1. İslam hukukunun oluşum sürecinde temel özellikleri tedrice riayet, kolaylık ilkesi,
toplumun maslahatının gözetilmesi olan dönem aşağıdakilerden hangisidir?
A) Sahabe dönemi
B) Hz. Peygamber dönemi
C) Tabiûn dönemi
D) Müçtehit imamlar dönemi
E) Taklit dönemi
2. I. Tavsiye edici nitelikte olması
II. Emredici nitelikte olması
III. Tecviz edici nitelikte olması
Yukarıdakilerden hangileri kuralların bağlayıcılığı açısından fıkhın hukuktan farklı olduğu hususlar arasında yer alır?
A) Yalnız I
B) I ve II
C) I ve III
D) II ve III
E) I, II ve III
3. İslam hukukunun kazuistik bir metoda sahip oluşuyla ilgili aşağıdaki ifadelerden hangisi
doğrudur?
A) Nasla bildirilen hukuk kuralları da dahil olmak üzere İslam hukuku bilimsel yorumun
konusudur.
B) İslam hukuku kurallarının Kitap ve Sünnet’ten dolaylı olarak çıkarılması, kıyas gibi içtihat yöntemleri ile sağlanmalıdır.
C) İslam hukuk kuralları ilahi iradeye dayandığı için, bir kuralın ihlalinin hem hukuki hem de
dinî sorumluluk doğurur.
D) İslam hukuku, fukaha tarafından devletsel yetki kullanılmaksızın kişisel içtihat
yöntemiyle geliştirilmiştir.
E) İslam hukukçuları hukuki fiil ve olaylardan benzer olanlar için ortak hükümler
belirlemek yerine, onların hükümlerini özel olarak açıklama yöntemini benimsemişlerdir.
4. İslam hukukunun Roma hukuku ile ilişkisi bağlamında aşağıdaki ifadelerden hangisi
doğrudur?
A) Roma hukuku fethedilen bölgelerin örf ve adeti yoluyla İslam hukukunu etkilemiştir.
B) Hz. Peygamber, seyahatlerinde Doğu Roma hukukunu öğrenmiş ve Roma hukuku bu
yolla İslam hukukunu etkilemiştir.
C) İslam hukukunun Roma hukukundan iktibas edildiği iddiasının yanlışlığı ispatlanmıştır.
D) İslam hukukunun Roma hukukunu etkilemesinde Bologna hukuk okulunun çalışmalarının rolü büyüktür.
E) İslam hukukunun Roma hukukunu etkilediği bilimsel verilerle ortaya konulmuştur.
5. Müctehid İmamlar döneminin temel özellikleriyle ilgili aşağıdaki ifadelerden hangisi yanlıştır?
A) Fıkhın tedvin edilmesi bu dönemin önemli özelliklerindendir.
B) Hukuk alanında hadis ekolü ve re’y ekolü gibi ekolleşmeler ortaya çıkmıştır.
C) Şahıs merkezli yeni bir hukuki yapılanma doğmuştur.
D) Kurucu kabul edilen hukukçuların görüşleri çerçevesinde mezhep adı verilen yapılanma
ortaya çıkmıştır.
E) Ortaya konulan içtihatların naslarla bağlantısını ve tutarlılığını göstermek amacıyla fıkıh usulü bu dönemde ortaya çıkmıştır.
6. İslâm’ın, Câhiliye hukuku karşısındaki tutumuyla ilgili aşağıdaki ifadelerden hangisi yanlıştır?
A) Mehir, selem, kısas diyet gibi kurallar ibkâ edilmiştir.
B) Mudarabe hakkında ibkâ tutumu benimsenmiştir.
C) Mehirsiz ve mübadele suretiyle evlenme ilgâ edilmiştir.
D) Faizin yürürlükten kaldırılması, ıslâhın örneğidir.
E) İddet, miras ve vasiyet gibi kurallar ıslah edilmiştir.
7. Aşağıdakilerden hangisi sahabe dönemindeki hukuk kaynaklarından biridir?
A) İctihad
B) Mürsel maslahat
C) İcmâ
D) İstihsan
E) Istıshab
8. Aşağıdakilerden hangisi fıkhın tanımında yer alan unsurlardan biri değildir?
A) Şer‘î hüküm
B) Amelî hüküm
C) Tafsili delil
D) Hükümlerin bilinmesi
E) İcmâli delil
9. Mecelle ile ilgili aşağıdaki ifadelerden hangisi yanlıştır?
A) Eşya, borçlar ve yargılama hukukuyla ilgili kısımları kapsamaktadır.
1869-1876 yılları arasında hazırlanmış,
B) 1851 maddelik bir kanundur.
C) Belli bir mezhebin görüşlerine bağlı kalınmadan hazırlanmıştır.
