Katı maddelerde ısı iletim hızı nelere bağlıdır
1. Yüzey Alanı
3. Sıcaklık Farkı
2. Kalınlık
4. Maddenin Cinsi
Yüzey Alanı
Isı iletiminde nesnenin yüzeyindeki her tanecik, iletim sürecine
katılır. Geniş yüzeye sahip nesnelerin yüzeydeki tanecik sayısı
fazla olduğu için enerji kaybı hızlı gerçekleşir. Örneğin boyutları
dışında bütün özellikleri aynı olan iki pencereden, büyük olanda
gerçekleşen ısı kaybı, küçük olana göre daha hızlı olur. Benzer
şekilde büyük yüzeyli çatılarda meydana gelen ısı kaybı da
küçük yüzeyli çatılara göre daha hızlı olmaktadır. Bu nedenle
soğuk bölgelerdeki pencerelerin de boyutları küçüktür. Kutup
bölgelerindeki eskimo evlerinin (iglo) pek çoğunda pencere bile
bulunmamaktadır.
Kalınlık
Isı iletim hızında ısının iletileceği ortam ya da nesnenin
kalınlığı da etkilidir. Çünkü enerji ortam ya da malzeme boyunca
hareket etmekte tanecikten taneciğe aktarılmaktadır. Kalınlık
arttıkça ısı iletim hızı düşer. Duvarların kalın yapılmasının kışları
kalın giysiler giyilmesinin sebebi, ısı kaybını en aza indirmektir.
Sıcaklık Farkı
Isının sıcaklığı yüksek olan sistemden düşük olan sisteme
doğru aktarıldığını öğrenmiştiniz. Isı iletim hızı, sıcaklık farkıyla
doğru orantılıdır. Örneğin dışarısı ne kadar soğuksa evlerin içinin
sıcaklığını korumak da o kadar güç olur. Evlerin sıcaklığının sabit
tutulması için kış ortasında tüketilen enerjinin kış başlangıcında
tüketilen enerjiden daha fazla olmasının sebebi budur.
Maddenin Cinsi
Yeteri kadar uzun süre aynı ortamda bulunan nesneler ısıl
dengeye ulaşır. Bu nedenle ortamdaki nesnelerin sıcaklıkları
birbirine eşittir. Aynı odada bulunan metal bir kupa ve ahşap
masaya dokunulduğunda sıcaklıkları aynı algılanmaz. Bunun
sebebi metalin ısı iletkenliğinin daha iyi olmasıdır. Benzer bir
örnek sokaklardaki banklar için verilebilir. Bankların metal
vidaları, ahşap oturma bölümünden daha soğuk algılanır. Bir
diğer örnek ise yemek yaparken ahşap ya da silikon malzemeden
yapılmış kaşıkların metal kaşıklara oranla daha fazla tercih
edilmesidir.
0 Yanıt
13240 Gösterim