1. Aşağıdakilerden hangisi mensur eserlerin adet ve
geleneğe göre yazılmasının doğru bir şekilde
sıralanmış halidir?
A) Besmele-Hamdele-Salvele - Amma Ba’dü
B) Salvele-Besmele-Amma Ba’dü-Hamdele
C) Besmele-Salvele-Tevhîd-Münâcât- Amma Ba’dü
D) Hamdele-Besmele-Salvele-Amma Ba’dü
E) Amma Ba’dü- Besmele- Tevhîd-MünâcâtHamdele
Çözüm: Her şeyden önce eserlerin, mensûr ve manzûm
olmak üzere iki tarz ve şekilde yazılmaları usûldendir.
Müslüman bir müellif ve şâirin eserine “Besmele” ile
başlayarak “Hamdele” ve “Salvele” ile devam etmesi ve
“ammâ ba‘dü” sözü ile de asıl konuya geçmesi “âdet ve
gelenek” idi. Doğru cevap A’dır.
2. Mensur eserlerde asıl konu ile Hamdele ve salvele
faslını ayırdığı için “ammâ ba‘dü” sözüne ne ad
verilir?
A) Faslu’l-hitâb
B) Salât ü selâm
C) Hamd ü senâ
D) Sebeb-i Te’lîf- Kitâb
E) Kelime-i Tevhîd
Çözüm: Ammâ ba‘d: “Allah’a hamd, Peygambere salât
ü selâm’dan sonra” anlamında bir deyimdir ki, bundan
sonra asıl konuya geçilir. Asıl konu ile Hamdele ve salvele
faslını ayırdığı için “ammâ ba‘dü” sözüne “faslu’l-hitâb”
da denir. Doğru cevap A’dır.
3. Mensur olarak yazılan Tevhidlere ne ad verilir?
A) Hamd ü senâ
B) Sebeb-i Te’lîf- Kitâb
C) Kelime-i Tevhîd
D) Tazarru‘-nâme
E) Amma Ba’dü
Çözüm: Tevhîdler, manzûm olarak yazıldığı gibi, mensûr
olarak da yazılmıştır. Mensûr olanlarına “Tazarru‘-
nâme” denilir. Doğru cevap D’dir.
4. Arapça olan mensur eserlerden Gazâlî’nin Esmâ-ı
hüsnâ adı nedir?
A) Levâmiu’l-BeyyinâtŞerhu Esmâillâhi Teâlâ ve’sSıfât
B) Müntehe’l-Münâ fî Şerhi Esmâillâhi’l-Hüsnâ
C) Maksadu’l-Esnâ fî Şerhi Esmâillâhi’l-Hüsnâ
D) Şerhu’l-Esmâi’l-Hüsnâ
E) Risâle-i Muammâ-yı Nefîse
Çözüm: Arapça olan mensur eserlerden Gazâlî’nin (ö.
1111), Maksadu’l-Esnâ fî Şerhi Esmâillâhi’l-Hüsnâ’sı,
Beyzâvî’nin (ö. 1286), Müntehe’l-Münâ fî Şerhi
Esmâillâhi’l-Hüsnâ’sı, Fahreddîn Râzî’nin (ö. 1209),
Levâmiu’l-Beyyinât Şerhu Esmâillâhi Teâlâ ve’s-Sıfât’ı ilk
akla gelenlerdendir. Doğru cevap C’dir.
5. Aşağıdakilerden hangisi Tevhid de bahsi geçen
Allah’ın zati sıfatlarından değildir?
A) Bekâ
B) Vahdâniyet
C) Vücûd
D) Kıyâm bi-nefsih
E) Tekvin
Çözüm: Tevhîdlerde, öncelikle, Allah’ın zâtî (selbî) ve
sübûtî sıfatları yer almaktadır. Allah’ın zâtî sıfatları altı
tanedir. Bunlar: Vücûd, kıdem, bekâ, vahdâniyet,
muhâlefetün li’l-havâdis ve kıyâm bi-nefsih denilen
sıfatlarıdır. Sübûtî sıfatlar ise sekiz tanedir. Bunlar da:
Hayat, ilim, semî‘, basar, irâde, kudret, kelâm ve tekvîn,
sıfatlarıdır. Doğru cevap E’dir.
6. 1992 Münâcât Antolojisi adlı eser kim tarafından
kaleme alınmıştır?
A) Cemal Kurnaz
B) Abdulbaki Gölpınarlı
C) Mehmet Fuat Köprülü
D) D)Asım Bezirci
E) Rauf Mutluay
Çözüm: Çok sayıda örneği bulunan münacatlarla ilgili
Prof. Dr. Cemal Kurnaz tarafından hazırlanan Münâcât
Antolojisi (Ankara 1992)’nde türün güzel örnekleri bir
araya getirilmiştir. Doğru cevap A’dır.
7. Aşağıdaki münâcâtlardan hangisi Cahit Zarifoğlu’nun
münâcâtlarından biri değildir?
A) Sultan
B) Kayıt
C) Aylak Göz
D) Türkiye’m
E) Yedi Güzel Adam
Çözüm: Sultan, Kayıt, Aylak Göz, Yedi Güzel Adam
münâcâtları Cahit Zarifoğlu’nundur. Türkiye’m isimli
münâcât Turgut Uyar’ındır. Doğru cevap D’dir.
8. İslâm’ın etkisiyle Arap edebiyatında ortaya çıkmış
olan münâcât türünün Türk şiirinde kullanılması
kaçıncı yüzyılda görülür?
A) 12. Yüzyıl
B) 13.yüzyıl
C) 14. Yüzyıl
D) 10. Yüzyıl
E) 11. yüzyıl
Çözüm: İslâm’ın etkisiyle Arap edebiyatında ortaya
çıkmış olan münâcât türünün, X-XI. yüzyıllarda İran
edebiyatında; XII. yüzyıldan itibaren de Türk şiirinde
kullanılır olduğu görülür. Doğru cevap A’dır.
9. Aşağıdakilerden hangisi Allah’la ilgili edebî türlerden
biridir?
A) Kırk Hadis
B) Na’t
C) Tevhîd
D) Besmele
E) Amma Ba’dü
Çözüm: Allah’la ilgili edebî türleri de üç ana başlık
altında Allah’ın Güzel İsimleri olan Esmâ-i Hüsnâlar,
Allah’ın zatî ve sübûtî sıfatlarından bahseden Tevhidler ve
kulun acziyetini dile getiren Münâcâtlar yer alır. Doğru
cevap C’dir.
10. Aşağıdakilerin hangisinde tevhid türleri tam ve doğru
olarak verilmiştir?
A) Dinî-edebî
B) Ahlâkî-dinî
C) Dinî-tasavvufî
D) Tasavvufî-ahlakî
E) Edebî-tasavvufî
Çözüm: Tevhidler Dinî-tasavvufi bilgiyi, duyguyu ve
düşünceyi öğretmek amacıyla yazılan eserlerdir. Doğru
cevap C’dir.
0 Yanıt
1693 Gösterim