1. Varlıkların birbiriyle haberleşmeden ve varlıklarının
bilincine ermeden kurdukları ilişkilere ne denir?
A) Fiziki İlişki
B) Sosyal İlişki
C) Kapalı İlişki
D) Açık İlişki
E) Bilinmeyen İlişki
Çözüm: Varlıkların birbiriyle haberleşmeden ve
varlıklarının bilincine ermeden kurdukları ilişkiler fizikî
ilişkidir. Bir bilgisayarla masa arasında, dünya ile güneş
arasında, ateşle duman arasında, iki kimyasal unsur
arasındaki ilişkiler böyledir. Doğru cevap A’dır.
2. Aşağıdakilerden hangisi sosyal ilişki tiplerinden
değildir?
A) Siyasi ilişki
B) İktisadi ilişki
C) Şahsi ilişki
D) Zıt İlişki
E) Maddi ilişki
Çözüm: Toplumun karmaşıklığı ölçüsünde sosyal ilişkiler
çeşitlilik kazanır. Seçmenin adayla, annenin çocukla,
işçinin işverenle, doktorun hastayla, arkadaşın arkadaşla
olan ilişkileri sosyal ilişkiye örnek olarak verilebilir.
Bunlardan bazıları iktisadî, bazıları siyasî, bazıları şahsî,
bazıları da zıt ilişki olarak adlandırılabilir. Sonuç olarak
bütün bu ilişkiler, bireylerin birbirlerinin varlıklarını
karşılıklı olarak kabul etmeleri temeline dayandığı için
sosyal ilişkiler olarak değerlendirilir. Doğru cevap E’dir.
3. Aşağıdakilerden hangisi kültür ve medeniyet
arasındaki farklardan değildir?
A) Kültür milli, medeniyet milletlerarasıdır.
B) Medeniyet ferdî iradelerle ve metot (usûl ve akıl)
vasıtalarıyla ortaya çıkan sosyal olaylar
bütünüdür. Kültür ise ilham ve duygu vasıtasıyla
oluşur ve gelişir.
C) Medeniyet, dinî, ahlâkî, bediî (estetik) duyguların
bütünüdür. Kültür iktisadî, dinî, hukukî, ahlâkî
vb. fikirlerin bütünüdür.
D) Medeniyet, insanın fayda elde etmek
düşüncesiyle bir amaca erişmek için kullandığı
araçların tümünü ifade eder. Kültürler ise kendi
başlarına amaç olan şeylerdir.
E) Kültürü oluşturan duygular içten ve samimi
oldukları için görülmeleri ve incelenmeleri çok
güçtür. Medeniyet ise dışta görünen kavram ve
faaliyetlerden, kısaca birçok teşkilât ve
müesseselerden oluşur.
Çözüm: Kültür unsurları ise belli bir metotla, fertlerin
iradesiyle ortaya çıkmamıştır. Mesela, bir kültür unsuru
olan dil, insanlar tarafından belli bir metotla oluşturulmuş
ve geliştirilmiş değildir. Dinî, ahlâkî, estetik (bediî)
duyguların durumu da böyledir. Öyleyse kültür ile
medeniyeti birbirinden ayıran husus, kültürün özellikle
duygulardan, medeniyetin özellikle bilgilerden meydana
gelmiş olmasıdır. Doğru cevap C’dir.
4. “Teknoloji” hangi kültür unsuru içine dahildir?
A) Sosyal kültür
B) Fiziki kültür
C) Maddi Kültür
D) Manevi Kültür
E) İktisadi Kültür
Çözüm: Maddî kültür unsurları arasında dikkat çeken en
önemli şey teknolojidir. Teknoloji, bilginin pratik amaçla
organize edilmesi veya daha değişik bir anlatımla,
bilginin pratiğe aktarılmasıdır. Değişim, gelişim ve
süreklilik teknolojinin en önemli özelliğidir. Doğru cevap
C’dir.
5. Aşağıdakilerden hangisi kültürün özelliklerinden
değildir?
A) Kültür öğrenilmiş davranışlar topluluğudur
B) Kültür tarihîdir ve süreklidir.
C) Kültür toplumsal bir üründür
D) Kültür değişime kapalıdır.
E) Kültür ihtiyaçları giderici bir özelliğe sahiptir.
Çözüm: Kültür bir kuşaktan diğerine aktarılırken bazı
değişikliklere uğrar. Bu değişiklikler, özellikle âdetler,
inançlar ve uygulamalarda çok yavaş olur. Kültürdeki bu
değişme ya zaman içinde doğal şartlara uyum sağlama
veya yayılma yoluyla başka kültürlerden etkilenme veya
fertlerin yeni ihtiyaçlarını karşılama mecburiyetinden vb.
kaynaklanır. Doğru cevap D’dir.