D) İslam hukukunda kanunlaştırma hareketinin ilk örneğidir.
E) Tam adı Mecelle-i Ahkam-ı Adliye’dir.
10. Aşağıdakilerden hangisi hadis taraftarlığının Hicaz bölgesinde, re'y taraftarlığının Irak
bölgesinde yoğunlaşmasının nedenlerinden biri değildir?
A) Hicaz bölgesinde çok sayıda hadis ve sahabe fetvası bulunması
B) Siyasi karışıklıklar dolayısıyla Iraklıların hadis kabul kriterlerinin daha sıkı olması
C) Irak'taki sosyal şartların re'yin daha yoğun kullanımını gerektirmesi
D) Moğol istilasının Irak'taki ilmi faaliyeti olumsuz etkilemesi
E) Irak'ta yeterli yoğunlukta rivayet malzemesinin olmaması
11. "es-Sünnetu kâdiyetün ale'l-kitâb" anlayışı aşağıdakilerden hangisini ifade eder?
A) Sünnet'in Kur'an'ın anlamını belirlemede etkili olduğunu
B) Sünnet'in tek başına bir kaynak olduğunu
C) Sünnet'in vahiy ürünü olduğunu
D) Kur'an ile Sünnet'in temel kaynaklar olduğunu
E) Sünnet'in farklı birçok çeşidinin olduğunu
12. Aşağıdakilerden hangisi Hanefi mezhebinde fetvaya esas teşkil eden görüşlerin toplandığı
muteber dört eserden (mütûn-ı erbaa) biri değildir?
A) Mecmau’l-bahreyn
B) el-Vikâye
C) el-Hidâye
D) Kenzu’d-dekâik
E) el-Muhtâr
13. Aşağıdakilerden hangisi Şii çevrede teşekkül eden ekollerden biridir?
A) Hanbeli
B) Sevri
C) Maliki
D) Zahiri
E) Caferi
14. İstihsanla ilgili aşağıdaki ifadelerden hangisi yanlıştır?
A) Unutarak yiyip içmekle ilgili hadis, kurala aykırı bir nassın bulunduğu istihsan çeşididir.
B) Maliki usulcülerin kullanmadığı bir yöntemdir.
C) Kıyası bırakıp insanlara en uygun olanı almaktır.
D) Birbiriyle çatışan iki kıyasın bulunduğu durumda kapalı kıyas istihsanı söz konusu olur.
E) Mezhebi rasyonel temeller üzerine kurma anlayışının bir gereğidir.
15. “Kıyas hükmü ispat etmez, ızhar eder.” sözüyle asıl anlatılmak istenen aşağıdakilerden hangisidir?
A) Yapılan her kıyas işlemi meşru ve geçerli değildir.
B) Kıyas ile ulaşılan hüküm kesinlik değil, zan ifade eder.
C) Kıyas, sınırlı naslarla sınırsız hayat olaylarını çözmenin yoludur.
D) Kıyas, asılda potansiyel olarak bulunan hükmün açığa çıkarılmasıdır.
E) Nasların zahiri yeterlidir; kıyas şer‘î bir yöntem olarak kullanılmamalıdır.
16. Mecbur kalmadıkça kıyasa başvurmayan, mürsel ve zayıf hadisleri kıyasa tercih eden
mezhep imamı aşağıdakilerden hangisidir?
A) Ahmed b. Hanbel
B) Şâfii
C) Davud b. Ali
D) Mâlik
E) Ebu Hanife
17. Aşağıdakilerden hangisi istihsan yöntemini kabul etmeyen ekollerden biridir?
A) Hanefî
B) Malikî
C) Şafiî
D) Evzaî
E) Hanbelî
18. Aşağıdakilerden hangisi Caferi ekolünün hukuki konulardaki başvuru kaynaklarından
biri değildir?
A) Sünnet
B) Akıl
C) İcmâ
D) Kitâb
E) Kıyas
19. İslam hukukunun kaynakları ile ilgili aşağıdaki ifadelerden hangisi yanlıştır?
A) İslam hukuku, kaynakları itibariyle sui generis bir nitelik taşımaktadır.
B) İslam hukukunun kaynakları kitab sünnet ve içtihaddır.
C) İslam hukukunun kaynakları, fıkıh usulü ilminin konusudur.
D) İslam hukukunun kaynakları son dönem literatürde "asıl" ve "ma‘kul-ı asıl" şeklinde sınıflandırılmıştır.
E) Kıyas, diğer yöntemlere nazaran objektif bir niteliktedir.
20. İcmâ delili ile ilgili aşağıdaki ifadelerden hangisi yanlıştır?
A) İcmâın hükmü, inkarının küfrü gerektirmesidir.
