1. Aşağıdakilerden hangisi Allah’ın hitabıdır?
A) Kıyas
B) Kelam
C) Sünnet
D) Tefsir
E) Hüküm
Çözüm: Hüküm, özü itibariyle “Allah’ın hitabı” olarak
tanımlanır ve teklîfî ve vaz‘î hükümler olmak üzere iki
kısma ayrılır.
Doğru cevap E’dir.
2. Hangisi teklîfî hükmün kısımlarından biri değildir?
A) İcab
B) Nedb
C) Hadis
D) Tahrim
E) İbaha
Çözüm: Teklîfî hükümlerin kısımları konusunda Hanefî
usulcüler ile diğerleri arasında bazı farklılıklar vardır.
Usulcülerin çoğunluğuna göre teklîfî hüküm îcâb, nedb,
tahrîm, kerâhe ve ibâha olmak üzere beş kısma ayrılır.
Doğru cevap C’dir.
3. Aşağıdakilerden hangisi Hanefilere göre teklîfî
hükmün kısımlarından biri değildir?
A) Sünnet
B) Nafile
C) Kerahe
D) Farz
E) Hadis
Çözüm: Usulcülerin çoğunluğuna göre teklîfî hüküm
îcâb, nedb, tahrîm, kerâhe ve ibâha olmak üzere beş kısma
ayrılır. Hanefiler ise teklîfî hükümleri farz, vâcib, sünnet,
nâfile, harâm, mekrûh, mübâh olmak üzere yedi kısma
ayırır.
Doğru cevap E’dir.
4. Bir fiilin yapılmasının gerekli olmasını ifade eden
kelime hangisidir?
A) Kader
B) Vacip
C) Sünnet
D) Nafile
E) Haram
Çözüm: Bir fiilin vâcib olmasının anlamı, o fiilin
yapılmasının gerekli olması, yapanın sevap, mazeretsiz
terk edenin ise cezayı hak etmesidir. İnanç açısından ise
bunun hak olduğunun kabul edilmesi ve inkarının veya
hafife alınmasının küfrü gerektirmesidir.
Doğru cevap B’dir.
5. Yapılması istenilmekle birlikte terk edilmesinden
dolayı kınamanın söz konusu olmadığı fiile ne denir?
A) Nafile
B) Mendub
C) Sünnet
D) Haram
E) Mekruh
Çözüm: Mendub, yapılması istenilmekle birlikte terk
edilmesinden dolayı kınamanın söz konusu olmadığı
fiildir. Diğer bir ifadeyle kesin olmayan bir şekilde
yapılması istenen, yapılması terk edilmesinden daha iyi
olan fiildir.
Doğru cevap B’dir.
6. Terk edilmesi yasaklanmamakla birlikte yapılması iyi
görülen ve dinde izlenegelen bir gelenek haline
gelmiş̧fiillere ne ad verilir?
A) Sünnet
B) Farz
C) Haram
D) Mendub
E) Mekruh
Çözüm: Sünnet, terk edilmesi yasaklanmamakla birlikte
yapılması iyi görülen ve dinde izlenegelen bir gelenek
haline gelmiş fiillerdir. Buna ezan, cemaatle namaz kılma,
abdest alırken ağza su verme ve namazların müekked
sünnetlerini örnek verebiliriz.
Doğru cevap A’dır.
7. Yapılması, iyi görülmekle birlikte bir gelenek haline
gelmeyen fiillere ne ad verilir?
A) Farz
B) Sünnet
C) Haram
D) Nafile
E) Vacip
Çözüm: Nâfile ise yapılması, iyi görülmekle birlikte bir
gelenek haline gelmeyen fiillerdir. İkindi ve yatsı
namazlarından önce kılınan dörder rekatlık namazlar ve
pazartesi ve perşembe günü tutulan oruçlar gibi. Nâfileyi
yapan sevap kazanır, terk eden ise kınanmaz.
Doğru cevap D’dir.
8. Kulların özürlerine bağlı olarak ve geçici olmak üzere
konulmuş istisnâî hükümlere ne ad verilir?
A) Ceza
B) Hüküm
C) Günah
D) Azimet
E) Ruhsat
Çözüm: Ruhsat, kulların özürlerine bağlı olarak ve geçici
olmak üzere konulmuş istisnâî hükümlerdir. Hanefilere
göre ruhsat hükümleri dört tür olup bunların ilk ikisi
gerçek anlamda ruhsat diğer ikisi ise mecâzî anlamda
ruhsat olarak isimlendirilir.
Doğru cevap E’dir.
9. Aşağıdakilerden hangisi Vaz‘î hükümlerin
kısımlarından biri değildir?
A) İllet
B) Sebeb
C) Rükün
D) Şart
E) Nedb
Çözüm: Vaz‘î hükmün, teklîfî hükmün varlığını ve
yokluğunu göstermek üzere konulmuş hükümler olduğu
daha önce geçmişti. Vaz‘î hükümler illet, sebeb, rükün,
şart, mâni‘dir. Hanefiler buna bir de alâmeti
eklemişlerdir. Nedb teklîfî hükmün kısımlarından biridir.
Doğru cevap E’dir.
10. Aşağıdakilerden hangisi mükteseb arızadır?
A) Sarhoşluk
B) Ateh
C) Akıl Hastalığı
D) Küçüklük
E) Akıl Zayıflığı
Çözüm: Müktesep arızalar, gerçekleşmesinde kişinin rolü
bulunan arızalardır. Haram yolla olan sarhoşluk, kişinin,
bilerek haram olan maddeleri almasıyla olan sarhoşluktur
ve mükteseb arızadır.
Doğru cevap A’dır.