On beşinci yüzyılın en ünlü edebiyat târihçisi.
1431 senesinde Semerkand’da doğdu. Emir Alâüddevle’nin oğludur. Asil bir Türk âilesindendir. Önce Şahruh’un sonra da Ebü’l-Kâsım Bâbur’un yanında bulundu. Ömrünü Timur Hana bağlı beylerin saraylarında geçirdi. 1495 senesinde vefât etti. Horasan’ın asilzâdelerinden olan Devletşah, ilim tahsiline elli yaşından sonra başlamasına rağmen, akranları arasında ilim, fazîlet ve kanâatiyle tanındı. Hayâtının bâzı zamanları sıkıntı içinde geçti. Dâimâ ârif ve şâirlerle düşüp kalkmış ve zamânını dîvân, târih ve siyer kitaplarını okumakla geçirmiştir.
Tezkiret-üş-Şuarâ isimli eserini Sâhib Kıran Sultan adına 1487 yılında yazmıştır. On Arap şâirine âit bir mukaddime, 143 İran şâirini anlatan yedi tabaka ile Herat Sarayına âit altı büyük şahsiyeti ihtivâ eden tezkire, Hüseyin Baykara’ya yer ayrılan bir hâtimeden meydana gelmektedir. Seçme şâirlerin hayatları ve şiirlerinden parçalar bulunan eseri, kendisinden sonra gelen Türk ve İran tezkirecilerine örnek olmuştur. Anlatım ve plân yönünden olduğu gibi, aldığı seçme parçalar bakımından da önemlidir.
Tezkire’nin çeşitli yerlerde yazma nüshaları bulunmaktadır. İlk defâ Bombay’da 1887/88 (H. 1305) senesinde taşbasması olarak yayımlandı.
Tezkiresinden başka şâirlerin hayâtını anlatan birçok risâle ve kitâbı da bulunmaktadır.
Tezkire ilk defa Türkçeye Sultan İkinci Mahmud devrinde Süleymân Fehim tarafından tercüme edilmiş ve 1843 yılında basılmıştır.
İkinci olarak Necâtî Lugal tercüme etmiştir ve eser MEB yayınları arasında iki cilt hâlinde neşredilmiştir (1. cilt 1963, 2. cilt 1967).
0 Yanıt
2249 Gösterim