elektronlar tarafından esnek biçimde saçılıma uğrayan X ışınlarının ve başka yüksek enerjili elektromagnetik ışınımların dalgaboylarında ortaya çıkan artış. Compton Olayı, ışının enerjisinin bir madde içinde soğurulmasının en temel biçimidir.
1923’te ABD’li fizikçi Arthur Holly Compton, X ışınlarının, foton adını verdiği kesikli (ayrık) elektromagnetik enerji darbelerinden meydana geldiğini varsayarak, dalgaboyunda görülen artışı açıkladı.
Bu olayın keşfi, ışığın hem dalga hem de parçacık yapısında olduğunu gösterdi. Compton, X ışınları gibi kısa dalga boylu ve yüksek enerjili ışınların, “foton” ismini verdiği enerji darbelerinden meydana geldiğini kabul etti. Maddî parçacıklar gibi enerji ve momentuma sâhib olan fotonlar aynı zamanda frekans ve dalgaboyu gibi dalgaya mahsus olan özelliklere de sâhiptir.
Fotonların enerjisi dalgaboylarıyla ters orantılı, frekanslarıyla doğru orantılıdır. Elektronla çarpışan bir fotonun, enerjisinin ve momentumunun bir kısmı elektrona aktarılmış olur. Çarpışma netîcesinde elektronlar, fotonun geliş doğrultusu ile bir açı yapacak şekilde geri tepilirken, daha az enerjili yâni dalga boyu büyük olan fotonlar ortaya çıkar. Bu fotonlar da elektronlara aktarılan enerji nisbetine bağlı olan bir açı ile saçılıma uğrarlar. Dalga boyundaki artış ile saçılma açısı arasında deney yoluyla bulunan bağıntı, çarpışmada momentumun ve enerjinin korunduğunu kabûl ederek bulacağımız bağıntının aynısıdır.
0 Yanıt
2398 Gösterim