Hz. Peygamber ile İlgili Edebî Türler
1.Kasideyi Bürde yi yazmak suretiyle Peygamberin affına mazhar olan şair kimdir?
---Kab bin Züheyr
2.Sözlükte birşeyi vasıflandırmak medhederek analtmak manalarına gelen Hz.Peygamber için yazılmış medih şiirlerine ne denir?
---Na’t
3.Türk edebiyatında diğer türler içinde en bol ve yaygın olan na’t edebiyatımıza ne zaman girmiştir?
---11. y.y.dan itibaren
4.Na’t lar divan ve mesnevilerde genellikle hangi bölümlerden sonra yer alır?
---Tevhid ve münacatlardan sonra
5.Na’tlar hangi nazım şekilleriyle yazılır?
---Daha çok kaside nazım şekliyle yazılmakla birlikte gazel mesnevi kıta müstezat terci bent ve terkibi bent musammat rubai tuyuğ müfretve mısra şeklinde yazılır.
6.Şairlari na’t yazmaya yönelten sebep nelerdir?
---Peygamber aşkı ve şefaatine nail olma isteği
7.N’at hangi konuları işler?Muhtevası?
---Hz. Peygamberin isim ve sıfatları kainatın efendisi yaratılışın gayesi ve Allah’ın sevdiği oluşu örnek ahlakı üstün vasıfları fiziki özellikleri mucizeleri diğer Peygamberlerden üstünlüğü ayet ve hadislere dayanılarak dile getirilir; son bölümlerde şair günahkarlığını itiraf edip şefaat talebinde bulunur.Ardından kıyamet gününün tasviri o çetin günde şefaat yetkisinin yalnız peygambere ait olduğu
belirtilerek onun alemlere rahmet olarak gönderildiği vurgulanır.
8.Türk edebiyatında ilk nat örneğine hangi eserde görülür?
---Kutadgu Bilig
9.Çağatay edebiyatında nat şairi unvanına layık görülen şair kimdir?
---Ali Şir Nevai
10.Divan edebiyatında en çok tanınan natlar arasında yer alan Su Kasidesinin şairi kimdir?
---Fuzuli
11.Dört halife için yazılan na’t lara ne denir?
---na’t-ı çehar yar-ı güzin
12.Divan edebiyatında öne çıkan nat şairleri ?
---Şeyh Galib Nabi Fehim-i Kadim Nazim Neşati
13.Mecmua-i nuut nedir?
---Bazı şiir mecmualarının tamamıyla na’tlara hasredilmiş olmasıdır.
14.Nat’ın hangi sanat dallarıyla ilgisi vardır?
---bazı eserlerinin bestelenip cami ve tekkelerde söylenmesi dolayısıyla musikiyle ayrıca beyitlerin hat sanatıyla levhalara nakşedilmesiyle de hat sanatıyla ilgisi vardır.
15.Sadece na’tlardan oluşan divanlar açıncı y.y.da yazılmaya başlanmıştır?
---17. y.y.da
16.Siyer nedir?
---.Kelime anlamı bir kimsenin hali tavrı gidişi ahlakı hal tercümesi demek olup edebiyatımızda Peygamberimizin hayatını anlatan eserler için kullanılan terimdir.
17.Siyer türünün kaynakları nelerdir?
---Kuran hadis ilmi sahabeden gelen rivayetler megazi kitapları
18.Bilinen ilk türkçe siyer kitabı hakkında bilgi veriniz?
---Darir’in 790’da Kahire de tamamladığı ve muhtemelen Mısır sultanı Berkuk’a takdim ettiği Tercüme-i Siyeri nebi adlı eserdir.
**Önemli siyer eseleri ve yazarları;
-Lamii Çelebin-------Tercemei Şevahidi Nübüvve
-Üsküplü Çırakcızade Muhammedb. Muhammed( Altıparmak )—Delaili Nübüvve
Ayrıca Veysi Nabi Nazmizade Mustafa Efendi Şeyhülislam Karaçelebizade Abdulaziz Efendi Eyüp Sabri Paşa nın siye eserleri mevcuttur.
19.Hz. Peygamberin doğumunu anlatan manzum eserlere ne denir?
---Mevlid
20.Mevlid bir edebi tür olmasının dışında hangi anlamlarda kullanılır?
---Hz. Peygamberin doğum yıl dönümünde yapılan tören ve bu törenlerde okunmak üzere yazılmış eserin ortak adıdır.
21.İlk türkçe mevlit metni hangisidir?
---Süleyman Çelebi nin 812 de kaleme aldığı Vesiletün-necat
22.Mevlid lerin özellikleri?