B) İnkırâz-ı asr, icmâın ittifak edilen bir şartıdır.
C) Hz. Peygamber sonrasında ortaya çıkan otorite boşluğu, icmâ ile doldurulmuştur.
D) İcmâ, ümmetin yanılmazlığı fikrine dayanır.
E) İcmâ, deliller arasında kuvvet sıralamasında birinci sırada kabul edilmiştir.
21. İslam Hukukunda kanunlaştırma hareketinin ilk örneği aşağıdakilerden hangisidir?
A) Mecelle-i Ahkâm-ı Adliye
B) Fatih Kanunnamesi
C) Aile Hukuk Kararnamesi
D) Mısır Ahvâl-i Şahsiyye Kanunu
E) Suriye Medeni Kanunu
22. Cahiliye hukukuna ait kimi kural ve kurumların tümüyle yürürlükten kaldırılmasına ne ad verilir?
A) İdâme
B) İbkâ
C) İlgâ
D) İsbât
E) Islâh
23. Aşağıdakilerden hangisi İslam Hukukunun temel özelliklerinden biri değildir?
A) İlahî iradeye dayalı olması
B) Devletsel yetki kullanılarak geliştirilmiş olması
C) Dünyevî yaptırımla birlikte uhrevî yaptırımı da öngörmesi
D) Meseleci (kazuistik) yöntemle oluşturulması
E) Bilimsel doktrin niteliğinde teşekkül etmesi
24. Aşağıdakilerden hangisi sahabe dönemindeki ictihad faaliyetlerinin özelliklerinden biri değildir?
A) Aynı konuda farklı ictihatlarda bulunmaları
B) Nas bulunmayan konularda çözüm için ictihada başvurmaları
C) İctihadın kıyas, istihsan ve ıstıslah gibi kısımlara ayrılması
D) Bazı nasların gâî yoruma tabi tutulması
E) Farazi fıkıh olgusunun oluşmaması
25. “Belli bir davranışın veya problemin hükmüne dair özel delil değil, bir bütün olarak fıkhın
kaynakları ya da hükümlerin kendileri yoluyla elde edildiği yöntem kurallarıdır.”
Yukarıda tanımı verilen fıkhî delil aşağıdakilerden hangisidir?
A) Tafsilî delil
B) Sevri delil
C) Zannî delil
D) Kat’î delil
E) İcmalî delil
26. Şer'î hükümlerle ilgili aşağıdaki ifadelerden hangisi doğrudur?
A) Her şer'î hüküm, aynı zamanda bir fıkhî hükümdür.
B) Şer'î hüküm ilahî iradeyi temsil eder.
C) Şer'î hükümlerle ilgili değişimden söz edilemez.
D) Sadece nassa dayalıdır.
E) Sadece ictihada dayalıdır.
27. "Fıkhın altın çağı" nitelemesi ile kastedilen dönem aşağıdakilerden hangisidir?
A) Emeviler dönemi
B) Sahabe dönemi
C) Tabiun dönemi
D) Müçtehid imamlar dönemi
E) Abbasiler dönemi
28. Aşağıdakilerden hangisi mezhep merkezli dönemin özelliklerinden biri değildir?
A) Örfî hukuk ve kanunname geleneğinin bulunması
B) Tahrîc uygulamasının başlaması
C) Mezhep doktrinini özetleme amacıyla el kitapları hazırlanması
D) Şerh ve haşiye çalışmalarının yapılması
E) Dört mezhebin görüşlerini içeren kanun metinlerinin hazırlanması
29. Müctehid imamlar döneminde, sistemleştirmek amacıyla farazi fıkıh meselelerine yer verilen ekol aşağıdakilerden hangisidir ?
A) Hanefi ekolü
B) Zahiri ekolü
C) Maliki ekolü
D) Şâfiî ekolü
E) Hanbelî ekolü
30. Aşağıdakilerden hangisi Tabiûn Dönemi'ndeki İslam Hukuku kaynaklarından biri değildir?
A) Sahabe ihtilafları
B) Sahabe icmâı
C) Sünnet
D) Ameli ehli Medine
E) Kitâb
31. Yalan üzerine birleşmeleri düşünülemeyen bir sayıdaki topluluğun kendileri gibi bir
topluluktan naklettikleri sünnet çeşidi aşağıdakilerden hangisidir?
A) Mütevatir sünnet
B) Müstefiz sünnet
C) Aziz sünnet
D) Âhâd sünnet
E) Meşhur sünnet
32. Aşağıdakilerden hangisi İmam Ebu Hanife’nin hukuki meselelerde kullandığı kaynaklardan biri değildir?
A) İcmâ
B) İstihsân
C) Kıyas
D) Sedd-i zerayi
E) Sahabe kavli
33. Aşağıdakilerden hangisi Sünni çevre içerisinde teşekkül eden hukuk ekollerinden
biridir?
