Lokman Suresi
-Lokman Suresinin ayetlerini ve meallerini ezberleyebilirsiniz. Ben tüm ayetlerin meallerini yazmayacağım, sadece çok üzerinde durulan ayetleri ve açıklamasını yazacağım inşAllah.
LOKMAN SURESı
-Lokman Suresi Mekke Dönemi ortasında inmiş 34 ayettir.
-Hikmetle dolu Lokman’ın nasihatine yer verir.
-12.ve 13 ayette niçin Lokman ismi verildiği anlatılmıştır.
Lokman Suresinde: Allah’a itaat ve ana-babaya saygının önemi,
-Hak dine davet edilen müşriklerin atalarını körü körüne taklit etmesi,
-Herkesin yaptığı davranışlardan sorgulanacağı,
-ınsan bilgisinin sınırlı oluşu,
-Kur’an ‘ın Müslümanlar için rehber olduğu,
- Allah’a kulluk görevini yerine getiren,
-Namazını dikkatli ve devamlı kılan,
-Zekâtı veren,
-Ahirete inanlar övülür.
-ınkârcıların durumu kınanır.
- Bilge Lokman’ın çocuğuna ve tüm insanlığa evrensel mesajı anlatılır.
Lokman Suresi genelde 4 kısımda incelenir:
Birinci Bölüm:1-11. ayetlerin olduğu kısımdır. Kur’an ‘ın özelliği, namaz, zekât, Ahirete inanmanın önemi, Allah’a kulluk görevinden bahsedilir.
ıkinci Bölüm:2-19.ayetlerin olduğu kısımdır. Bu kısımda Allah’ın Lokman’a hikmet verme nedeninden bahsedilir. Lokman’ın öğütleri anlatılır.
Üçüncü Bölüm:20-32. ayetlerinin oluşturduğu kısımdır. Allah ’ın insanların hizmetine sunduğu, inkârcıların durumları ve inananların yollarının hayırlı olması anlatılır.
Dördüncü Bölüm:33-34. ayetlerin oluşturduğu kısımdır. Bu kısımda dünya hayatının geçici olduğuna dair uyarı ve Allah’ın ilminin insanların ilminden çok farklı olduğu anlatılır.
Bismillahirrahmanirrahim
1- Elif-Lâm- Mîm
Bu harfler Mukattaa harfleridir.27’si Mekki, 2 ‘si Medeni toplam 29 surenin başında yer alır. Başında yer aldığı 3 sure Meryem, Ankebût ve Rûm suresidir. Bu harfler Kur’an ‘ın i’câz yönüne dikkat çeker. Anlamını yalnızca Allah bilir.
2.ve 3. ayette Kur’an ‘ın hidayetinden bahseder.
4-5: Bu kişiler namazını dikkatli ve devamlı kılarlar, zekâtı da verirler ve ahretin gerçekliğine de şeksiz şüphesiz inanırlar. ışte Rablerinin gösterdiği yolda yürüyenler, onlardır. Kurtuluşa erecek olanlar yine onlardır.
Bu ayetlerde Muhsin’in 3 özelliğinden bahseder.
1)Namaza gereken dikkati ve önemi vermek.
2)Refah ve zenginliği toplumun tüm katmanlarına yaymak için zekât vermek,
3)Bu dünyadaki davranışlarımızdan ötürü ahrette hesaba çekileceğimize inanmak.
Allah- ınsan ılişkisi: Namaz canlı tutar.
ınsan-ınsan ılişkisi: Zekât canlı tutar.
Allah-ınsan-Toplum ılişkisi: Ahret canlı tutar.
6:Bazı kişiler hiçbir doğru bilgiye ve delile dayanmaksızın insanları Allah yolundan saptırmak ve o dosdoğru yolu alay konusu yapmamak için bir takım asılsız hikâyeler anlatılmaktadır.
“Asılsız Hikâye- Lehve’l Hadis” – ınsana kendisini ve Rabbini unutturacak, yapması gerekenleri ihmal ettirecek derecede meşgul eden her şeydir.
Lehv: Eğlence, oyun ve teselli demektir. Mekke Müşriklerinin ıslam ve Müslümanlar karşısında olumsuz tutum ve davranışlarını özetler.
7.ayette bu inkârcı insanların azaba mahkûm olacağı anlatılır.
