Konu: Ünite 4 – Tefsîrin Doğuşu ve Tedvîni Çözümlü Test I

[Ders Hocası]

1. Kur’ân metnine yönelik tefsîr faaliyeti ilk olarak kim
tarafından yapılmıştır?
A) Hz. Ebu Bekir
B) Hz. Ali
C) Hz. Osman
D) Hz. Ömer
E) Hz. Muhammed (s.a.v.)

Çözüm: Kur’ân metnine yönelik tefsîr faaliyeti hiç
kuşkusuz, E seçeneğinde de belirtildiği üzere Hz.
Peygamber ile başlamıştır. Çünkü Kur’ân ona vahyedilmiş
ve Yüce Allah “Ey Peygamber! Sana Rabbinden
gönderileni tebliğ et. Eğer bunu yapmazsan O’nun
yüklediği elçilik görevini (insanlara) ulaştırmamış
olursun” (Mâide (5), 67); “Sana Kur’ân’ı gönderdik ki
insanlara indirileni onlara açıklayasın” (Nahl (16), 44)
âyetlerinde de belirtildiği gibi, Hz. Peygamber’e Kur’ân’ı
tefsîr etme görevini vermiştir.

2. İnsan, melek ve cin gibi varlıkların veya bir topluluk
ya da kabilenin veyahut bir kelime ve nitelemenin
Kur’ân’da açık değil de ism-i işâretler, ism-i mevsuller,
zamirler, cins isimleri, belirsiz zaman zarfları ve belirsiz
mekân isimleriyle zikredilmesi anlamına gelen kavram
nedir?
A) Mücmel
B) Mübhem
C) Mutlak
D) Müşkil
E) Melâhim

Çözüm: A seçeneğindeki Mücmel, kendisinden ne
kastedildiği anlaşılamayacak derecede kapalı olan âyet
demektir. C seçeneğindeki Mutlak, herhangi bir lafzın
anlam yönüyle kayıt altına alınmaması, bir başka kelime
ya da niteleme ile belirginleştirilmesi demektir. D
seçeneğindeki Müşkil, Kur’ân’ın bazı âyetleri arasında
ihtilaf ve tezat gibi görünen hususlar olarak
tanımlanmaktadır. E seçeneğindeki Melâhim, Harp Tarihi
demektir. Yani soruda açıklaması yapılan kavram B
seçeneğindeki Mübhem’dir.

3. “Hz. Peygamber’in Kur’ân’a yönelik tefsîri, onun bir
kısmını içermektedir” tezini ortaya atan ilk İslâm bilgini
kimdir?
A) Süyûtî
B) Abdullah b. Mes’ûd
C) Abdullah b. Abbâs
D) Gazâli
E) Şâtıbî

Çözüm: Kaynaklardan öğrendiğimize göre
Peygamberimizin Kur’ân’a yönelik tefsîri, onun bir
kısmını içermektedir tezini ortaya atan ilk İslâm bilgini, D
seçeneğinde adı geçen Gazâli’dir. Burada
karıştırılmaması gereken bir diğer isim A seçeneğinde adı
verilen Süyûtî’dir. Süyûtî, Gazâli’den sonra bu görüşü
savunan kişidir.

4. Hz. Muhammed’in (s.a.v.) Kur’ân’ın tamamını tefsîr
ettiğini ileri süren ilk İslâm âlimi kimdir?
A) Gazâli
B) Süyûtî
C) Ubey b. Ka’b
D) Ebû Musâ el-Eş’arî
E) İbn Teymiyye

Çözüm: Bazı İslâm âlimleri Peygamberimizin Kur’ân’ın
tamamını tefsîr ettiğini ileri sürmektedir. Kaynakların
belirttiğine göre söz konusu iddiayı da ilk olarak
E seçeneğinde adı geçen İbn Teymiyye dile getirmiş, daha
sonra da bazı âlimler onunla bu kanaati paylaşmışlardır.