A) Zeydî ekolü
B) İsmâilî ekolü
C) İbâzî ekolü
D) Caferî ekolü
E) Zahirî ekolü
34. Aşağıdakilerden hangisi asli delillerin uzantısı olan delillerden biridir?
A) Önceki şeriatler
B) İcmâ
C) Kıyas
D) İstihsan
E) Istıshâb
35. İmam Şâfiî'nin re'y yoluyla yapılan ictihadları sınırlandırdığı delil aşağıdakilerden
hangisidir?
A) İstihsan
B) Kıyas
C) Medinelilerin uygulamaları
D) Mürsel maslahat
E) Örf
36. İmam Malik'in Hz. Peygamber'in sünnetini yansıtması açısından âhâd haberden daha
güçlü gördüğü delil aşağıdakilerden hangisidir?
A) Sedd-i zerâyi
B) Mürsel maslahat
C) İstihsan
D) Sahabe kavli
E) Medine ameli
37. Kur’an’da yer alan fıkhi hükümler ile ilgili aşağıdaki ifadelerden hangisi yanlıştır?
A) Hukuki ayetler Kur’an’daki ayetlerin onda birinden daha azını oluşturmaktadır.
B) Kur’an’da bütün fıkhi konulara ilişkin hukukî düzenlemeler yer alır.
C) Şura örneğinde olduğu gibi bir kısmı genel prensipler şeklindedir.
D) Riba örneğinde olduğu gibi bir kısmı özet hüküm şeklindedir.
E) Aile hukuku ayrıntılı olarak yer alır.
38. "Kurala aykırı olan bir nass, icmâ veya zaruretin bulunması gibi daha kuvvetli bir
anlam sebebiyle, bir meseleye, o meselenin benzerlerinin hükmünden farklı bir hüküm
vermek" şeklinde tanımlanan yöntem aşağıdakilerden hangisidir?
A) Istıshab
B) Istıslah
C) İstihsan
D) Kıyas
E) Sahabî kavli
39. Aşağıdakilerden hangisi İslam hukukçularının ihtilaf sebeplerinden biri değildir?
A) Sosyal ve kültürel çevre farklılığı
B) Nasların farklı anlaşılması
C) Siyasi eğilimlerin hukuk anlayışı üzerindeki etkisi
D) Sünnetin bağlayıcı bir hukuk kaynağı oluşundaki görüş ayrılığı
E) Hukuk anlayış ve nosyonlarında görülen farklılık
40. Aşağıdakilerden hangisi icmâın işlevlerinden biri değildir?
A) Bazı usûl konularının meşruiyetini sağlamak
B) Kamu otoritesini sınırlamak
C) Müctehidleri görüşlerini ifade konusunda cesaretlendirmek
D) İbadet ve ibadet içerikli konularda Hz. Peygamberden intikal eden ve sahabede
somutlaşan mevcut anlayış ve uygulamaları korumak ve sürdürmek
E) Yeni karşılaşılan olaylarda ortak ve bağlayıcı karar almak.
41. “Belli bir davranışın veya problemin hükmüne dair özel delil değil de bir bütün olarak fıkhın
kaynakları ya da hükümlerin kendileri yoluyla elde edildiği yöntem kurallarıdır.”
Yukarıda tanımı verilen delil aşağıdakilerden hangisidir?
A) Tafsilî delil
B) İcmalî delil
C) Küllî delil
D) Kat’î delil
E) Zannî delil
42. I. Tavsiye edici nitelikte olması
II. Emredici nitelikte olması
III. Tecviz edici nitelikte olması
Fıkıh ve hukuk arasında kuralların bağlayıcılık niteliği açısından bir karşılaştırma yapıldığında yukarıdaki hususların hangilerinde fıkhın hukuktan farklı olduğu söylenebilir?
A) Yalnız I
B) I ve II
C) I ve III
D) II ve III
E) I, II ve III
43. Fıkhı, “Kişinin haklarını ve sorumluluklarını bilmesi” şeklinde tarif eden hukukçu aşağıdakilerden hangisidir?
A) Ebu Hanife
B) Ebu Sevr
C) Şafii
D) Ebu Yusuf
E) Malik
44. I. Kelâm’ın tüm temel İslam bilimleri bakımından bir meşruiyet kaynağı
konumunda olması
II. Kelâm’ın tüm var olanı (mevcûd) konu edinmesi
III. Kelâm’ın diğer ilimler gibi ihtilaflar barındırmaması
Yukarıdaki nedenlerden hangileri sebebiyle klasik dönemde, kelam ilmi diğer temel
İslam bilimlerine nisbetle, küllî ilim olarak nitelendirilmiştir?
