1. Mükellefin yaratanına karşı saygı ve itaatini
simgeleyen, dinin yapılmasını istediği belirli ve
düzenli bir takım söz ve davranışlara ne ad verilir?
A) İbâdât
B) Müctehid
C) Muâmelât
D) İstifda
E) Ukûbât
Çözüm: İbâdât, ibâdet kelimesinin çoğulu olup
“ibadetler” demektir. İbadet kelimesi en genel anlamıyla
mükellefin yaratanına karşı saygı ve itaatini simgeleyen,
dinin yapılmasını istediği belirli ve düzenli bir takım söz
ve davranışlardır. Doğru cevap A’dır.
2. Bütün fıkıh kitapları ibâdât ana bölümü altındaki
konularla başlar ve genellikle ilk olarak hangi bölüm
incelenir?
A) kitâbu’t-tahâre
B) kitâbu’s-salât
C) kitâbu’z-zekât
D) kitâbu’s-savm
E) kitâbu’l-hacc
Çözüm: Bütün fıkıh kitapları ibâdât ana bölümü
altındaki konularla başlar ve genellikle ilk olarak temizlik
bölümü (kitâbu’t-tahâre) incelenir. Bundan sonra dört
temel ibadet olan namaz, zekât, oruc ve hac, her biri
müstakil bir başlıkta (kitâbu’s-salât, kitâbu’z-zekât,
kitâbu’s-savm, kitâbu’l-hacc) tüm detaylarıyla ele alınır.
Doğru cevap A’dır.
3. Aşağıdakilerden hangisi kamu hukukunun dallarından
değildir?
A) Anayasa Hukuku
B) Ceza Hukuku
C) İdare Hukuku
D) Mali Hukuk
E) Ticaret Hukuku
Çözüm: Kamu hukuku şu dallara ayrılır: 1. Anayasa
hukuku, 2. İdare Hukuku, 3. Ceza Hukuku ve Ceza
Yargılama Hukuku, 4. Mâlî Hukuk, 5. Devletler Umumi
Hukuku, 6. İş Hukuku. Ticaret Hukuku ise Özel Hukuk
içerisindedir. Doğru cevap E’dir.
4. Şer’î yöntemlerle hayvan kesimini ele alan bölüm
aşağıdakilerden hangisidir?
A) Kitâbu’l-eymân
B) Kitâbu’l-hazr ve’l-ibâha
C) Kitâbu’l-eşribe ve’l-et’ıme
D) Kitâbu’l-udhiye
E) Kitâbu’z-zebâih
Çözüm: Kitâbu’l-eymân: Yeminler bölümü; Kitâbu’zzebâih:
Şer’î yöntemlerle hayvan kesimi; Kitâbu’l-udhiye:
kurban bölümü; Kitâbu’l-eşribe ve’l-et’ıme: İçilmesi ve
yenilmesi helal ya da haram olan şeyler bölümü;
Kitâbu’s-sayd: av ve avcılık bölümü; Kitâbu’l-hazr ve’libâha:
bazen Kitâbu’l-kerâhiyye ve’l-istihsân adıyla da
geçen bu başlık, çoğunlukla yukarıdaki bölümlerde ele
alınmayan helal veya haram olan şeyleri ele alır. Doğru
cevap E’dir.
5. Şahısların normal medeni ilişkilerini ve hukuki
işlemlerini ifade eden terim aşağıdakilerden
hangisidir?
A) İbâdât
B) Müctehid
C) Muâmelât
D) İstifda
E) Ukûbât
Çözüm: Muâmelât kelimesi klasik bir tanıma göre
“şahısların yaşamlarındaki normal ihtiyaçlarını gideren
ve onlara fayda temin eden 157 ilişkileri düzenleyen
hükümler” olarak tanımlanmıştır. (İbn Abidin, IV, 50)
Başka bir ifadeyle tekrarlarsak, muâmelât, şahısların
normal medeni ilişkilerini ve hukuki işlemlerini ifade eder.
Bu nedenle doğru cevap C’dir.
6. Aşağıdakilerden hangisi Fıkıh kitaplarında
Muhâsemat konu başlığı altına dahil edebileceğimiz
bölümlerden değildir?
