Röportaj: Herhangi bir konu ya da sorunun değişik boyutlarıyla ele alınıp işlendiği gazete ve dergi yazılarıdır.
Röportajın özellikleri
• Tek bir yazı olabileceği gibi aynı konuda dizi yazıda olabilir
• Röportaj yapan kişi, röportajında elde ettiği bilgilerle kendi görüş ve düşüncesine de yer verir.
• Röportaj genellikle ses kayıtları, belge ve fotoğraflarla tamamlanır.
• Röportajda önemli olan bir çok kişinin gördüğü ve bildiği şeyleri ustaca dile getirmektir.
• Bir yeri konu alan röportajda belgelendirme yapılırken film, fotoğraf, ses kayıtlarından yararlanılır
• Kanıtlayıcı, betimleyici vb anlatım türlerinden yararlanılır..
• Okuyucunun dikkatini çekecek ve onu bazı konularda düşündürecek biçimde düzenlenir.
• Öğretici, açıklayıcı vb anlatım türlerinden yararlanılır.
Röportajın amaçları
• Okuyucuyu konu içinde yaşatmak.
• Konuyu çarptırmadan belgesel olarak okuyucuya sunmak ve kamuoyunu aydınlatmak hedeflenir.
• Kamuoyunu aydınlatmak.
İnsanı konu alan röportaj: Belli bir alanda üne kavuşmuş kişilerin özelliklerinin belirtildiği röportaja denir.
Bir yeri konu alan röportaj: Film, ses kayıt ve fotoğraflardan yararlanılan röportaj türüdür.
Röportajda yararlanılan anlatım türleri: Öğretici, Açıklayıcı, Kanıtlayıcı
Mülakat:
• Buluşma görüşme konuşma anlamına’ da gelmektedir
• Her hangi bir gazetecinin ünlü bir kişiyi ziyaret ederek ona alanıyla ilgili sorular sorması ve bu sorulara verilen cevaplardan oluşan yazılara denir.
Mülakatın özellikleri
• Mülakat metinleri öğretici ve ufuk açıcıdır.
• Alanında tanınmış kişilerle mülakat yapılır.
• Alınan cevaplar aynen yorumlanmadan yayımlanır.
• Genelde söyleşmeye bağlı anlatım türü kullanılır.
Mülakat yazıları
• Görüşülen kişinin adı belirtilir.
• Görüşülen kişinin işi belirtilir.
• Hangi amaç için görüşme yapıldığı belirtilir.
Mülakat yapan kişinin yerine getirmesi gereken davranışlar
• Mülakat yapacağı kişiden görüşme zamanını belirlemesini istemesi
• Sabırlı dikkatli ve nazik olmalı.
• Konuşacağı kişi ve konu hakkında bilgi edinmeli ve ön hazırlık yapmalı.
• Hep kendi konuşarak karşısındaki kişiyi sıkmamalıdır.
• Söz başka bir konuya atlarsa konuyu toparlamalıdır.
Nutuk:
• Bir topluluk önünde belirli bir konuda yapılan etkili be inandırıcı konuşmalara
nutuk denir
• Söylev kavramını karşılamaktadır.
• Amacı, dinleyicileri kendi düşüncesinden yana çekmektir.
• Söylenen sözler ve söyleyiş biçimi inandırıcı, coşturucu nitelik taşımaktadır.
• İnsanları heyecanlandırmak, bir fikri, bir kanaati insanlara aşılamak ve benimsetmek önemlidir.
• Yersiz ve gereksiz vurgular, anlaşılmaz – abartılı sözler ve aşırı ses yükseltmelerinden kaçınılır.
• Kişi, konuşmasını duruş, jest ve hareketleriyle desteklemektedir.
• Toplulukta duygusal doruklar ve insanda tartışma atmosferi oluşur.
Söylev:
• Bir topluluk önünde belli bir konuda yapılan etkili ve inandırıcı konuşmalara denir.
• Söylev türünün ilk örnekleri Eski Yunan ve Roma dönemlerinde görülür.
• II. Meşrutiyette tanınmış en meşhur söylevciler, Ömer Naci ile Hamdullah Suphi Tanrıöver’dir
• Cumhuriyet döneminin en büyük konuşmacısı Mustafa Kemal Atatürk’tür.
Hatip: Söylevci anlamına gelir
Söylevde Amaç: Dinleyicileri kendi düşüncesinden yana çekmek.
Söylev türünün özellikleri:
• Konularına göre beş tür söylev vardır.
• Etkili, heyecanlı ve açık cümlelerle bitirilir.
• Cümleler kısa, yalın, içten ve akıcı olmalıdır.
• Tiyatro ile birlikte gelişmiştir.
• Söylevci konuşmasını duruş, jest ve hareketleriyle desteklemelidir.
• Dilin alıcıyı harekete geçirme işlevi ve heyecana bağlı işlevi birlikte kullanılır.
• Dinleyicinin zevk ve kültür düzeyleri konuşmacı tarafından dikkate alınır.
• Söz ve sesle birleşen bir sanattır.
• Söylev türünün ilk örnekleri Eski Yunan ve Roma dönemlerinde görülür.
Not: Beş çeşit söylev vardır bunlar hukuksal söylev, akademik söylev, siyasi söylev, dinsel söylev ve askeri söylevlerdir.
Hukuksal söylev: Mahkemelerde, yargılama sırasında suçlamak ya da savunmak amacıyla söylenen söyleve denir.
Akademik söylev: Bilim toplantılarında söylenen, açılış, kapanış ve ödül törenlerinde yapılan bilimsel içerikli söylevlerdir.
Siyasi söylev: Genellikle parlamentolarda, diplomatik toplantılarda, mitinglerde söylenen politik amaçlı söylevlere denir.
Dinsel söylev: Tapınaklarda bireysel ve toplumsal soruları dinsel açıdan yorumlayan söyleve denir.
Askeri söylev: Ordunun moral gücünü yükseltmek ve güven duygusunu artırmak için verilen söylev türüdür.
Atatürk’ün söylevi
• Mecliste okunması 36 saat sürmüştür.
• İçerik açısından siyesi bir söylevdir.
• Mustafa Kemal Atatürk, söylevi “gençliğe sesleniş” ile bitirir.
• Mustafa Kemal Atatürk’ün “onuncu yıl nutku” siyasi bir söylevdir.
Hamdullah Suphi Tanrıöverve Ömer Naci : II. Meşrutiyet döneminde yetişen tanınmış söylevcilerden biridir.
Demosthenes: Eski Yunan Edebiyatı söylevcilerindendir.
Çiçero: Söylev türünün ilk örneklerini veren Latin edebiyatı düşünürüdür.
Bossuet: Söylev türünün ilk örneklerini veren Fransız edebiyatı düşünürüdür.
Fransız edebiyatı söylevcileri: Bossuet, Mirabeau, Robespiere
Akademik: Bilim toplantılarında söylenen söylevdir.
Basit Sözcükler:Yapım eki almamış sözcüklere denir.
Türemiş Sözcükler: Kök sözcüklerin, yapım eki alarak yeni anlam kazanmasıyla oluşan sözcüklere denir.
Boş beşik ve Susuz yaz adlı eser Necati Cumalı’ ya aittir.
0 Yanıt
1740 Gösterim