1. İslâm medeniyetlerinde bulunduğu şehrin hem adli
hem beledi hem askeri yöneticisi durumunda olan
kişiye ne ad verilir?
A) Şeyhülislam
B) Ahi
C) Kadı
D) Alim
E) Divani
Çözüm: İslam medeniyetlerinde kadı (hakim, yargıç),
bulunduğu şehrin hem adlî, hem beledî, hem de askerî
yöneticisi durumundadır. Doğru cevap C’dir.
2. “İslâm, bir yandan zaman ve devletlere göre
değişebilen, toplumun özel bazı ihtiyaçlarına cevap
verebilecek bir vergi sistemini de geliştirmiştir.”
Yukarıda tanımı yapılan vergi sisteminin adı nedir?
A) Nevâib
B) Öşür
C) Zekât
D) Haracî
E) Fey
Çözüm: İslâm, bir yandan ana kaynakları ile bunları
ortaya koyarken, bir yandan da zaman ve devletlere göre
değişebilen, toplumun özel bazı ihtiyaçlarına cevap
verebilecek ve nevâib diye adlandırılan bir vergi sistemini
de geliştirmiştir. Doğru cevap A’dır.
3. İslâm devletinde Müslüman olmayan vatandaşından
askerlik hizmeti karşılığında alınan vergi
aşağıdakilerden hangisidir?
A) Cizye
B) Haraç
C) Öşür
D) Nevâib
E) Beytülmal
Çözüm: İslâm hukukuna göre cizye, İslâm devletinin
Müslüman olmayan vatandaşından askerlik hizmeti
karşılığında alınan bir vergidir. Doğru cevap A’dır.
4. Aşağıda öşür ile ilgili verilen bilgilerden hangisi
yanlıştır?
A) Zirai ürün vergisidir.
B) Sözlük olarak onda bir anlamına gelir
C) İbadet manası vardır
D) Gayri Müslümler de öşürle yükümlüdür
E) Oranı üründeki insan emeğine göre değişebilir.
Çözüm: İslâm vergi sisteminde Müslüman vatandaşı
yakından ilgilendiren vergilerden biri de öşür, yani ziraî
ürün vergisidir. Sözlük olarak onda bir veya on cüzde bir
cüz anlamını taşımakla birlikte terim olarak mutlaka onda
bir yerinde kullanılmaz. Öşrün oranı, elde edilen ziraî
üründeki insan emeğinin durumuna göre değişir. Öşürde
de zekâtta olduğu gibi ibadet mânâsı olduğundan
Müslüman olmayanlar bununla yükümlü değildirler.
Doğru cevap D’dir.
5. Aşağıdakilerden hangisi Osmanlı toplumunda önemli
bir rolü olan muhtesibin görevlerinden değildir?
A) Halk ile esnaf arasındaki münasebetleri
düzenleme
B) Esnafla ilgili kanunların uygulanıp
uygulanmadığını kontrol etmek
C) Güvenliğin sağlanması
D) Gıda ile ilgili problemlerin ortadan kaldırılması
E) Mâli ve idari işleri teftiş etmek
Çözüm: Osmanlı toplumunun iktisadî ve sosyal
yaşantısında önemli hizmetler ifa eden muhtesibin
görevlerini maddeler halinde sıralanabilir:
- Esnafın kontrolü,
- İş yerleri açma ruhsatlarını vermesi,
- Devlet adına vergi toplaması,
- Vergi gelirlerini gereken yerlere sarf etmesi,
- Mürûr tezkirelerinin kontrol edilmesi,
- Kıyafetlerle ilgilenmesi.
Mali ve idari işlerin teftişi bu görevler arasında yer
almamaktadır.
Doğru cevap E’dir.
6. İhtisâb nezareti ne zaman kaldırılmıştır?
A) 16 Ağustos 1826
B) 16 Ağustos 1855
C) 18 Nisan 1901
D) 18 Nisan 1890
E) 18 Ağustos 1880
Çözüm: 16 Ağustos 1855 tarihinde yayınlanan resmî bir
tebliğ ile ihtisâb nezâreti ortadan kalkmıştır. Doğru cevap
B’dir.
7. Osmanlı döneminin ilk evkaf nâzırı kimdir?
A) Çelebi Sultan Mehmed
B) Orhan Gâzi
C) Fatih Sultan Mehmed
D) Sinan Paşa
E) Şeyhülislâm Alâeddin Ali Efendi
Çözüm: Orhan Gâzi Bursa’da yaptırdığı cami ve
zâviyenin idaresini Sinan Paşa’ya vermişti. Böylece Sinan
Paşa’yı Osmanlı döneminin ilk evkaf nâzırı sayabiliriz.
Doğru cevap D’dir.
8. Fütüvvetnâmelere göre aşağıdakilerden hangisi
teşkilât mensuplarında bulunması gereken vasıflardan
biri değildir?
A) Vefa
B) Terbiye
C) Tevbe
D) Tevazu
E) Vekâlet vermek
Çözüm: Fütüvvetnâmelere göre teşkilât mensuplarınıda
bulunması gereken vasıflar, vefa, doğruluk, emniyet,
cömertlik, tevazu, nasihat, doğru yola sevketme, affedici
olma ve tevbe idi. Doğru cevap E’dir.
9. 3 Mart 1924 tarihinde çıkarılan 429 sayılı kanunla
ortadan kaldırılarak Başbakanlığa bağlı bir genel
müdürlük haline getirilen nazırlık aşağıdakilerden
hangisidir?
A) Evkaf-ı Hümâyûn Nezâreti
B) Vezir Nezareti,
C) Şeyhülislâm Nezareti
D) Tophane Ümerası Nezareti
E) İstanbul Kadıları Nezareti.
Çözüm: Osmanlı Devleti’nin sonuna kadar devam eden
Evkaf-ı Hümâyûn Nezâreti, 3 Mart 1924 tarihinde
çıkarılan 429 sayılı kanunla ortadan kaldırılarak
Başbakanlığa bağlı bir genel müdürlük haline getirildi.
Doğru cevap A’dır.
10. Selçuklularda, divan-ı istifâ veya divanü’z-zimam
ve’l-istifâ adını alan divanın günümüzdeki karşılığı
aşağıdakilerden hangisidir?
A) Adalet Bakanlığı
B) Maliye Bakanlığı
C) Vakıflar Genel Müdürlüğü
D) İçişleri Bakanlığı
E) Ekonomi Bakanlığı
Çözüm: Selçuklularda, divan-ı istifâ veya divanü’z-zimam
ve’l-istifâ adını alan divanın günümüzdeki karşılığı Maliye
Bakanlığı’dır. Doğru cevap B’dir.
0 Yanıt
1601 Gösterim