8-9: ıman edip imanlarına yaraşır güzellikte davranışlar sergileyenlere gelince, böyleleri her türlü nimetle dolu cennetler beklemektedir. Onlar orda hiç çıkmamak üzere kalacaklardır. Bu, Allah’ın mutlaka gerçekleşecek olan sözüdür. O üstün kudret sahibidir; her buyruğu ve her fiili tam isabetlidir!
Bu ayetlerde de ıman’ın 2 temel özelliği verilmiştir.
1)Allah’a ıman
2)Ahirete ıman
10.ayette Allah’ın gökleri ve yeri boşlukta ve dengede duracak biçimde meydana getirmiştir.
11. ayette Allah’tan başkasında tanrılık olduğunu zannedenlerin sapkınlık içinde olduğu vurgulanır.
12:Biz Lokman’ a “ Allah’a şükretmesi” için hikmet verdik. Her kim O’na şükrederse sırf kendi iyiliği için şükretmiş olur. Kim de O’na nankörlük ederse bilmelidir ki Allah kimsenin şükrüne muhtaç değildir; O bizatihi her türlü övgüye layıktır.
Bu ayette Lokman kimdir? Sorusu üzerinde durmaktadır. Lokman; Kur’an ‘da adı sadece bu surede geçen bilge ve Salih kişidir. Lokman’a hikmet verildiği bildirilir.
Hikmet: Kısaca; ilim-amel uygunluğudur. Bilgiyi yerli yerince kullanmaktır.
Lokman’a Hikmet verilme nedeni nedir? Her zaman Allah’a yaraşır şekilde şükretmesidir. Allah; hikmeti şükürle birlikte zikretmiştir. Kalbi, dili ve ibadetiyle şükreden ancak kendi iyiliği için şükretmiş olur. Nankörlük ederse yalnız kendisine zarar verir.
13: Vaktiyle Lokman, oğluna nasihat ederken şöyle demişti:” Yavrum! Sakın Allah’a ortak koşma! Çünkü Allah’ın ilahlığına ortak koşmak çok büyük bir zulümdür.”
Lokman’a verilen hikmetin başı Tevhit ınancıdır. Bu da şükrün birinci şartıdır. Lokman şirkten uzak durmayı öğütlemiştir.
“O’na ortak koşmak çok büyük bir zulümdür.” ıslam ınancının şirki ortadan kaldırmak istemesinin en önemli nedeni; şirkin tüm kötülüklerin başı olmasıdır.
Hz. Peygamberin En’am Suresinin “ıman eden ve imanlarına zulüm bulaştırmayanlar var ya..” 82.ayeti Lokman Suresinin 13.ayetini delil getirerek izah etmiştir. Zulüm; şirk anlamında kullanılmıştır.
14:Allah şöyle buyurdu: Biz insanoğluna, ana-babasına iyi davranmasını emrettik. Çünkü anası onu nice zahmetlere katlanarak karnında taşır ve çocuğun ana sütüne bağımlılığı da iki yıl sürer. şu halde ey insanoğlu, hem bana hem de ana-babana minnettarlığını göstermelisin. Unutma ki yarın bir gün hesap vermek üzere benim huzuruma geleceksiniz.
Lokman’a ayrılan bu bölüme araya ana-babaya itaatle ilgili bu ayet girmiştir.Bu ayetle ana-babaya saygının önemi, sınırı ve Allah’a saygıyla ilişkisini ortaya koyar.
“Ey Allah’ın Elçisi! Kime iyilik etmeliyim?” soruna Peygamberimiz 3 kere “annene”, 4. de “babana” buyurmuştur.
15.ayette sonunda hepimizin Rabbimizin huzuruna gideceği anlatılıyor.
16.ayette insanın yaptığı bir şey ne kadar saklanırsa saklansın, Allah’ın mutlaka bildiği ve hesabını soracağı anlatılıyor.
17: Yavrum! Namazını dikkatli ve devamlı olarak kıl; insanlara iyiliği emredip kötülükten vazgeçirmeye çalış. Bu uğurda karşılaşacağın sıkıntı ve zorluklara göğüs ger. Zira bütün bunlar azim ve kararlılık gerektiren işlerdendir.
Bu ayette insanın iyi ve itaatkâr olduğunu gösteren 3 örnek verilmiştir.
1)Namaz- Allah’a kulluk görevi
2)ıyiliği Emredip Kötülükten Vazgeçirmeye Çalışmak – Toplumsal Davranış karşısındaki tutumu
3)Sabır- Sosyal çevreden gelen durumu metanetli karşılamak.