A) Yalnız I
B) I ve II
C) II ve III
D) III ve IV
E) I, II ve III
45. İslam hukukunun özellikleri açıklanırken onun “kazuistik” bir yöntemle oluşmuş
olduğundan bahsedilir. Burada geçen “kazuistik” ifadesinin anlamı aşağıdakilerden hangisidir?
A) Yoruma kapalı olması
B) Cezalarının caydırıcı olması
C) Meseleci olması
D) İkili bir yaptırıma sahip olması
E) Birçok müçtehidin katkısı ile oluşmuş olması
46. Hz. Peygamber döneminde mükellefiyetler aşama aşama belirli bir hazırlık ve alıştırma
süreciyle yürürlük kazanmıştır. Örneğin daha önce sabah ve akşam olmak üzere iki vakit
namaz kılmak yeterli görülmekte iken Mekke döneminin sonlarına doğru namaz günde beş
vakit olarak zorunlu kılınmıştır.
Bu durum fıkhın hangi özelliğine işaret etmektedir?
A) Kolaylık özelliği
B) Maslahatı dikkate alma özelliği
C) Bütünleştirici özelliği
D) Caydırıcı özelliği
E) Tedrice riayet özelliği
47. Mezhebin kurucu imamlarının görüş ve kuralları ışığında hüküm çıkarma işlemi
aşağıdaki isimlerden hangisi ile anılır?
A) Tercih
B) Temyiz
C) İstidlal
D) Tahrîc
E) Istıshab
48. Mecelle kanunu ile ilgili aşağıdaki ifadelerden hangisi yanlıştır?
A) Şekil olarak batı hukukunu esas almıştır.
B) Hanefi mezhebine bağlı kalınarak hazırlanmıştır.
C) Kodifikasyon faaliyetine öncülük etmiştir.
D) Tam adı Mecelle-i Ahkam-ı Adliye’dir.
E) Miras ve aile dahil Medeni hukuk alanını düzenlemiştir.
49. Aşağıdakilerden hangisi tabiûn dönemi İslam Hukuku kaynakları arasında yer almaz?
A) Kitâb
B) Sünnet
C) Sahabe icmâı
D) Amel-i ehli Medine
E) İctihad
50. Aşağıdakilerden hangisi mezhep yapılanmasının yaygınlaşmasını ve yerleşmesini sağlayan faktörler arasında yer almaz?
A) Hukuki istikrara duyulan ihtiyaç
B) Mezheplerin sayısının dört ile sınırlı olması
C) Hukukî birliği sağlama düşüncesi
D) Müntesiplerin mezhepleri yaymadaki gayretleri
E) Mezhep görüşlerinin tedvini
51. Hanefi mezhebinde tüm meseleler ile ilgili mezhep imamlarından görüş nakledilmemiştir. Sonraki meşâyıh mezhep içi içtihad yöntemleri ile bu tür meselelere çözüm bulmuşlardır. Bu tür görüşler literatürde hangi isimle anılmaktadır?
A) Nevadir
B) Mutun
C) Muhtasar
D) Nevazil
E) Akval
52. Aşağıdakilerden hangisi Zahirü’r-rivaye eserleri arasında yer almaz?
A) Ziyadatu’z-ziyadât
B) el-Câmiü’l-kebîr
C) el-Câmiu’s-sağîr
D) es-Siyerü’l-kebîr
E) ez-Ziyâdât
53. Günümüzde varlığını sürdüren tek Harici kol aşağıdakilerden hangisidir?
A) Ezarika
B) Sufriyye
C) İbaziyye
D) Sealibiyye
E) Zeydiyye
54. Günümüzde Moritanya ve Nijerya gibi ülkelerin çoğunluğunun bağlı olduğu fıkıh mezhebi aşağıdakilerden hangisidir?
A) Şafiilik
B) Malikilik
C) Hanefilik
D) Hanbelilik
E) Caferilik
55. Aşağıdakilerden hangisi Ebu Hanife’nin hukuki meselelerde kullandığı kaynaklar
arasında yer almaz?
A) İcmâ
B) Sahabe kavli
C) Sedd-i zeria
D) Kıyas
E) İstihsân
56. Aşağıdakilerden hangisi icmâ ehli müçtehitte adaleti düşüren zaaflardan biri değildir?
A) Fısk
B) Taassup
C) Sefihlik
D) Öfke
E) Değerleri önemsemezlik
57. Maslahat mahiyeti ve gücü açısından zarûriyyât, hâciyyât ve tahsîniyyât olmak üzere
üç kısımda değerlendirilmektedir.
Aşağıdakilerden hangisi bir haciyyât örneğidir?
