Hucurat Suresi; müminlerin şanına ve adına layık olan edep ve terbiye esaslarını ihtiva eden bir sure.
Bu nedenle bazı müfessirler tarafından bu sure “Ahlâk ve Adab Suresi” olarak nitelendirilir. Toplum hayatında Müslüman ferdîn davranışlarını düzenlemeye dair ahlâkî hükümleri en yoğun tarzda yer aldığı bu sure, Allah’ın dinine, Resulü’ne, O’nun yanında konuşma adabına, dedikodulara kulak asmamaya, duyulan haberi tahkik etmeye, küskünlerin arasını bulmaya, alay ve hakaret etmemeye, su-i zandan sakınmaya, gıybetten kaçınmaya, tecessüs etmemeye, yani gizli halleri araştırmamaya, ırkçılıktan kaçınmaya, ihlâsa önem vermeye dair ayetler ihtiva ediyor.
Hucurat Suresi, müminlerin peygamberimizin yanında iken nasıl olmaları gerektiğinden başlayıp, alınan haberlerin araştırılmasından kişilerle alay edilmesine, Müslümanlardan iki grubun savaşması halinde diğer Müslümanların bu konuda tutumlarına, insanların üstünlük sağlamak için irk ve soy imtiyazlarıyla övünmelerini men etmeye kadar birçok prensibi bünyesinde barındırıyor.
Hucurat Suresinin ilk beş ayetinde; Müslümanların Allah ve Peygamberi hakkında göz önünde bulundurup takınmaları gereken edep ve saygı anlatılıyor. Sahabenin Peygamberimiz (sallAllahu aleyhi ve sellem) ile konuşurken O’nun yüce makamına ve şerefli mevkiine saygı göstermek için seslerini alçaltmaları, O’nunla konuştukları zaman, saygı ve edepli davranmaları öğütleniyor.
6. ayette ise günümüzün en önemli sorunlarından birisi olan ‘laf’ taşıma ve asılsız haberler üzerine yapılan tartışmalara dikkat çekiliyor. Önemli haberlerin araştırılması gercek olup olmadığının soruşturulması, bu yapılmadan harekete geçilmesinin uygun olmayacağı ihtar ediliyor. Herhangi bir kişi, topluluk veya millet hakkında bir haber alınmış ise, haberin kaynağı delilleriyle incelenmesi, haberi getiren kişi güvenilir değilse, harekete geçmeden önce haberin doğru olup olmadığının iyice incelenmesi gerektiği tavsiye ediliyor.
Günümüzde en sık rastlanan kişilerle alay etme, birbirini kötüleme, kötü lakaplar takma, kötü zanlarda bulunma, başkalarının durumunu ve hayatlarının gizli yönlerini araştırıp soruşturmanın, insanların arkasından çekiştirilmesinin haram olduğuna dikkat çekiliyor.
Bütün insanlığı felakete sürükleyen, dünya çapında huzursuzluğa sebep olan ırk ve soy imtiyazlarına da Hucurat Suresiyle darbe indiriliyor. Millet, kabile ve ailelerin san ve sohbetleriyle öğünmeleri, kendi üstünlüklerini devam ettirebilmek için diğerlerini çiğnemeleri, dünyayı zulüm ve haksızlıkla dolduran ana sebepler olarak zikrediliyor.