6. Aşağıdakilerden hangisi bir medeniyetin doğuşuna
etki eden faktörlerdendir?
A) Coğrafi çevre
B) Sağlık
C) Eğitim
D) Tarih
E) Teknoloji
Çözüm: Yerleşim alanlarının, iklim ve doğal imkânların
kültürün gelişmesine, teknolojik ve ekonomik ilerlemeye
olan etkisini görmemezlikten gelemeyiz. Bu sebeple
eskiden beri insanlar coğrafî şartların toplum üzerindeki
etkilerini düşünmüşlerdir. Doğru cevap A’dı
7. Aşağıdakilerden hangisi doğrusal evrimi açıklar?
A) Bir ilerlemenin aynı şartlar altında paralel
ilerlemesi
B) Bir ilerleme tek bir istikamet izlemişse
C) Zaman zaman duraklamaların yaşandığı bir
ilerleme ise
D) Bir ilerleme sonrası geriye dönüş yaşanmışsa
E) İlerlemenin kökeni kültür temaslarındaysa
Çözüm: Gelişme teorisi, evrimci bir yaklaşımla
oluşturulmuştur. Biyolojik evrimin kültüre uygulanmasını
ifade eder. Bu teoriye göre medeniyet, vahşet
devirlerinden günümüze kadar sürekli bir ilerleme
gösteren insan kültürünün eseridir. Bu ilerleme ya tek bir
istikamet izlemiş (doğrusal evrim), ya aynı şartlar altında
paralel ilerlemeler görülmüş (paralelci evrim) veya zaman
zaman duraklamaların yaşandığı bir ilerleme olmuştur
(basamaklı evrim). Doğru cevap B’dir.
8. Aşağıdakilerden hangisi yayılma teorisinin
kabullerinden değildir?
A) Gelişmenin kökeni ve asıl sebepleri kültür
temaslarında bulunur.
B) İnsan, yeni bir şey keşif ve icad etmekten çok
taklit etmeye eğilimlidir.
C) Bu teoriyi benimseyenler insan ruhunun birlik ve
ayniliğini kabul ederler.
D) Bu görüş sahiplerine göre medeniyetin ortaya
çıkabilmesi için uygun bir ortama ihtiyaç vardır.
E) Kültür ve mediyetler kendi kaynaklarında ne
kadar güçlü ve canlı olursa olsunlar,
kaynaklarından uzaklaştıkça zayıflar,
özgünlüklerini kaybeder ve çok defa basit bir
taklit konusu haline gelirler.
Çözüm: Gelişme teorisini benimseyenler insan ruhunun
birlik ve ayniliğini kabul ederlerken, yayılma teorisini
benimseyenlere göre insan, yeni bir şey keşif ve icad
etmekten çok taklit etmeye eğilimlidir. Doğru cevap C’dir.
9. İslam medeniyetinin özü ne ile açıklanabilir?
A) Allahın herşeyin tek ve mutlak ve üstün yaratıcısı
olduğu
B) İslamiyetin Mısır’dan doğduğu
C) Sosyal farklılıklara göre İslamiyet’in kaidelerinin
değişebileceği
D) Dinde zorlama olmaması esası
E) Hoşgörü ilkesi
Çözüm: İslâm medeniyetinin özünün İslâm olduğu yahut
İslâm’ın esasının tevhid, yani Allah’ın her şeyin tek,
mutlak ve üstün yaratıcısı olduğu konusunda hiç şüphe
yoktur. Bu temel iki keyfiyet çok açıktır. İslâm
medeniyetine mensup veya en azından ona katılmış kişiler
bu esaslardan asla şüphe etmemişlerdir. Doğru cevap
A’dır.
10. Aşağıdakilerden hangisi manevi kültür
unsurlarındandır?
A) Estetik
B) Teknoloji
C) Kullandığı araç gereçler
D) Eserler
E) El emeğiyle maddenin işlenmiş hali
Çözüm: Kültürün manevî unsurları arasında estetik de
yer almaktadır. Hiçbir toplumun sanatı, onun toplum
yapısı ve kültüründen bağımsız değildir. Sanatlar,
kendilerini uygulayan toplumların ilgi ve tutumlarını dile
getirirler. Her sanatkâr belli bir kültür çevresinde yetişir.
Doğru cevap A’dır.
0 Yanıt
1286 Gösterim