a) Haberler
b) Geliyorken
c) Benzinli
d) Mavimsi
CEVAP: Geliyorken
Küçük ünlü uyumu ya da düzlük-yuvarlaklık kuralı, Türkçe sözcüklerin ayırt edilmesinde kullanılan ses uyumlarından biridir. Türkçe söz dağarcığındaki öztürkçe sözcüklere ait ortak bir özelliktir. Küçük ünlü uyumunun iki kuralı vardır bunlar;
a, e, ı, i > a, e, ı, i: Türkçede bir sözcüğün herhangi bir hecesinde düz ünlü (a, e, ı, i) varsa bunu izleyen "ilk hecede" de düz ünlü bulunmalıdır:
anlaşmak, yanaşmak, kayıkçı, ısırmak, ılıklaşmak, seslenmek, yelek, bilek, çilek vb.
o, ö, u, ü > a, e, u, ü: Türkçede bir sözcüğün herhangi bir hecesinde yuvarlak ünlü (o, ö, u, ü) varsa bunu izleyen "ilk hecede" geniş düz (a, e) veya dar yuvarlak (u, ü) ünlü bulunmalıdır:
boyunduruk, çocuk, odun, yorgunluk, yoklamak, vurmak, yumurta vb.
Küçük sesli uyumunda dikkat edilmesi gereken husus -ilk heceden başlayarak- her bir hecedeki ünlünün kendinden "sadece" bir sonraki ünlü ile karşılaştırılması gerektiğidir. Yani her ünlü ikilisi kendi içinde değerlendirilmelidir:
ÖRNEK: buralardayım
Örnekte görüleceği üzere ilk ünlü (u) ve son ünlü (ı) küçük sesli uyumuna uymadığı halde "buralardayım" sözcüğü küçük sesli uyumuna uymaktadır.