Emr-i bi’l Ma’ruf ve Nehy-i Ani’l- Münker:ıyiliği emredip kötülükten vazgeçirmeye çalışmak. Bu faaliyetin farz olduğu hususunda birleşmişlerdir. Bu görev yapılırken başkasının gizli halleri araştırılmamalı, mahremiyeti açığa çıkarılmamalıdır.
Ma’ruf: ıyi, doğru kabul edilen davranıştır. ınsanın memnun olduğu şeylerdir.
Münker: ıslam’a yabancı, Müslümanların yadırgadığı şeydir.
18. ve 19. ayette kaçınılması gereken davranışlar anlatılmıştır. Kendini beğenmiş kişilerin Allah sevgisinden mahrum kalacakları uyarılmış, yürüme ve konuşmanın orta yollu olması gerektiği anlatılmıştır. Ayrıca en çirkin ses olarak eşek sesini örnek vermiştir.
20: Allah’ın göklerdeki ve yerdeki her şeyi hizmetinize sunduğunu, sizi görünen ve görünmeyen onca nimetin içinde yüzdürdüğünü görmez misiniz? Böyle iken bazı insanlar ne sağlam bilgiye, ne aklıselim ve sağduyu gibi rehbere ve ne de vahye dayalı olarak Allah Hakkında ileri geri konuşmaktadır.
Bu ayette inkârın 3 nedeninden bahseder: 1)Aklını kullanmayıp atalarını taklit edenler.
2)Yol gösteren rehbere ihtiyaç duymayıp, yanlış rehberi izleyenler.
3)Bir belgeye dayanmayanlar.
21. ayet din adına inançları ve ibadetlerini araştırmadan atalarını takdir edenleri eleştirir.
22.ayette Muhsin ve ıhsan kavramının manalarını verilmiştir.
Muhsin: ıçten bir kullukla Allah’a yönelmektir.
ıhsan: Allah’a onu görüyormuş gibi ibadet etmektir.
23. ve 24. ayette Allah, Resulünü teselli eder ve kullarının yaptığından haberdar olduğunu belirtir.
25.ve 26 ayette bütün övgülerin neden Allah’a ait olduğundan bahseder.
27.ayette vahyin de sözlerinin tükenmeyecek kadar zengin olmasından bahseder. Bu
Ayetin benzeri (Kehf Suresi 18/109) ayette geçer.
28.ve 29 ayette Allah’ın evrenin yöneticisi olduğu, ilminin çokluğu ve kudretin tek sahibi olduğundan bahsedilir.
30.ayette Allah’ın en yüce olduğu, onun dışındakilerin asılsız olduğundan bahsedilir.
31-32-33.ayette insanların çaresizlik zamanındaki tutumuna dikkat çekilir. Kasıtlı olarak günah işleyip, nasıl olsa Allah affeder diye düşünceye kapılmanın yersizliği anlatılır.
34:Kıyametin ne zaman kopacağını yalnız Allah bilir; yağmuru da O yağdırır. Ana karnındakileri yine O bilir. Hiç kimse yarın ne elde edeceğini bilemez ve yine hiç kimse nerede öleceğini de bilemez. şüphesiz her şeyi eksiksiz bilen ve her şeyden haberdar olan yalnız Allah’tır!
Bu ayet tefsirlerde “muğayyebât-ı hamse” Allah’tan başka kimsenin bilemeyeceği 5 şey olarak geçer.
1)Kıyametin Kopma Zamanı
2)Yağmurun Ne Zaman yağacağı
3)Rahimdeki Bebeğin Durumu
4)ınsanların ıleride Neler Elde Edeceği
5)Ne Zaman ve Nerede Öleceği
-Ayet dikkatlice okununca bilinmeyenlerin sayısının 3 olduğu görülür. Bunlar:
1) Kıyametin Ne zaman Kopacağı
2) İnsanların ıleride Ne Elde Edeceği
3) Nerede Öleceği bunları yalnızca Allah bilir.
- Rahimdeki bebeğin durumu
- Yağmurun Ne Zaman Yağacağı hem Allah bilir, hem de insanlar bilir.
Lokman’ın Öğütleri:
-Allah ‘a ortak koşmamak.
-Ana- babaya iyi davranmak.
-Namaz kılmak.
-ıyiliği emretmek.
-Kötülükten sakındırmak.
-Sabırlı olmak.
-Başkalarını küçümsememek.
-Alçakgönüllü olmak.