1. Aşağıdakilerden hangisi Cahiliye döneminde
Mekke’de anlaşmazlık ve ihtilaf halinde hukuki
çözüm bulmak için başvurulan hukuk kurumlarından
biri değildir?
A) Kabile Hakimleri
B) Tard ve Hal’
C) Eşnak
D) Kasame
E) Yamame
Çözüm: Cahiliye döneminde Mekke’de anlaşmazlık ve
ihtilâf hallerinde sınırlı da olsa birtakım hukukî çözümler
bulunmaktaydı. Ancak bu hukukî çözümlerin icra ve
infazını gerçekleştirecek yetkili ve güçlü bir makam yoktu.
Yetkili ve güçlü bir icra makamının yokluğuna rağmen
anlaşmazlıklarda başvurdukları hukuk kurumları
bulunmaktaydı. Bunlar: a) Kabile hakemleri, Tard ve Hal’
(toplum dışı bırakma ve kanun dışı sayma), Eşnak
(tazminat belirleme), Kasame (yemin ettirme)şeklindedir.
Doğru cevap E’dir.
2. Aşağıdakilerden hangisi İslam medeniyetinin doğuş
sürecindeki kaynaklardan değildir?
A) Kur’an
B) Vahiy
C) Gelenek
D) Peygamber
E) Sünnet
Çözüm: İslâm medeniyetinin doğuş sürecinde iki temel
kaynağı vardı. Bunların biri vahiy, diğeri vahyi hayata
aktaran Hz. Peygamber’di; başka bir ifadeyle Kur’ân ve
Sünnet idi. Gelişme sürecinde bu temel kaynağa doğal
olarak, yazılı kaynaklar, sanat eserleri, diğer
medeniyetlerin yaşayan unsurları ve onlardan yapılan
tercümeler gibi daha başka kaynaklar da eklenmişti.
Doğru cevap C’dir.
3. Aşağıdakilerden hangisi İslam medenyeti için temel
olan Kur’an mesajlarından değildir?
A) Allah insan için medenî bir ortamın bütün fizîkî
şartlarını hazırlamış ve yeryüzünü buna uygun
düzenlemiştir.
B) İnsan yeryüzünde halife olarak yaratılmış ve bu
hususta da bilgilendirilmiştir.
C) Eşya, insanın emrine ve hizmetine onu tahrip
etmesi için sunulmuştur.
D) İnsana hem yeryüzünde Allah’ın
hükümranlığının önüne hiçbir şeyi geçirmeme
sorumluluğu hem de yeryüzünün imar edilmesi
görevi verilmiştir.
E) Kur’ân, Müslümanları, “Dünyada insanlara yol
göstermek ve onları ıslah etmek için çıkarılmış en
iyi topluluk olarak tanımlar”.
Çözüm: İslâm medeniyeti için temel olan Kur’ânî
mesajları ana başlıklar halinde şöyle sıralayabiliriz:
- llah insan için medenî bir ortamın bütün fizîkî şartlarını
hazırlamış ve yeryüzünü buna uygun düzenlemiştir.
- İnsan yeryüzünde halife olarak yaratılmış ve bu hususta
da bilgilendirilmiştir.
- Eşya, insanın emrine ve hizmetine sunulmuştur.
- İnsana hem yeryüzünde Allah’ın hükümranlığının önüne
hiçbir şeyi geçirmeme sorumluluğu hem de yeryüzünün
imar edilmesi görevi verilmiştir. Kur’ân, Müslümanları,
“Dünyada insanlara yol göstermek ve onları ıslah etmek
için çıkarılmış en iyi topluluk olarak tanımlar” (Âl-i
İmrân, 3/110). Müslümanlar, Allah’ın kendilerini “en iyi
topluluk” olarak tanımlamasını ve kendilerine “yol
gösterme ve ıslah” görevi vermiş olmasını en büyük onur
kabul etmişlerdir.
Doğru cevap C’dir.
4. Aşağıdaki ifadelerden hangisi İslam medeniyetinin
ekonomik yapısıyla ilgili değildir?
A) Hicaz bölgesinin en önemli ekonomik faaliyeti
ticaret
B) Taif ve Medine gibi bazı su bulunan bölgelerde
sebze ve meyve üretimi
C) Necd ve Yemame gibi sınırlı birkaç bölgede
buğday ekimi
D) Kâbe ve diğer kutsal mekânlara yapılan
yolculuklar, bölge ticaretinin pazarları olan
panayırların/fuarların gelişmesini sağlamış
E) Hicaz bölgesi alüvyonlu topraklara sahip olması
nedeniyle büyük baş hayvancılık gelişmiştir.
