Sıra Sizde 1:
İctihadın kesinlik değil zan ifade etmesinin ne gibi sonuçları olduğunu bulmaya çalışınız.
İnanç konuları, kesinlik gerektirdiği için bu konularda ictihad geçerli değildir.
Nas ile doğrudan düzenlenmiş fıkhî konularda da ictihad geçerli değildir. Zan
ifade ettiği için bir müctehidin ictihadı diğerlerini bağlayıcı değildir.
Sıra Sizde 2
Yeniden inşa yolunun kapatılması olgusunun gerisinde hangi düşüncelerin
bulunduğunu tahmin etmeye çalışınız.
Kurucu ictihadda mevcut malzeme, bütün yönleriyle değerlendirilip işe
yarayanlar seçilip alınmıştır. Bu seçip alma işinin her dönemde silbaştan ve
yeniden tekrarlanmasının anlamsızlığı ve gereksizliği, hatta önemli
sakıncaları nedeniyle bu seçip alma işinin bir noktada durdurulması gerektiği
fikri hâkim olmuştur.
Sıra Sizde 3
Her müctehidin doğruyu tutturup tutturamadığı tartışmasının temel nedeni
nedir?
Her müctehidin doğruyu tutturup tutturmadığı tartışmasının temel nedeni,
ictihadî konularda Allah katında muayyen (belirlenmiş) bir hükmün olup
olmadığı meselesidir. Her müctehidin doğruyu tutturduğu görüşünde olanlar,
ictihadî konularda Allah katında muayyen bir hükmün olmadığını ve bu
konudaki hükmün müctehidin ictihadı ile ulaştığı hüküm olduğunu ileri
sürmüşlerdir. Buna göre de ictihad şartlarına uymak kaydıyla her müctehidin
ictihadı doğrudur. Müctehidlerden sadece birinin doğruyu tutturduğu
görüşünde olanlar ise ictihadî konularda Allah katında muayyen bir hükmün
olduğu görüşündedirler. Buna göre ictihadı bu hüküm ile örtüşen müctehidler
doğruyu tutturmuş, örtüşmeyen müctehidler ise hata etmiştir.
Sıra Sizde 4
Ekol sistematiği içinde kalmanın (bir mezhebe bağlanmanın) mantığı ve
sonuçları üzerinde düşününüz.
Ekolleri, usûl anlayışları bakımından iç tutarlılığı olan hukukî yapılar olarak
değerlendirmek mümkündür. Bu iç tutarlılık, fıkhın farklı konularında
birbiriyle çelişen görüşler ileri sürülmesine engel olur ve bir ekolün
görüşlerinin benimsenmesini, görüşlerine güven duyulmasını ve bunun
ötesinde ekolün gelişmesini sağlar. Bu bakımdan farklı usûl anlayışları
doğrultusunda ortaya konulan görüşlerden, eklektik bir yol izleyerek bir
konuda birinden diğer konuda başka birinden olmak üzere yararlanmak,
keyfiliğe ve ciddiyetsizliğe yol açacağı gibi kimi zaman birbiriyle çelişen
görüşlerin de benimsenmesine yol açabilir. Bu açıdan belli bir mezhebe
bağlanmak, hukukî anlamda bir düzen, istikrar ve güven sağlaması yönüyle
muhafazakâr bir karakterde olan hukukun yapısına daha uygundur. Diğer
yandan bir mezhebin çerçevesinde kalınması, o mezhebin geliştirilmesini
sağlayacağı gibi aynı konuda diğer ekollerin de çözüm üretmeleri sayesinde
bir zenginlik ve bilimsel bir rekabet ortamı doğacaktır. Son olarak ortaya
konan görüşler, ictihad olmaları itibariyle eleştiriye açık olduğu için yapılan
eleştiriler, Kur’an’a ve İslam’a değil, o ictihadın sahiplerine yönelik
olacaktır.
0 Yanıt
1731 Gösterim