1. Hadis İlmi günümüzde hangi ilim grubunun alt dalıdır?
A) Şer’î İlimler
B) Naklî İlimler
C) Fıkıh
D) İslamî İlimler
E) Tefsir
Çözüm: Hadis İlmi, geçmişte Şer’î İlimler veya Naklî
İlimler diye isimlendirilen, günümüzde ise İslamî İlimler
denilen ilim grubunun bir alt dalıdır. Fıkıh ve Tefsir ise
İslâm Dini’ni konu edinen Naklî/Şer’î İlimlerden biridir.
Doğru cevap D’dir.
2. İslamî İlimler ile ilgili aşağıda verilenlerden hangisi doğrudur?
A) İslam Dini’ne dışarıdan bakarlar.
B) Ne olması gerektiğiyle ilgilenmezler.
C) Normatiftirler.
D) İslam Dini’ni tarafsız olarak incelerler.
E) Bağlayıcı niteliğe sahip değillerdir.
Çözüm: İslamî İlimler, İslam Dini’ne içeriden bakarlar,
sadece ne olduğu ile değil, ne olması gerektiği ile de
ilgilenirler. Kural koyucudurlar, yani normatiftirler ve
bağlayıcı niteliktedirler. İslam Dini’ini tarafsız olarak
incelemezler. Doğru cevap C’dir.
3. Sünnet ile ilgili aşağıda verilenlerden hangisi doğrudur?
A) Sözlükteki anlamlarından biri “yol” dur.
B) Ara sıra yapılan davranışları niteler.
C) Bilinçsiz davranışları kapsar.
D) Gelişigüzel davranışlar anlamındadır.
E) Gelip geçici davranışlar anlamına gelmektedir.
Çözüm: Sünnetin sözlükteki anlamları yol, hayat tarzı,
gelenek, adet, çığır, hal, tavır, karakteri uygulama, kanun
ve kuraldır. Sünnet, ara sıra yapılan gelişigüzel
davranışları değil, adet niteliğinde, devamlı ve sürekli,
aynı zamanda bilinçli davranışları ifade eder. Doğru cevap A’dır.
4. Hz. Peygamber’in insanları kötülüklerden temizlemeye ilişkin görevi hangisidir?
A) Tebliğ
B) Beyân
C) Sünnet
D) Tebyîn
E) Tezkiye
Çözüm: Hz. Peygamber’e Allah tarafından verilen üç
görev; tebliğ/ beyân, tebyîn ve tezkiyedir. Tebliğ,
Allah’tan aldığı vahyi eksiksiz olarak insanlara
bildirmektir. Beyân/Tebvîn Peygamber’in kendisine
indirilen kitabı, ümmetine açıklaması, onları ihtilaf
ettikleri konularda aydınlatmasıdır. Tezkiye insanları kötü
huylardan, kötülüklerden temizlemesi, onları manevi
yönden arındırmasıdır. Sünnet ise Hz. Peygamber’in
sözleri, davranışları ve onaylarıdır. Doğru cevap E’dir.
5. Hz. Peygamber’in sünnetinin ilkelerine, ruhuna, özüne, mantığına ters düşen uygulamalara ne ad verilir?
A) Bid‘at
B) Maktû‘ hadis
C) Mevkuf hadis
D) Ehâdîs
E) İsmet
Çözüm: İsmet, Peygamberlerin sahip olması gereken beş
özellikten biridir ve peygamberler bu özellikleri sayesinde,
görevleri ile ilgili hata yapmaktan Allah tarafından
korunur. Hadis âlimleri Hz Peygamber’in sünnetini kayda
geçirirken, mevkuf hadis denilen sahâbenin söz ve
uygulamaları ile maktû‘ hadis denilen tâbiûn âlimlerinin
söz ve uygulamalarını da hadis kitaplarına almışlardır.
Ehâdîs, hadis kelimesinin çoğuludur. Bid‘at ise
Peygamber’in sünnetinin ilkelerine, ruhuna, özüne,
mantığına ters düşen uygulamalardır. Doğru cevap A’dır.
6. Fıkıhta müstahab ve mendub anlamına gelen, yapmakta zorunlu olmadığımız ama teşvik edilen, sevap kazandıran gönüllü güzel davranışlara ne ad verilir?
A) İsnâd
B) Sünnet
C) Muallâk Hadis
D) Sahâbî
E) Mütûn
Çözüm: Fıkıhta müstahab ve mendub anlamına gelen,
yapmakta zorunlu olmadığımız ama teşvik edilen, sevap
kazandıran gönüllü güzel davranışlar “sünnet” olarak
adlandırılır. “İsnad” dendiğinde, hadislerin başındaki
râvî silsilesini gösteren isimlerden oluşan râvîler zinciri
anlaşılır. Hadis ilminde, başında senedi yani isnad zinciri
zikredilmeyen hadislere “Muallâk Hadis” denir. Hz.