Çözüm: Yedinci yüzyılın başlarında, genelde Arap
yarımadasının, özelde Hicaz bölgesinin en önemli
ekonomik faaliyeti ticaret idi. Taif ve Medine gibi bazı su
bulunan bölgelerde sebze ve meyve üretimi; Necd ve
Yemame gibi sınırlı birkaç bölgede buğday ekimi
yapılmakla beraber, genel olarak bölgenin arazi ve iklim
yapısı ziraat ile uğraşmaya pek elverişli değildi.
Hayvancılık, deve ve keçi sürüleriyle sınırlı idi. Bu
nedenle bölge halkı birtakım ihtiyaçlarının temini için
ticarete yönelmişti. Ayrıca Kâbe ve diğer kutsal
mekânlara yapılan yolculuklar, bölge ticaretinin pazarları
olan panayırların/fuarların gelişmesini sağlayarak bölge
ticaretine oldukça önemli katkı sağlamıştır. Doğru cevap
E’dir.
5. Cahiliye dönemiyle ilgili aşağıda yer alan bilgilerden
hangisi doğrudur?
A) Kız çocuklarının eğitimine yatırım yapılmıştır.
B) Erkek kendisine özgü imtiyazlı bir yere sahiptir.
C) Kadınlar ailenin tüm maddi yükümlülüklerini
karşılamakla sorumludur.
D) Kadınların büyük bir çoğunluğu ticaretle uğraşmaktadır.
E) Doğan tüm kız çocukları öldürülmüştür.
Çözüm: Cahiliye dönemi Arap aile yapısında erkek
kendisine özgü imtiyazlı bir yere sahipti. Ailenin tüm
sorumluluğu erkeğe aitti. O ailenin reisi, her türlü maddi
ihtiyaçlarının sorumlusu, her çeşit tehlike ve saldırıya
karşı güvenlik görevlisiydi. Siyasî, sosyal, ekonomik ve
idarî sorumlulukların bütününe o muhatap olur ve ailede
her üyenin yararını o düşünürdü. İstediği kadar
evlenebilirdi. Kısaca cahiliye döneminde erkek, hem genel
anlamda hayat tarzının hem de aile yapısının yegâne
düzenleyicisi idi. Kız çocuklarının daha doğar doğmaz
öldürülmelerinin sadece toplumun bir takım insanları
tarafından gerçekleştirildiğini düşünmemiz daha doğru
olur. Doğru cevap B’dir.
6. Medineye ait aşağıdaki bilgilerden hangisi yanlıştır?
A) Asıl Adı Bekke’dir.
B) İslamdan önce yahudi ve araplar yaşardı.
C) Hicret öncesinde yahudiler sosyal, kültürel, siyasi
ve ticari açıdan hakimdiler.
D) Medine’nin asıl adı Yesrib’dir.
E) Şehir hurma vahalarıyla ünlüdür.
Çözüm: Medine’nin asıl adı Yesrib’dir. Hz.
Peygamber’in hicretinden sonra, önceleri Medînetü’nNebî,
sonraları Medine veya Medine-i Münevvere şeklinde
adlandırılmıştır. Kur’ân-ı Kerim’de hem Yesrib (Ahzab,
33/13) hem de Medine (Tevbe, 9/120) olarak
kullanılmıştır. En iyi cins hurma vahalarıyla ünlü olan
şehrin, en stratejik özelliği Suriye-Yemen ticaret yolu
üzerinde geçit konumunda olmasıdır. Bu stratejik
özelliğinden dolayı, ticaret kervanlarının güvenliği
nedeniyle özellikle Mekkeliler açısından Medine daha çok
önem kazanmıştır. İslâm’dan önce Medine’de Yahudiler
ve Araplar olmak üzere iki millet yaşamaktaydı. hicreti
öncesinde Yahudiler bu şehre sosyal, kültürel, siyasî ve
ticarî açıdan hâkimdiler. Doğru cevap A’dır.
7. İslam medeniyeti aşağıdaki hangi medeni terkibilerin
içine doğmamıştır?
