M.Ö. 1200’lerde Yunanistan’a gelerek Doris bölgesine yerleşen bir kavim.
Önceleri Tuna bölgesinde kapalı hayat yaşayan bir kuzey kavmi olup, Morava ile Vardar vâdilerinde yerleşmişlerdi. Dorlar, İllyria ve Trakya kavimlerinin mücâdeleleri sırasında Yunanistan’ın kuzeyine sürüldüler. Bu esnâda ikiye bölünen Dorların bir kısmı Epir yoluyla Korinthos Körfezine ulaşırken, diğer bölümü de Maliakos Körfezine vardı. Bu akınlar sırasında Mykenai ve Tirynas yakılıp yıkıldı. Bilhassa savaşlarda demir silah kullanan Dorlar, Akalara karşı bütün savaşlarda üstün geldiler. Birbiri arkasından birçok dalga hâlinde Yunanistan’a inen Dorlar, zamanla bu ülkenin kendilerine yetmemesi dolayısıyla Ege Adalarına göç etmeye başladılar. Yüzyıllarca süren bu göçler ve karışıklıklardan sonra, dil ve medeniyet sâhasında ortaya çıkan gelişmeler önemlidir.
Nitekim Yunan lehçelerinin târihteki coğrafî dağılımından anlaşıldığına göre Hylleis, Pamphyloi ve Dymanes adlı üç büyük Dor kabîlesinin Anadolu’nun güneybatısına, Ege’nin güneyindeki adalara ve Peloponnes’in doğusuna yerleştikleri anlaşılmaktadır.
Yayılma bölgelerinde bir siyasi birlik oluşturmayan Dor istilasının sonucunda söz konusu bölgelerdeki yerleşimler arası kültürel ve ticari sıcak ilişkiler de son bulmuştur. Böylece Dor istilasının ardından 4 asır süren bir “karanlık devir” yaşanmıştır.
Demir işlemesinde görülen yenilikler ve ölülerin yakılması âdeti, Yunanistan’a, Dorlarla birlikte gelmiştir.
Rodos'un ilk sakinleri olan Dor'lar, Argos'tan gelen denizci bir kavimdi ve güneş ilahı olan Helios'a taparlardı.
Dor'lar Rodos'ta en parlak devrini MÖ 3. asırda yaşayan bir medeniyet kurdular. Mısır ve Fenike'nin ürünlerini alıp satarak zengin oldular. Adayı kültür-sanat merkezi, güzel konuşma ve felsefe okulu haline getirdiler. Batı Anadolu'da da şu anda Datça yarımadasının ucunda bulunan Knidos antik kentini hem ticari hem de kültürel açıdan devrin en önemli liman şehri yaptılar.
Makedonya Kralı Demetrios, Rodos’u uzun süre kuşatma altında tutmuştu. Dor'lar, Demetrios'la yaptıkları bir savaşı kazandıktan sonra, kuşatmanın kalkması anısına zafer anıtı olarak ve ilahları Helios'a şükran borçlarını ödemek için, Rodos limanının girişine büyük bir Helios heykeli yaptılar. MÖ 281-280 yılında yapılan 32 metre yüksekliğindeki bu tunç heykel, elinde bir meşale tutuyordu. Bugünkü New York limanındaki Özgürlük Anıtı Rodos Heykeli'ni andırmaktadır.
Rodoslular bu heykelin kendilerini ve adayı koruduğuna inanırlardı. Bu heykel Herodot'un belirlediği 7 harikadan biridir. Bu nedenle her yıl "Helicia" denilen şölenler düzenler, bu heykelin dibinde dört atlı bir arabayı denize atarlardı. İnanışlarına göre, Helios böyle bir arabayla dünyayı dolaşarak insanları gözetlerdi.
0 Yanıt
2004 Gösterim