Peygamberi Müslüman olarak görüp o imanla ölenlere
“sahâbi” denir. “Mütûn” “Metin ”’in çoğuludur. Metin,
isnad zincirinin peşinden gelen Hz. Peygamber’in sözleri
ve davranışlarını ifade eden kısımdır. Doğru cevap B’dir.
7. “Buharî diyor ki: Bize Müsedded söyledi. Müsedded
de bize Yahyâ söyledi dedi. Yahyâ Şu‘be’den, Şu‘be
Katâde’den, Katâde Enes’ten (Allah ondan razı olsun)
naklettiler. Enes, Hz. Peygamber’in (Allah’ın salât ve
selamı üzerine olsun) şöyle buyurduğunu nakletti.”
Şeklindeki hadis’in Araça’sındaki İsnâdın sıralanışı
aşağıdaki seçeneklerden hangisinde doğru verilmiştir?
A) Buhârî Müsedded Yahyâ Şu‘be
Katâde Enes Hz.Peygamber.
B) Hz.Peygamber Müsedded Yahyâ Şu‘be
Katâde Enes Buhârî
C) Müsedded Hz.Peygamber Yahyâ Şu‘be
Katâde Enes Buhârî
D) Katâde Hz.Peygamber Yahyâ Şu‘be
Müsedded Enes Buhârî
E) Hz.Peygamber Müsedded Yahyâ Şu‘be
Katâde Buhârî Enes
Çözüm: Bu hadis’in Araça’sındaki İsnâdın sıralanışı şu
şekildedir: Buhârî Müsedded Yahyâ Şu‘be
Katâde Enes Hz.Peygamber. Doğru cevap A’dır.
8. “tarîk" (طريق (kelimesinin tanımı aşağıdaki seçeneklerin hangisinde doğru verilmiştir?
A) Hadislerin senet ve metinleri ile ilgili her türlü
birikimi, yeteneği ve faaliyeti kapsar.
B) Yüz, yön, taraf gibi anlamlara gelir.
C) Bir hadisin farklı isnad zincirleriyle gelen her bir
kanalıdır.
D) Hadis öğrenme, nakletme, derleme, hadisleri
içeren kitaplar telif etme anlamına gelir.
E) Hadis alimlerine verilen addır.
Çözüm: Bir hadisin farklı isnad zincirleriyle gelen her bir
kanalına “tarîk" denir. “Vech” yüz, yön, taraf gibi
anlamlara gelir. Dirâyet, hadislerin senet ve metinleri ile
ilgili her türlü birikimi, yeteneği ve faaliyeti kapsar.
Rivayet, hadis öğrenme, nakletme, derleme, hadisleri
içeren kitaplar telif etmek demektir. Muhaddis, hadis
âlimlerine verilen addır. Doğru cevap C’dir.
9. Hangisi hadis ilimlerinde daha ileri düzeyleri ifade etmek için kullanılan unvanlardan biridir?
A) Meğâzî
B) Tâlib
C) Siyer
D) Şemâil
E) Huccetü’l-İslâm
Çözüm: Huccetü’l-İslâm, hadis ilimlerinde daha ileri
düzeyleri ifade etmek için kullanılan unvanlardan biridir.
Hadis ilminde yolun başında olanlara “Tâlib” denir.
Meğâzî, İslam tarihinin erken dönemlerinde oluşmuş bir
ilim dalıdır. Siyer, bugünkü biyografi bilim dalına tekabül
eder. Şemâil, Peygamberimizin fiziksel özellikleriyle yani
dış görünüşüyle ve ahlâkî vasıflarıyla ilgili bilgi toplar.
Doğru cevap E’dir.
10. Aşağıda verilenlerden hangisi Meyâncî’nin Müteahhirûn Döneminde yazılan hadis usûlü kitaplarından biridir?
A) el-Muhaddisü’l-fâsıl beyne’r-râvî ve’l-vâî
B) Ma‘rifetü ulûmi’l-hadîs
C) el-Kifâye fî ilmi’r-rivâye
D) Mâ lâ yese‘u’l-muhaddise cehlüh
E) Ulûmü’l-hadîs
Çözüm: Meyâncî’nin Müteahhirûn Döneminde yazılan
hadis usûlü kitabı, “Mâ lâ yese‘u’l-muhaddise cehlüh”
dür. “el-Muhaddisü’l-fâsıl beyne’r-râvî ve’l-vâî” isimli
eser, er-Râmhürmüzî’ye aittir. “Ma‘rifetü ulûmi’l-hadîs”,
Hâkim’e aittir. “el-Kifâye fî ilmi’r-rivâye” yi Hatîb elBağdâdî
kaleme almıştır. “Ulûmü’l-hadîs” in yazarı
İbnü’s-Salâh’tır. Doğru cevap D’dir.