Ünite 5 – İdarî ve Siyasî Kurumlar Çözümlü Test V

Ders Hocası · « : 09 Nisan 2018, 17:57:06 »

1. Dinî ve dünyevi otorite arasındaki ayrılmazlığın ve
İslâmî birliğin somut bir sembolü olarak doğup ve
gelişen kurum aşağıdakilerden hangisidir?
A) Padişahlık
B) Krallık
C) Vezirlik
D) Halifelik
E) Hocalık

Çözüm: Hilâfet, dinî ve dünyevi işlerde Resûlullah adına
kamu otoritesi olarak algılandı ve o şekilde de biçimlendi.
Bir başka ifadeyle, hilâfet dinî ve dünyevi otorite
arasındaki ayrılmazlığın ve İslâmî birliğin somut bir
sembolü olarak doğdu ve gelişti. Doğru cevap D’dir.

2. Halifenin Kureyş kabilesinden olması gerektiği hangi
hadiste yer almaktadır?
A) Müslim, İmâre, 61/2-1480
B) Tirmizî, Fiten, 48/4-503
C) Buharî, Ahkam, 2/8- 105
D) Âraf, 7/69; 74
E) Yunus, 10/14

Çözüm: Halifenin Kureyş kabilesinden olması gerektiği
(Buharî, Ahkam, 2/8- 105); iki halife birden çıkar ve her
ikisine de biat edilirse sonrakinin öldürülmesi gerektiği
(Müslim, İmâre, 61/2-1480); Hz. Peygamber’den sonra
halifeliğin otuz yıl sonra saltanata dönüşeceği (Tirmizî,
Fiten, 48/4-503); Yeryüzünde halife kılınan insandan, hak
ile hükmetmesi, nefsinin isteklerinin peşinden gitmemesi
(Âraf, 7/69; 74 ve Yunus, 10/14) ayet ve hadislerinden
istenir. Doğru cevap C’dir.

3. Halifelik kurumuyla ilgili olarak aşağıdakilerden
hangisi yanlıştır?
A) Halifelik teokratik sistemdeki yöneticiye benzer.
B) Otoritesini Allah’dan değil halktan alır.
C) Sorumluluklarında denetime tabidir.
D) Görevini ihlal ettiğinde halifelikten uzaklaştırılır.
E) Göreve getirilmesiyle ilgili belli bir yöntem
yoktur.

Çözüm: Halife, teokratik sistemdekine benzer şekilde,
otoritesini Allah’tan değil, dinî sınırlar içinde idare
edeceği halkın biatından (itaatından) alır. Halife, masum
(günahsız) değildir, sorumluluklarında denetime tâbidir.
Görevini ihlal ettiğinde halifelikten uzaklaştırılır. Göreve
getirilmesiyle ilgili belirli bir yöntem yoktur. Hulefâ-i
Râşidîn’in her birinde uygulandığı gibi bu, halka
bırakılmıştır. Doğru cevap A’dır.

4. Peygambere Hz. Hatice’den sonra ilk inanan kişi
kimdir?
A) Hz. Ayşe
B) Hz. Ömer
C) Hz. Osman
D) Hz. Ebubekir
E) Ebu Leheb

Çözüm: Hz. Ebubekir, Hz. Peygamber’e Hz. Hatice’den
sonra ilk inanan, “O ne demişse doğrudur” diyen, O’nun
en yakın arkadaşı, danışmanı, hicret yoldaşı, kendisi hasta
iken namazlara imam tayin ettiği kişiydi. Kişisel
erdemleri, İslâm için fedâkârlıkları, tecrübesi ve
saygınlığı ile toplumunun en önde geleniydi. Doğru cevap
D’dir.

5. Aşağıdakilerden hangisi Ehlü’ş Şura’dan değildir?
A) Hz. Osman
B) Hz. Ali
C) Abdurrahman b. Avf
D) Zübeyir b. Avvam
E) Hz. Ebubekir

Çözüm: Altı halife adayı, Hz. Osman (Osman b. Affan),
Hz. Ali (Ali b. Ebî Tâlib), Abdurrahman b. Avf, Talha b.
Ubeydillah, Sa’d b. Ebî Vakkas ve Zübeyir b. Avvam
idiler. Doğru cevap E’dir.

