zikr
Zikri geçen; bildirilen 

Salih
Elverişli; uygun 

Saniyen
Ikinci olarak 

Sarahat
Açıklık; netlik; sarihlik; aydınlık 

Sarfı nazar
Sayılmama, vazgeçme, dikkate almama.   

Sarfiyat
Harcamalar; giderler 

Sari
Bulaşan; bulaşıcı 

Satış vaadi
Bir kimsenin, taşınmaz malını bir başkasına satmayı (ileride yapılacak satım akdini) taahhüt ettiği sözleşme. 

Savcılık
Devlet adına kamu davasını açan makamdır. 

Sây
Emek; çalışma 

Sayıştay
Devlet mallarını kabız ve sarf ve idare ve edenlerin hesaplarını tetkik ve muhakeme ile mükellef bir heyet.Divanı muhasebat 

Saylık
İçerisinde düz taşların bulunduğu, imar ihyaya elverişli arazi. 

Sebketmek
Vâki olmak; yapılmak; olmak; ileri geçmek 

Sehim
Pay; hisse 

Sehven
Yanlışlıkla. 

Selahiyet
İzin,müsade,yetki. 

Selb
Zorla alma; kaldırma; giderme 

Selef
Önce gelen kimse 

Semen
Satış parası; satış sözleşmesinde, satana mal teslimine karşılık olarak ödenecek para 

Semere
Bir maldan elde edilen ürünler; Tabii Semere 

Senedât
Senetler 

Sened-i hâkanî
Tapu senedi 

Senet
Bir kimsenin yapmaya ya da ödemeye borçlu olduğu şeyi göstermek için imzaladığı resmi kâğıt, belgit. 

Senevî
Senelik; yıllık 

Serdetmek
Ileri sürmek; öne sürmek; ortaya çıkmak; belirtmek 

seyirtmek
Koşmak, koşar adım yürümek 

Seyrân-gâh
Gezme yeri; dolaşma yeri 

Sigorta primi
Sigorta ettirenin sigortacıya ödemekle yükümlü olduğu ücrettir. 

Sin
Yaşanılan süre 

sınaî
"Sanayi ile ilgili, endüstriyel. 

Sinkâf
Erkeklik organı ve ilgili sövgülerin tümünün kısaltılmış biçimi. 

Sirayet
Bulaşma; yayılma; geçme 

Sirkat
Hırsızlık; çalma; çalınma 

Siyanet
Koruma 

Siyasi haklar
Herhangi bir biçimde devletin yönetimine ve siyasi kuruluşlarına katılmaya yönelik haklardır 

Skar
Yara izi, kesi, iyileşmiş yara. 

Soruşturma
"Suçun işlenmesinden başlayarak yargı verilinceye dek, kolluk, savcı, yargıç yönünden yapılan inceleme, araştırma ve kanıtların toplanması işleminin tümü. 

Sosyal devlet
Fertlerin sosyal durumlarıyla ilgilenen, onlara asgari bir hayat düzeyi sağlamayı, sosyal adaleti ve sosyal güvenliği gerçekleştirmeyi ödev bilen devlettir. 

Sosyal ilişkiler
Şahısların birbirleriyle veya toplumla olan ilişkileridir. 

Sosyal kurallar
Sosyal ilişkileri düzenleyen din, ahlak, görgü ve hukuk kurallarıdır. 

Sosyal ve ekonomik haklar
Kişinin sosyal ve ekonomik faaliyetleriyle ilgili bulunan hak ve hürrriyetlerdir. 

Sözleşme
İki veya daha çok kişinin, aralarında bir hukuki bağ yaratmak, bu bağı değiştirmek veya ortadan kaldırmak amacıyla, karşılıklı ve birbirine uygun iradelerini beyan ederek yaptığı hukuki işlem; akit. 

Sözleşme
İki veya daha çok kişinin, aralarında bir hukuki bağ yaratmak, bu bağı değiştirmek veya ortadan kaldırmak amacıyla, karşılıklı ve birbirine uygun iradelerini beyan ederek yaptığı hukuki işlem; akit. 

Sözleşmeden Dönme
Taraflardan birinin, mevcut sözleşmeden cayması; sözleşmeden rücu. 

Sübut
"Gerçekleşme, şüpheye yer bırakmayacak biçimde ortaya çıkma. 

Sübût
Sabit olma; gerçekleşme; ispatlama; ispatlanma; kanıtlama 

Suç
1. Törelere, ahlak kurallarına aykırı davranış. 2. huk. Yasalara aykırı davranış, cürüm. 

Sudur
Verilen ; çıkan 

Suiniyet
Kötüniyet 

Sükna
Oturma yeri; oturulacak yer; konut 

Sükna hakkı
Bir evde veya evin bir bölümünde oturma hakkı veren kişiye bağlı bir irtifak hakkı; oturma hakkı, bir evde veya evin bir bölümünde oturma imkanı veren bir irtifak hakkı. 

Sukut
Düşme; düşüş 

Sulh
Barış. 

Sülüsân
Üçte iki 

Sürekli edim
Borçluyu belli bir süre, belli davranış ya da davranış biçimleri ile bağlı bulunmakla yükümlü kılan edim 

Süreli icap
Bir kimsenin, belli bir süre bağlı olmak niyeti ile beyan ettiği icap. 

Süresiz icap
Kabul haberinin kendisine ulaşması ile ilgili olarak herhangi bir süre tayin etmediği icap 

Sureti mahsusa
Özel olarak; özellikle; belli amaçla 

Sureti mümtaze
Öncelikli 

sürüm
"1. Bir ticaret malının satılır olması, 

Suveri müsaddaka
Onanmış örnek