A) Canın korunması
B) Aklın korunması
C) Veliye küçükleri evlendirme yetkisinin tanınması
D) Temizlik ile ilgili hükümler
E) Necis olan şeylerin satımının yasaklanması
58. Aşağıdakilerden hangisi asli delillerin uzantısı olan delillerden biridir?
A) İcmâı
B) Kitab
C) Sünnet
D) Istıshâb
E) Sahabi sözü
59. Aşağıdakilerden hangisi Kitab’ın tanımında yer alan özelliklerden biri değildir?
A) Lafızlarının delaletinin kat’i olması
B) Allah’ın kelamı olması
C) Hz. Muhammed’e indirilmesi
D) Tevatüren nakledilmesi
E) Arapça olması
60. Bazı usulcüler, icmâın gerçekleşmesi için icmâa katılan müctehidlerin hepsinin
ölmesini şart görürler. Literatürde bu şart aşağıdaki kavramlardan hangisi ile ifade
edilir?
A) Mevtu’l-müçtehidin
B) Fevtu’l-fukaha
C) Emvâtu’l-ulema
D) İnsidâdu’l-ictihad
E) İnkırazu’l-asr
61. Aşağıdakilerden hangisi fıkhın tanımında geçen “tafsili deliller” terimini en iyi şekilde açıklar?
A) Kati olmayan deliller
B) Her hükmün dayandığı özel delil
C) Sadece kitap ve sünnet
D) Külli kaideler
E) Yöntemler
62. Câhiliye örf-âdet hukuku içinde İslam’ın ilkeleri ile tamamen uyumlu olan; bundan dolayı kural ve kurumların İslam Hukukunda aynen benimsenip devam ettirilmesine ne ad verilir?
A) İdâme
B) Islâh
C) İsbât
D) İbkâ
E) İlğâ
63. I. Emredici kurallar getirir.
II. Tecviz edici kurallar getirir.
III. Tavsiye edici kurallar getirir.
Yukarıdaki konuların hangilerinde fıkıh ile hukuk birbirinden ayrılmaktadır?
A) Yalnız I
B) Yalnız III
C) I ve II
D) I ve III
E) I, II ve III
64. İslam hukukunun “ilahi iradeye dayalı” olmasının anlamı aşağıdakilerden hangisidir?
A) Tüm kuralları değişmezdir.
B) Sadece Kitap ve sünnette açıkça yer alan kurallara dayanır.
C) Nassen veya delaleten vahye dayanır.
D) Teokratik bir hukuktur.
E) Kanonik bir hukuktur.
65. Aşağıdakilerden hangisi Cahiliye hukukunun yapısı veya özellikleri arasında yer almaz?
A) Hukuk, örf-âdete dayanmaktaydı.
B) Yazılı bir hukuk sistemleri vardı.
C) Mehirsiz evlenme ve mübadele usulü evlenme vardı.
D) Bir erkek istediği kadar kadınla evlenebiliyordu.
E) Örf adet hukukuna uymayanların cezası sosyal nitelikliydi.
66. Şer’i hukukun boş bıraktığı alanlarda genelde hükümdarın iradesiyle ortaya konan ve pozitif hukuk kuralı hüviyeti kazanan hukuk aşağıdakilerden hangisidir?
A) Adet hukuku
B) Siyâsi hukuk
C) Örfi hukuk
D) Medeni hukuk
E) Tecrübi hukuk
67. Nasların akılla anlaşılabilir illetlere dayandığını ve insanların maslahatını gerçekleştirmeyi hedeflediğini düşünenler hangi isimle nitelendirilmektedirler?
A) Hadis ehli
B) İçtihat ehli
C) Zahiriler
D) Rey ehli
E) Hariciler
68. Aşağıdaki kaynaklardan hangisi mahkemelerde el kitabı olarak kullanılmıştır?
A) Mülteka’l-ebhur
B) Es-siyeru’s-sağir
C) Bedaiu’s-sanai
D) Mebsut
E) İnaye
69. Hukuki istikrar ihtiyacı gerekçesiyle belli bir kitabın takip edilmesini öneren ilk kişi kimdir?
A) Ebu Yusuf
B) İbn Haldun
C) İbn Mukaffa
D) Hasan el-Basri
E) Ahmed b. Hanbel
70. Fıkıh tarihinin dönemleri tasnifinde “tedvin dönemi” ile kastedilen dönem aşağıdakilerden hangisidir?
A) Sahabe dönemi
B) Tabiun dönemi
C) Emeviler dönemi
D) Abbasiler dönemi
E) Müçtehid imamlar dönemi
71. Aşağıdakilerden hangisi Sünni ekollerden biri değildir?
A) Sevri
B) İbâzi
C) Evzai
D) Taberi
E) Zahiri
72. Yaşadığı bölgeyi değiştirdikten sonra birçok görüşünü değiştiren bundan dolayı da görüşleri mezhep-i kadîm ve mezheb-i cedîd şeklinde ayırıma tabi tutulan mezhep imamı aşağıdakilerden hangisidir?