*Mesnevi tarzında yazılmıştır.
*Hz. Peygamberin doğumu üzerinde durulmakta ardından miracı ele alınmakta çeşitli mucizeleri anlatıldıktan sonra vefatından bahsedilmektedir.
*Hemen hepsi ehli sünnet inancı doğrultusunda kaleme alınmıştır.
*Ayet ve Hadislerden alıntılar yapılmıştır.
*Bidat denilebilecek fikir ve hikayelere yer verilmemiştir.
*Salavatın bulunduğu tekrar beyitleri vardır.
23.Sözlük anlamı süs zinet cevher güzel sıfatlar güzel yüz anlamına gelen edebi terim hangisidir?
---Hilye
24.Hilye nin terim anlamı?
---Hz. Peygamberin fiziki özelliklerini vasıflarını ve güzelliklerini anlatan edebi eserlerle aynı konuda hüsni hatla yazılan levhalara verilen isimdir.
25.Hilyenin müstakil bir tür olarak gelişmesinin en önemli nedenleri?
---Hz. Peygamberi rüyada görmüş birinin onu gerçekten görmüş sayılacağına dair bir hadisle peygamber sevgisini herşeyin üstünde tutan türklerin bu sevgiyi edebiyata aktarma gayretleridir.
26.Hilye-i şerif hilyei saadet hilye-i Resullullah hilye-i nebi gibi isimlerle anılan eserler hangileridir?
---Hz. Peygamberin fiziki özelliklerini anlatan eserlerle hattat ve müzehhiplerin ortaya koyduğu levhalardır.
27.Bu tür eserlere örnekler veren şahsiyet kimdir?( Hilye-i şerif hilyei saadet)
---Hafız Osman
28.Bu tür eserler ne zaman yaygınlaşmıştır?
---Hakani Mehmed Beyin Hilye adlı eserini kaleme aldıktan sonra hilye türü eserler yaygınlaşmıştır.
29.Hilye türü eserlerde Hz. Peygamberin fiziki özelliklerinin yanısıra ruhi portresiyle ilgili hususlara da yer verilmiştir.bu tarzın en tanınmış örneği nedir?
---Nahifi’nin Hilyatül envar ıdır
30.Miraciye türü eselerin özellikleri nelerdir?
*Hz. Peygamberin miracını konu alır.
*Mirac Hz. Peygamberin Recep ayının 27. gecesinde Mekke’den Kudüs’e götürülüşü oradan da semaya yükseltilmesidir.
*Mirac konusu İsra ve Necm surelerinde geçer.
*edebi bir eser olmasının yanında musiki minyatür hat ve kitap sanatlarını da etkilemiştir.
*Bu sanat daha çok İranlılar ve Türkler tarafından ortaya konulmuştur.
*Muhammediye Garibname Vesiletünnecat Hakani Mehmet Bey’in hilyesinde ;kitapların bir bölümünde de bu konuda şiirlere yer verilmiştir.
*Zamanla kasidelerde miraciyye mesnevilerde miracname adıyla anılan bölümler oluşmuştur.
.31.Anadolu sahasındaki ilk müstakil miraciyye ne zaman kimin tarafından yazılmıştır?
---15.yy ın başında Ahmedi tarafından yazılmıştır.
32. 15.yy ın başında Ahmedi tarafından yazılan miraciyye hangisidir?
---Tahkik-i miracı Resul
33.Bu türün en tanınmış eselerinden Nayi Osman Dede’nin 18.yy’da mirac kandillerinde okunmak üzere bestelediği eserinin adı?
---Mi’racü’n-nebi aleyhisselam
****Nahifi ‘nin Miracü’n-nebi sinde ilgili ayetler ve sahih hadislerle rivayetlerle ulemanın miraca dair görüşleri değerlendirilmiştir.
34.Kırk hadis türü hangi isimlerle anılır?
---hadisi erbain tercüme-i hadisi erbain şerh-i hadisi erbain çihl hadis hadisül erbain erbain
35. Kırk hadis türü eserlerin muhtevası hakkında bilgi veriniz?
*Kutsi hadislerden seçilenler
*Peygamberimizin hutbelerinden seçilenler
*Senetleri sahih hadislerden seçilenler
*Zıt isnatlı 7 ve 10 ile alakalı veya isnatsız hadislerden seçilenler
*40 rakamına dayanarak tertip edilenler
*Ezberlenmesi kolay ve kısa hadislerden seçilenler
*Veciz camialı hadislerden seçilenler
*Fasih ve sahih hadislerden seçilenler
*Noktasız harflerden seçilenler
---Kırk hadisler dini her konuyu ihtiva edebilirler.Eser Kuranın fazileti İslamın şartları Hz. Muhammed al ve ashabı ilim alim siyaset ve hukuk toplumsal ve ahlaki hayat gibi onularla ilgili söylenen kırk hadisi ihtiva eder.
