1. İslâm hukukunda “Menfâatı ibâdullaha (kullara) ait
olmak üzere bir aynı (vakfolunan malı) Cenab-ı
Hakk’ın mülkü hükmünde olarak temlik ve
temellükten (sahiplenmekten) ile’l-ebed
habsetmektir” şeklinde tarif edilen kurum hangisidir?
A) Mescid
B) Cami
C) İbadethaneler
D) Vakıf
E) Medrese
Çözüm: Allah, adaleti, iyiliğin her türlüsünü ve
yakınlarından başlamak üzere bütün topluma, hatta
insanlığa yardım etmeyi emreder. Söz konusu tarif vakıflar
içindir. Doğru cevap D’dir.
2. Aşağıdakilerden hangisi mali bir ibadet olan zekatın
şartlarından değildir?
A) Akıllı olmak
B) Büluğa ermiş olmak
C) Erkek olmak
D) Hür olmak
E) Nisab miktarından fazla mala sahip olmak
Çözüm: Bilindiği gibi zekât malî bir ibadettir. İslâm
yapısının beş temelinden biridir. Zekât; akıllı, buluğa
varmış ve hür olup nisab mikdarından fazla mala sahip
olan her Müslümana farzdır. Doğru cevap C’dir.
3. Aşağıdakilerden hangisi zekat almaya hakkı
olanlardan değildir?
A) Müellefe-i kulub
B) Mali durumuna bakılmaksızın kadınlar
C) Kölelikten kurtarılacaklar
D) Borçtan kurtarılacaklar
E) Fakir ve yoksullar
Çözüm: Zekât almaya hakkı olanların başında;
- Fakir ve yoksullar,
- Düşkünler,
- Daha sonra, âmiller (zekât işlerinde çalışan ve
çalıştırılanlar),
- Müellefe-i kulûb (kalpleri müslümanlığa ısındırılacaklar)
geliyor
- Ayrıca kölelikten kurtulacaklar,
- Borçtan kurtulacaklar,
- Allah yolunda çalışmakta olanlar ve
- Yolda kalanlar da zekât almayı hak edenler arasındadır.
Doğru cevap B’dir.
4. Vakıfların kuruluş amacı aşağıdakilerden hangisidir?
A) Muhabbeti artırmak
B) Dine davet etmek
C) Muhtaçlara yardım etmek
D) Mal toplamak
E) Özgürlük mücadelesi vermek
Çözüm: Her sınıf insanın yararına olmak üzere tahsis
olunan vakıflar, aynı zamanda toplumların, muhtaçlarına
yönelik olduğu gibi, sosyal güvenlik ve sosyal sigortaları
niteliğini taşımaları sebebi ile de dayanışmaya imkân
veren müesseselerden biri durumundadır. Doğru cevap
C’dir.
5. Vakıf yapılan eserler hangi gayeye yöneliktir?
A) Sağlık ve sosyal gayeler
B) İdeolojik gayeler
C) Cezalandırma gayesi
D) Islah gayesi
E) Savaşma gayesi
Çözüm: Vakıf yapılan eserler; dinî ve ilmî gayeler ile
sağlık ve sosyal gayelere yönelik olmak üzere iki ana
noktada toplanabilir. Doğru cevap A’dır.
6. Ekonomik ve sosyal hayatı düzenleyen, kimsesizlere
sığınak olan, genç insanların elinden tutulması,
kızların çeyizlerinin hazırlanması, erkeklerin meslek
sahibi olması gibi birçok konuda hizmet veren vakıf
hangisidir?
A) İmaret
B) Avarız
C) Ribat
D) Bîmârhâne
E) Matbah-ı Amire
Çözüm: Ekonomik ve sosyal hayatı düzenleyen
müesseselere ocaklık eden vakıf eserler ana kucağı gibi
insanları sarmış̧, dertlilere çare, kimsesizlere sığınak
olmuştur. Hayatının baharında olan genç insanların
elinden tutulması, kızların çeyizlerinin hazırlanması,
erkeklerin meslek sahibi olup dükkân açmaları gibi birçok
konuda hizmet gören vakıflar sayesinde insanlar topluma
kazandırılmışlardır. Bu tür vakıflardan en belirgin olanı
esnaflarla mahallenin dayanışmasını ortaya koyan avârız
vakıflarıdır. Doğru cevap B’dir.
7. Aşağıdakilerden hangisi İslam dünyasında sağlık
kurumlarına verilen isimlerden değildir?
A) Bimarhane
B) Darüşşafaka
C) Maristan
D) Darüşşifa
E) Tabhane
Çözüm: Sağlık kurumlarının İslâm dünyasında çeşitli
adlar aldıkları görülmektedir. Bunlar arasında en yaygın
olanı dârüşşifâdır. Sağlık yurdu demek olan dârüş-
şifâdan başka, aynı manada kullanılan diğer isimleri şöyle
sıralayabiliriz: Dâru’s-Sıhha, Dâru’l-Âfiye, Dâru’r-Râha,
Dâru’t-Tıb, Mâristan, Bîmârhâne, Tâbhâne, Şifâiye vb.
Hastaların tedavi edildikleri ilaçların yapıldığı bu yerlere
günümüzde hastahane denilmektedir. Doğru cevap
B’dir.
8. Uzaktan bakılınca bir kaleyi andıran daha önce İslâm
dünyasında vakıf ve hayır duygusu ile kurulmuş
bulunan ribatların devamı müesseseler hangisidir?
A) Darüşşifa
B) Camiler
C) Çeşme
D) Kervansaray
E) Hamam
Çözüm: Uzaktan bakılınca bir kaleyi andıran
kervansaraylar, daha önce İslâm dünyasında vakıf ve
hayır duygusu ile kurulmuş bulunan ribatların devamı
müesseseler olarak kabul edilebilir. Bundan dolayı,
Selçuklu devrine ait vakfiye, kitabe ve kroniklerde
bunlara, kervansaray ve han tabirlerine eş olarak ribat da
denilmektedirler. Ortasında geniş bir avlusu bulunan ve
iki katlı müstahkem binalar halinde yapılan
kervansaraylar yalnız Müslümanların değil, gayrimüslim
olanların ve her millete mensup insanların da yol emniyeti
ve huzurunu sağlarlardı. Doğru cevap D’dir.
9. Aşağıdakilerden hangisi esnaflarla mahallenin
dayanışmasını ortaya koyan vakıflardandır?
A) Avarız vakıfları
B) Mukataalı vakıflar
C) İcareteynli vakıflar
D) Zürri vakıflar
E) Müstesna vakıflar
Çözüm: Hayatının baharında olan genç insanların
elinden tutulması, kızların çeyizlerinin hazırlanması,
erkeklerin meslek sahibi olup dükkân açmaları gibi birçok
konuda hizmet gören vakıflar sayesinde insanlar topluma
kazandırılmışlardır. Bu tür vakıflardan en belirgin olanı
esnaflarla mahallenin dayanışmasını ortaya koyan avârız
vakıflarıdır. Doğru cevap A’dır.
10. Aşağıdakilerden hangisi Kuran’da emredilmektedir?
A) Ezan okumak
B) Tespih çekmek
C) Zekat vermek
D) Kul hakkı işlememek
E) Hacda şeytan taşlamak
Çözüm: Kur’ân-ı Kerim’de yirmi sekiz yerde zekât
kelimesi müstakil olarak, altı ayette de namazla birlikte;
“Namazı kılın, zekâtı verin” tarzında yer almaktadır.
Namaz ve oruç, her Müslümana farz olan bedenî ve ruhî
ibadetlerdendir. Doğru cevap C’dir