Çocuğunuzla olumlu ilişkiler geliştirmek istiyorsanız empatiden sonra dikkat edilmesi gereken bir diğer nokta karşılıklı olarak birbirinize saygı duymanız gerektiğidir. Hemen soralım: Çocuğunuza saygı duyar mısınız?
Toplumda genellikle çocuktan saygı beklenir; ama çocuğa saygı göstermek pek de önemsenmez. Saygı tek taraflı olursa, yani sadece çocuktan beklenirse bu, aradaki ilişkiyi olumlu kılmayacak, bilakis çoğu çocuk için söyleyebilirim ki daha da negatifleştirecektir. Saygı karşılıklı olursa bir anlam ifade edecektir. Yukarıdaki soruya kimi ebeveynler “Ne diye ben saygı duyayım ki o bana saygı duysun!” diye cevap verirken kimileri çok dikkat etmedikleri halde “Tabii ki saygı duyarım!” cevabını hemencecik veriverirler. Gelin her iki cevabı da irdeleyelim.
Çocuğuna saygı duymayı gerek duymayan ebeveynler de var
Bu ebeveynlerin genellikle çocuklarını bir birey olarak kabul etmedikleri ve kendilerine ait bir mülk gibi değerlendirdikleri görülür. Çocuklarını bir birey olarak kabul etmedikleri için çocuklarının da kendilerine ait bir his dünyalarının olabildiğini, onların da birtakım düşüncelerinin olabildiğini hep göz ardı ederler. Ve çocukları ile gerek konuşurken ve gerekse onlara karşı davranırken dikkat etme gereği duymazlar.
Çocuğuna saygı göstermeyenin saygı görmeyi beklemesi oldukça anlamsızdır. Çünkü birçok şeyi olduğu gibi saygı kavramını öğrenip içselleştirmeyi çocuk ebeveyninden öğrenir. Mesela çocuğun; kendisiyle saygısızca konuşulursa, yetişkinlerle dikkatli ve saygılı bir biçimde konuşmaması kendisinden beklenen bir davranış olacaktır.
Saygı gösterdiğini zannedenler
Bazı ebeveynler ise saygı kavramını yanlış değerlendirir ve yaptıkları birtakım davranışlara bakarak çocuklarına saygı gösterdiklerini düşünürler. Mesela çocuklarına bağırmama davranışını ele alarak sadece buna bağlı bir saygı geliştirebilirler veya çocuklarının arkadaşlarına müdahale etmediklerini söyler, bu bağlamda çocuklarına saygı gösterdiklerini düşünebilirler. Evet çocuğa bağırmamak gerekli ve güzeldir; fakat saygı duymak sadece bununla tanımlanamaz. Şöyle demek daha doğru olacaktır: Size nasıl saygı gösterilmesini istiyorsanız ve bekliyorsanız saygıda empati kurmalı ve çocuğunuza bu şekilde yaklaşmalısınız.
Karşılıklı saygı nasıl olmalı?
Karşılıklı saygı, her şeyden önce ebeveynin çocuğunu bir birey olarak kabul etmesine dayanır. Çocuğunun duygularına, düşüncelerine kendisi katılmasa bile saygı gösterebiliyorsa ebeveyn saygı adına oldukça mesafe kat etmiştir. Çocuğun odasına girerken kapıyı tıklatmayı ihmal etmemekten tutun, çocuğun çalışma masasını izin almadan toplamamaya kadar her şey saygı kapsamında ele alınır. Oysa ebeveynler çoğu zaman çocuklarının odalarına izinsiz girebiliyor ve dolaplarını onların izni olmadan düzenleyebiliyorlar. Amaç çocuğa saygıyı öğretmek ve devamında bu sürecin aradaki ilişkiyi olumlu kılmasını sağlamaksa küçük yaşlardan itibaren ebeveyn bu tarz davranışlarına çok dikkat etmelidir.
Bunun dışında;
Çocuğun fikirlerine başvurmalı ve saygıyla onu sonuna kadar dinleyebilmelidir.
Negatif eleştiri, hakaret, yüksek ses tonu ile kontrolsüzce konuşma gibi davranışlar ebeveynin kesinlikle başvurmaması gereken yaklaşımlardır.
Çocuk ikinci plana kesinlikle atılmamalıdır. Çocuk konuşurken sözü kesilip bir yetişkinle diyaloğa geçilmemelidir.
Çocuğun duygularına da saygı duyulmalıdır. Çocuk kimi zaman üzülebilir ve bu üzüntü konusu ebeveyn için çok basit olabilir, ebeveyn buna rağmen çocuğun üzüntüsüne saygı duymalıdır. Aynı durum tüm duyular için geçerlidir. Heyecan, öfke, korku vs. “Ne gerek var böyle hissetmene?” tarzı yaklaşımlar da çocuğun duygularına saygısızlık anlamına gelir.
ÖZETLE ebeveyn gerek davranışlarında, gerek konuşmalarında ve gerekse yaklaşımlarında çocuğa saygı gösterdiğini hissettirebilmelidir. Çocuğa saygı duymak onu başıboş bırakmak demek değildir. Sadece önce çocuğu anlamak ve sonrasında çocuğu rencide etmeden ve ilişkileri zedelemeden yaklaşmak demektir. Bu şekilde davranıldığında, çocuk da zamanla saygı duymayı öğrenecek ve aradaki ilişki (ebeveyn-çocuk ilişkisi) daha da olumlu olacaktır.
Şimdi tekrar düşünün lütfen: “Çocuğunuza saygı duyuyor musunuz?”
0 Yanıt
2990 Gösterim