A) Malik
B) Taberi
C) Davud el-İsfahani
D) Ahmed b. Hanbel
E) Şafii
73. Eskiden olduğu gibi günümüzde de Kuzey Afrika ülkelerinin çoğunun amel ettiği mezhep aşağıdakilerden hangisidir?
A) Şafii
B) İbâzi
C) Hanbeli
D) Maliki
E) Zeydi
74. Aşağıdakilerden hangisi Ebu Hanife’ye ait bir eser değildir?
A) Risale fi’s-salat
B) El-fıkhu’l-ekber
C) El-Vasıyye
D) Risale ilâ Osman el-Betti
E) El-Alim ve’l-müteallim
75. “El-Müdevvene” olarak ün kazanmış fıkıh eseri hangi mezhebe aittir?
A) Hanefi
B) Zahiri
C) Zeydi
D) Maliki
E) Hanbeli
76. Fıkıh usulünde diğer adı en-nefyu’l-asli olan delil aşağıdakilerden hangisidir?
A) Şeru men kablenâ
B) Sedd-i zerî’a
C) Istıslâh
D) Örf
E) Istıshâb
77. Aşağıdakilerden hangisi illette bulunması gereken özelliklerden biri değildir?
A) Açık olması
B) Belirli olması
C) Mansus olması
D) İstikrarlı olması
E) Geçişli olması
78. Aşağıdaki İslam hukukunun kaynaklarından hangisi bir yöntem değildir?
A) Sahabi kavli
B) Kıyas
C) İstihsan
D) Istıslah
E) Sedd-i zeria
79. Kesin bilginin altında ilm-i tumanine ifade eden sünnet çeşidi aşağıdakilerden hangisidir?
A) Mütevâtir
B) Zayıf
C) Ahad
D) Mürsel
E) Meşhur
80. Kuvvet açısından deliller arasında bir sıralama yapılacak olsa usulcülere göre en
kuvvetli delil aşağıdakilerden hangisidir?
A) İcmâ
B) Kitap
C) Sünnet
D) Kıyas
E) Sahabi kavli
81. İslam’ın Câhiliye örf-âdet hukuku içinde İslam’ın ilkeleri ile tamamen uyumlu olan
kural ve kurumları aynen benimseyip devam ettirmesi aşağıdaki terimlerden hangisi ile ifade edilir?
A) İlgâ
B) Nesh
C) Tedvin
D) Islâh
E) İbkâ
82. Aşağıdakilerden hangisi İslam hukukunun özellikleri arasında yer almaz?
A) Dünyevî yaptırımla birlikte uhrevî yaptırım da öngörmesi
B) İlahî iradeye dayalı olması
C) Devletsel yetki kullanılarak geliştirilmiş olması
D) Bilimsel doktrin niteliğinde teşekkül etmesi
E) Meseleci (kazuistik) yöntemle oluşturulması
83. Şer'î hükümlerle ilgili aşağıdaki ifadelerden hangisi doğrudur?
A) Şer'î hükmün ilahî iradeyi temsil etmesi
B) Sadece nassa dayalı olması
C) Sadece ictihada dayalı olması
D) Her şer'î hükmün, aynı zamanda bir fıkhî hüküm olması
E) Şer'î hükümlerle ilgili olarak değişimden söz edilememesi
84. Aşağıdakilerden hangisi Hz. Peygamber döneminde İslam hukukunun kaynakları arasında yer alır?
A) İcmâ
B) Mürsel maslahat
C) Sünnet
D) Istıshab
E) İstihsan
85. Müctehid imamlar döneminde sistemleştirmek amacıyla farazi fıkıh meselelerine özellikle hangi ekol tarafından yer verilmiştir?