36. Kırk hadis türü yazılma sebepleri?
*Hz. Peygamberin ”Ümmetimin içinde din emirlerine dair kırk hadis ezberleyeni Allahu Teala fakihler ve alimler zümresinde haşreder.”hadisi.
*Peygamberin şefaatine ulaşma umudu
*Kırk hadis yazanların geleneğine dahil olmak
*Okuyanların hayır duasını almak
*Hocasının veya dostlarının arzusu üzerine
*Devlet başkanı v.s. görevlendirilmiş olmak
*İlgi duyulan bir alanda hadis derleme arzusu
*Hastalıklardan kurtulmak ve şifa bulmak ümidiyle
37.Bu konuda yazılan eserler ve yazıldığı tarihler?
---14. yy’da Mahmud b. Ali’nin Nehcül-Feradis i
---15. yy’da Ali şir Nevai
---16. yy’da Hazini Fuzuli Usuli Nev’i Aşık Çelebi
---17. yy’da Hakani Ankaralı İsmail Rüsuhi
---18. yy’da Osmanzade Taib Bursalı İsmail Hakkı Müstekimzade Sadeddin
---19. yy’da Köstendilli Şeyhi Hüseyin Remzi
Önemli isimler arasında sayılabilir.
38.Kırk Hadis türünde yazılan ilk türkçe eser ?
---14. yy’da Mahmud b. Ali’nin Nehcül-Feradis i
39.Kırk hadis türü şekil bakımından kaç kısma ayrılır?
---3 kısma ayrılır.Manzum Mensur hem manzum hem mensur
40.Hangisi üçüncü grupta yer alan hem manzum hem mensur eserdir?
---Mustafa Ali’nin Manzum Kırk Hadis Tercümeleri
41.Kıtalar şeklinde yazılan çihl hadis tercümelerinin en ünlüsü kime aittir?
---Abdurrahman Cami
42.Kırk Hadis türünde edebi anlamda en fazla manzum eser yazılan dil hangisidir?
---Türkçe
43.Regaibiyye nedir?
---Regaib Kandilinde okunmak üzere yazılıp bestelenmiş manzumelerdir.
44.Regaibiyyeler daha çok hangi nazım şekilleriyle yazılır?
---Daha çok mesnevi nazım şekliyle yazılır.kıta ilahi gazel kaside şeklinde de yazılır.
45.Regaibiyye eserlerin konuları?
---Peygamberimizin anne ve babasının birbirine layık temiz gençler oluşu ahlaki özellikleri evlenmeleri ve Hz. Peygamberin ana rahmine düşmesi anlatılır.
46.Regaibiyye örnekleri?
---Selahaddin Uşaki’ye atfedilen Matlaul fecr
---Edirne müftüsü Fevzi Efendi’ye ait Envarul kevakib fi leyleti’r-Regaib
47.Mucizat-ı Nebi nedir?
---Başlı başına Hz Peygamberin mucizelerinin anlatıldığı eserlerdir.
48. Mucizat-ı Nebi ye örnek veriniz?
---Güvercin Hikayesi Kesikbaş Destanı Deve Hikayesi İzettoğlu’nun Tavus Destanı Sadreddin’in Geyik Hikayesi
49.Esma-i Nebi nedir?
---Terim olarak esma-i nebi Hz.Peygamberin isimleri hakkında yazılan eserler demektir.
50.Hasib Efendi nin Delal-i Hayrat ı hangi tür esere örnektir?
---Esma-i Nebi
51.Hz.Peygamberin hicretini konu alan eserlere ne denir?
---Hicret-Name
52.Peygamberimizin hicretini anlatan eser örneği?
---Süleyman Nahifi----Hicreti’n-Nebi
53.Türkçede kaleme alınan mevlitlerin sayısı yaklaşık olarak ne kadardır?
---200
54.Siyerin en önemli kaynağı nedir?
---Hadis ilmi
55.Mevlid türü genellikle hangi bölümle başlar?
---Münacat
56.En önemli örneklerini Darir Yazıcıoğlu Mehmed Altıparmak ve Veysi nin verdiği Peygamberimizle ilgili tür hangisidir?
---Siyer
0 Yanıt
1584 Gösterim