5. İslam bilginlerine göre Hz. Peygamber’in tefsîri kaç
fonksiyon icra etmektedir?
A) 1
B) 2
C) 3
D) 4
E) 5

Çözüm: İslâm bilginlerine göre Hz. Peygamber’in tefsîri,
B seçeneğinde belirtildiği üzere iki fonksiyon icra
etmektedir. Bunlardan birine beyân denilir ki o, Allah
Resûlü’nün Kur’ânî nassları gerektiği şekilde açıklaması
anlamına gelir. Diğeri de teşrî’ fonksiyonudur. Bununla
da Peygamberimiz gerektiği durum ve şartlara göre
hüküm koymaktadır.

6. İbn Abbas’ın tefsîrde üstün mertebeye yükselmesinin
sebeplerinden bahsedildiği “et-Tefsîr ve’l-Müfessirûn”
adlı kitabın yazarı kimdir?
A) Atâ b. Ebî Rabâh
B) Abdullah b. Mes’ûd
C) Muhammed Hüseyin ez- Zehebî
D) Mücâhid b. Cebr
E) Tâvus b. Keysân

Çözüm: C seçeneğinde adı geçen Muhammed Hüseyin ezZehebî,
et- Tefsîr ve’l-Müfessirûn adlı kitabında İbn
Abbâs’ı tefsîrde üstün mertebeye yükselten bazı
sebeplerden bahsetmektedir.

7. İlk tefsîr mektebi nerede kurulmuştur?
A) Mekke
B) Medine
C) Kûfe
D) Şam
E) Bağdat

Çözüm: Kurucusu, Müslümanların tefsîrde en büyük
otorite kabul ettiği Abdullah b. Abbas olan, ilk tefsîr
mektebi, A seçeneğinde verilen Mekke’de kurulmuştur.
Medine’de ikinci ve Kûfe de üçüncü mektepler
kurulmuştur.

8. Tefsîr mekteplerinden üçüncüsü olarak kabul edilen
Kûfe Rey Mektebi kim tarafından kurulmuştur?
A) Ubey b. Ka’b
B) Ebu’l-Âliye
C) Abdullah b. Mes’ûd
D) Abdullah b. Abbas
E) Alkame b. Kays

Çözüm: Kûfe Rey Mektebi C seçeneğinde adı geçen
Abdullah b. Mes’ûd tarafından kurulmuştur.

9. Aşağıdaki hangisi Mukâtil b. Süleyman’ın kaleme
aldığı kitaplardan biridir?
A) Tefsîrü’s-Sevrî
B) Tefsîrü Yahya
C) Meâni’l-Kur’ân
D) Mecâzu’l-Kur’ân
E) Et-Tefsîrü’l-Kebîr

Çözüm: A seçeneğindeki Tefsîrü’s-Sevrî, Süfyânu’sSevrî’nin
kitabıdır. B seçeneğindeki kitabın yazarı Yahyâ
b. Sellâm’dır. C seçeneğinde adı geçen Meâni’l-Kur’ân
adlı eserin yazarı asıl adı Yahyâ b. Ziyâd olan Ferrâ’dır.
D seçeneğindeki Mecâzu’l-Kur’ân adlı kitabın yazarı da
Ebû Ubeyde’dir. E seçeneğinde adı verilen Et-Tefsîrü’lKebîr
adlı kitap ise Mukâtil b. Süleyman’a aittir.

10. Mecâzu’l-Kur’ân adlı kitabın yazarı kimdir?
A) Abdurrezzâk b. Hemmâm
B) Yahyâ b. Sellâm
C) Ebû Ubeyde
D) Mukâtil b. Süleyman
E) Süfyânus’s-Sevrî

Çözüm: Mecâzu’l-Kur’ân adlı kitabın yazarı, Basra’da
doğan ve orada yetişen, tenkitci bir üsluba sahip olan, C
seçeneğinde adı geçen, tam adıyla Ebû Ubeyde Ma’mer b.
el-Müsennâ’dır.