6. 661 yılına “birlik yılı” denmesinin sebebi
aşağıdakilerden hangisidir?
A) İktidar mücadelesinin sona ermiş olması
B) Birden fazla kişinin halife olması
C) Halifeliğe son verilmesinin kararlaştırılmış
olması
D) Her konuda uzlaşının sağlanacak olduğu
konusunda anlaşılması
E) Halifenin seçimle yapılacağının kararlaştırılması

Çözüm: Kûfe Mescidi’nde halkın genel biatını alan
Muaviye böylece yıllardır sürdürdüğü mücadelede
hedefine ulaştı. Geçici bir süre için de olsa iktidar
mücadelesi sona ermiş ve birlik sağlanmıştı. Bu sebeple
bu yıla “birlik yılı” adı verildi (661). Doğru cevap A’dır.

7. Moğolların Abbasi hilafetine son verdiği yıl kaçtır?
A) 1258
B) 1055
C) 1453
D) 1071
E) 1299

Çözüm: Halife Tuğrul Bey’e törenle taç giydirerek kılıç
kuşattı ve onu “Sultânü’l-Mağrib ve’l-Maşrık” (Doğu’nun
ve Batı’nın Hükümdarı) ilan etti. Böylece halifenin görev
ve yetki alanı yeniden tanımlanmış oldu. Halifenin
üzerinde sadece birkaç husus bırakılarak devlet yönetimi
bir bütün olarak sultâna verildi. Bundan sonra Abbasi
halifeleri ilk yıllarındaki yetki, sorumluluk ve güçlerine bir
daha dönemediler. Moğollar 1258 yılında Abbasi
hilâfetine son verdiler. Doğru cevap A’dır.

8. Halifelerin resmi törenlerde üzerlerine giydikleri
peygamberin hırkasına ne denir?
A) Asa
B) Mühür
C) Bürde
D) Tıraz
E) Sikke

Çözüm: Halifeler resmî törenlerde üzerlerine genellikle
“bürde” denilen Hz. Peygamber’in hırkasını giyerler, Hz.
Muhammed (s.)’i taklîden mühür kullanırlar, tahtta ve
minberde ellerine asâ alırlar, hutbelerde isimleri okunur
ve kendilerine dua edilir, kendi adlarına sikke kestirirler
(para bastırırlar) ve “tıraz” denilen kendileri için
yapılmış özel işaretli elbiseler giyerlerdi. Doğru cevap
C’dir.

9. Bir yoruma göre Osmanlı sultanlarının halife olmaları
hangi sultan ile başlar?
A) Kanuni Sultan Süleyman
B) Yavuz Sultan Selim
C) Ahmed
D) Abdülhamid
E) Ahmed

Çözüm: Osmanlı sultanlarının halife olmaları Yavuz
Sultan Selim ile başlar. Yavuz, Mısır’ı fethinden sonra
“Hâdimü’l-Haremeyni’ş-Şerîfeyn” ünvanı ile dönemin
Abbasi halifesi III. Mütevekkil AlAllah’dan halifeliği
teslim almıştır. Doğru cevap B’dir.

10. Abbasilerde devletin bütün işlerini halife adına gören
vezirlik aşağıdakilerden hangisidir?
A) Tefviz vezirliği
B) Takdis vezirliği
C) Tenfiz vezirliği
D) Tergib vezirliği
E) Teşmil vezirliği

Çözüm: Abbasilerde biri tefvîz vezirliği diğeri tenfîz
vezirliği olmak üzere iki çeşit vezirlik vardı. Tefvîz
vezirliği, devletin bütün işlerini halife adına görürdü.
Sadece, veliaht tayinine, halifenin tayin ettiği memuru
azle, azlettiği memuru da göreve alma yetkisi yoktu.
Bunların dışında her işi yapmaya yetkiliydi. Bu
günümüzdeki icrâî bakanlıklara benzetilebilir. Doğru
cevap A’dır.

Ünite 5 – İdarî ve Siyasî Kurumlar Çözümlü Test V

Ders Hocası

Ünite 5 – İdarî ve Siyasî Kurumlar Çözümlü Test V