A) Kitâbu’l-eymân
B) Kitâbu edebi’l-kâdî
C) Kitâbu’ş-şehâdât
D) Kitâbu’l-vekâle
E) Kitâbu’d-da’vâ
Çözüm: Fıkıh kitaplarında Muhâsemat konu başlığı
altına dahil edebileceğimiz bölümlerin bazıları şunlardır:
Kitâbu edebi’l-kâdî (hakimlerin takip edeceği yargılama
usûlü bölümü), Kitâbu’ş-şehâdât (şahitlikler bölümü),
Kitâbu’l-vekâle (Vekalet bölümü ve özellikle “davaya
vekalet” bâbı), Kitâbu’d-da’vâ (dava bölümü),
Kitâbu’likrâr (ikrar/itiraf bölümü), Kitâbu’s-sulh (sulh
bölümü). Bu nedenle doğru cevap A’dır.
7. Bir kişinin sözlü tasarruflarını kısıtlama bölümü
olarak adlandırılan bölüm aşağıdakilerden hangisidir?
A) Kitâbu’l-hacr
B) Kitâbu’lmefkud
C) Kitâbu’lme’zûn
D) Kitâbu’l-itâk
E) Kitâbu’l-mukâteb
Çözüm: Kitâbu’l-hacr (bir kişinin sözlü tasarruflarını
kısıtlama bölümü), Kitâbu’lmefkud (kendisinden haber
alınamayan kaybolmuş kişi bölümü), Kitâbu’lme’zûn
(tasarruflar kısıtlanmış kişilere akit yapma hakkının
verilmesi veya hacr altına alınmış kişinin hacrini kaldırma
bölümü), Kitâbu’l-itâk (köle azat etme bölümü), Kitâbu’lmukâteb
(köleyle yapılan özgürlük sözleşmesi bölümü).
Doğru cevap A’dır.
8. İslam hukuku açısından düşünüldüğünde
aşağıdakilerden hangisi ceza hukuku olarak
düşünülebilir?
A) İbâdât
B) Müctehid
C) Muâmelât
D) İstifda
E) Ukûbât
Çözüm: Klasik fıkıh kitaplarının genellikle son
kısımlarında yer alan bölümler ukûbât ana başlığına
dâhildir. Ukûbât kelimesi, ceza anlamına gelen ukûbe
kelimesinin çoğuludur. Bu alanı ifade için bazen ‘caydırıcı
cezalar’ anlamına gelen “mezâcir” kelimesi de kullanılır.
Bu sebeple bu ana bölüm öncelikli olarak ceza hukuku
alanına giren konuları, yani İslam hukuku açısından suç
kabul edilen fiilleri, bunlara verilecek cezaları ve bu
cezaların nasıl uygulanacağını ele almaktadır. Dolayısıyla
doğru cevap E’dir.
9. “Bu alandaki eserlerde şeklen birbirine benzeyen
ancak hükümleri farklı olan fıkhi meseleler ele alınır”
şeklinde tanımlanan tür aşağıdakilerden hangisidir?
A) Ahkâm ayetleri ve ahkam hadisleri türü
B) Edebü’l-kâdi türü
C) Fıkıh tarihi türü
D) Kavaid türü
E) Hilâf ve hilafiyât türü
Çözüm: Kavaid türü altına sokabileceğimiz başka bir alt
tür de el-Furûk adıyla yazılan eserlerdir. Bu alandaki
eserlerde şeklen birbirine benzeyen ancak hükümleri farklı
olan fıkhi meseleler ele alınır. Bu meselelerin kaynak,
hüküm ve illetleri arasındaki farklar sistemli bir şekilde
belirlenerek benzer meselelerin neden ayrı hükümler
aldığı noktasında fakîhte bir içgörü oluşması amaçlanır.
Buna göre doğru cevap D’dir.
10. Çorak /ölü arazilerin tarıma ve kullanıma açılması
bölümü aşağıdakilerden hangisidir?
A) Kitâbu’ş-şüf’a
B) Kitâbu’l-kısmet
C) Kitâbu ihyâi’l-mevât
D) Kitâbu’r-rehn
E) Kitâbu’ş-şerike
Çözüm: Kitâbu’ş-şüf’a (Şüf’a/önalım hakkı bölümü);
Kitâbu’l-kısmet (ortak malların taksimi bölümü), Kitâbu
ihyâi’l-mevât (çorak /ölü arazilerin tarıma ve kullanıma
açılması bölümü), Kitâbu’r-rehn (rehin bölümü) ve kısmen
Kitâbu’ş-şerike (ortaklık bölümü). Doğru cevap C’dir.
0 Yanıt
1481 Gösterim