A) Sâmî-İran terkibi
B) Avrupa terkibi
C) Hindu terkibi
D) Uzak-doğu terkibi
E) Asya terkibi
Çözüm: İslâm medeniyeti, birbirlerine paralel gelişme
gösteren ticaret, sanat, din ve bilimde karşılıklı etkileşim
içinde olan ve hatta ortak mirasları paylaşan dört temel
medenî terkibin tarih alanı içinde doğmuştur. Bunlardan
birincisi: Nil’den Amuderya’ya kadar uzanan, birçok
peygamberin gelmesiyle de peygamberî geleneklere
kaynak olan ve merkezî dil olarak Süryanîce, Aramîce ve
Pehlevîce dillerinin kullanıldığı Bereketli Hilâl bölgesinin
Sâmî-İran terkibidir. İkincisi: Anadolu’dan İtalya’ya
kadar Kuzey Akdeniz boyunca uzanan, Thales, Pisagor,
Sokrat, Plato, Aristoteles ve arkadaşlarını yetiştirmiş olan
ve merkezî dil olarak Latincenin kullanıldığı Avrupa
terkibidir. Üçüncüsü: Upanişadlar, Buda ve Mahavira
devirleri ile öne çıkan Hindistan bölgesindeki Hindu
terkibidir. Dördüncüsü: Konfüçyus, Lao-Tze ve
halefleriyle öne çıkan Çin ve komşularının Uzak Doğu
terkibidir. Doğru cevap E’dir.
8. Aşağıdakilerden hangisi Sami-İran terkibine ait
bilgilerden değildir?
A) Mezopotamya Sâsânî hâkimiyetindedir
B) Mani inancı üç asır Sasanilerde Kabul görmüştür.
C) Zerdüşt inançlarının/Mecûsiliğin hakimdir.
D) Mani herkes tarafından sevilen ve Kabul gören
bir peygamberdir.
E) Sâsânîlerde din adamları, bürokratlar, askerler ve
halk olmak üzere dört sınıf vardı.
Çözüm: İslâm öncesi yakın dönemde Bereketli Hilâl
bölgesine biri Bizans diğeri de Sâsânî devleti olmak üzere
iki süper güç hâkimdi. Dolayısıyla Bereketli Hilâlin
Bizans İmparatorluğu sınırları dışında kalan kısmında
bölgenin lider devleti Sâsânîler’di. Mezopotamya Sâsânî
hâkimiyetindeydi. Zerdüşt inançlarının/Mecûsiliğin hakim
olduğu ülkede Sâsânî hükümranlığı ile birlikte, Mardin
doğumlu olan Mani (215-275), peygamber olduğunu ilan
etmiştir. “Âlemin ve içindeki her şeyin aslının, nur ve
zulmet olmak üzere iki asıldan olduğunu söyleyen” Mani
dini, bölgenin birçok kentinde kabul görmüştür. Ancak
Mani dininin bu yeni peygamberi Zerdüşt din adamlarını
çok kızdırmış ve Sâsânî imparatoru I. Şapur’un ölümüyle
korumadan yoksun kalan Mani, derisi yüzülerek
öldürülmüştür. Sâsânîlerde din adamları, bürokratlar,
askerler ve halk olmak üzere dört sınıf vardır. Doğru
cevap B’dir.
9. Aşağıdakilerden hangisi Avrupa terkibinin yetiştirdiği
bilim insanlarında biri değildir?
A) Thales
B) Pisagor
C) Sokrat
D) Plato
E) Ali Kuşcu
Çözüm: Anadolu’dan İtalya’ya kadar Kuzey Akdeniz
boyunca uzanan, Thales, Pisagor, Sokrat, Plato,
Aristoteles ve arkadaşlarını yetiştirmiş olan ve merkezî dil
olarak Latincenin kullanıldığı Avrupa terkibidir. Doğru
cevap E’dir.
10. Dünyanın en eski kütüphanelerinden biri olan
İskenderiye Kütüphanesi’ni yıktığı rivayet edilen kişi
aşağıdakilerden hangisidir?
A) Amr Bin As
B) Galen
C) Sergios
D) Justinianus
E) Konstantinus
Çözüm: Dünyanın en eski kütüphanelerinden biri olan
İskenderiye Kütüphanesi’nin Hz. Ömer’in izniyle Mısır
fatihi Amr b. As tarafından yakıldığı rivayet edilmektedir.
Doğru cevap A’dır.
0 Yanıt
1352 Gösterim