A) Zahiri Ekolü
B) Hanefi Ekolü
C) Maliki Ekolü
D) Şâfiî Ekolü
E) Hanbelî Ekolü
86. Aşağıdakilerden hangisi hadis ehli (taraftarı) fıkıhçıların özelliklerinden biridir?
A) Nasların insanların maslahatını gerçekleştirmeyi hedeflediğini savunmak
B) Nasların akılla anlaşılabilir illetlere dayandığını savunmak
C) Hadislerin ve sahabe fetvalarının ezberlenip anlaşılmasına yoğunlaşmak
D) Naslardan elde ettikleri prensipleri uygulamak
E) Nas bulunmayan yerlerde ictihad etmekten kaçınmamak
87. Aşağıdakilerden hangisi İslam hukukunun oluşum sürecinin başlangıç noktasını temsil etmektedir?
A) Tabiûn Dönemi
B) Hz. Peygamber Dönemi
C) Sahabe Dönemi
D) Müctehid İmamlar Dönemi
E) Mezhep Merkezli Dönem
88. Aşağıdakilerden hangisi İslam hukukçularının ihtilaf sebeplerinden biri değildir?
A) Sosyal ve kültürel çevre farklılığı
B) Siyasi eğilimlerin hukuk anlayışı üzerindeki etkisi
C) Nasların farklı anlaşılması
D) Sünnetin bağlayıcı bir hukuk kaynağı oluşundaki görüş ayrılığı
E) Hukuk anlayış ve nosyonlarında görülen farklılık
89. İmam Malik'in, fıkıh ve hadis sahasında tedvin edilen ilk eserlerden sayılan, Abbasiler döneminde bağlayıcı bir hukuk kodu haline getirilmesi düşünülen kitabı aşağıdakilerden hangisidir?
A) el-Müsned
B) el-Ümm
C) el-Câmiu's-sağîr
D) er-Risâle
E) Muvattâ
90. Aşağıdakilerden hangisi Osmanlı döneminde Türkçe kaleme alınan ve Şeyhülislamlık tarafından muteber kabul edilen fetva kitaplarından biri değildir?
A) el-Fetâve'l-Hindiyye
B) Fetâvâ-yı Feyziyye
C) Behcetü'l-fetâvâ
D) Neticetü'l-fetâvâ
E) Fetâvâ-yı Ali Efendi
91. Aşağıdakilerden hangisi İbâzî ekolünün hukuki konulardaki başvuru kaynaklarından biri değildir?
A) Kitâb
B) Kendi imamlarının ictihadları
C) Kıyas
D) Mürsel maslahat
E) Sünnet
92. İmam Şâfiî, re'y yoluyla yapılan ictihadları hangi delille sınırlandırmıştır?
A) Kıyas
B) İstihsan
C) Mürsel maslahat
D) Medinelilerin Ameli
E) Örf
93. Aşağıdakilerden hangisi Ebu Hanife'nin fıkıhta başvurduğu kaynaklardan biri değildir?
A) Sahâbe kavli
B) İstihsan
C) Sünnet
D) Kitâb
E) Tâbiûn kavli
94. Aşağıdakilerden hangisi Şiî çevrede gelişen hukuk ekolleri arasında yer alır?
A) Sevrî ekolü
B) Taberî ekolü
C) Zahirî ekolü
D) Zeydî ekolü
E) Leys ekolü
95. Aşağıdakilerden hangisi icmâın işlevlerinden biri değildir?
A) Yeni karşılaşılan olaylarda ortak ve bağlayıcı karar almak
B) Kamu otoritesini sınırlamak
C) Bazı usûl konularının meşruiyetini sağlamak
D) Müctehidleri görüşlerini ifade konusunda cesaretlendirmek
E) İbadet ve ibadet içerikli konularda Hz. Peygamberden intikal eden ve sahabede
somutlaşan mevcut anlayış ve uygulamaları korumak ve sürdürmek
96. Usülcülerin "Kıyas hükmü isbat etmez, ızhar eder." sözüyle ifade etmek istedikleri
aşağıdakilerden hangisidir?
A) Kıyasın, hükme ulaşmada elverişli bir yol olmaması
B) Kıyasın, potansiyel olarak var olan hükmü ortaya çıkarması
C) Kıyasın, yeni bir hüküm ortaya koyması
D) Kıyasın, hüküm çıkarmada en son kullanılan yöntem olması
E) Kıyas ile ulaşılan hükmün zan ifade etmesi
97. Usulcülerin sık sık kullandıkları "nass" terimi aşağıdakilerden hangisini ifade eder?
A) Kitâb ve Sünneti
B) Sadece Sünneti
C) Sadece Kitâbı
D) Kitâb, Sünnet ve Kıyası
E) İcmâ ve Kıyası
98. "Kurala aykırı olan bir nass, icmâ veya zaruretin bulunması gibi daha kuvvetli bir
anlam sebebiyle, bir meseleye, o meselenin benzerlerinin hükmünden farklı bir hüküm
vermek" şeklinde tanımlanan yöntem aşağıdakilerden hangisidir?
A) Kıyas
B) İstihsan
C) Istıshab
D) Istıslah
E) Sahabî kavli
99. İcmâ'ın deliller hiyerarşisinde kuvvet derecesi olarak ilk sırada yer almasının
temel nedeni aşağıdakilerden hangisidir?
A) Bu konuda nassın olması
B) İcmâ'ın her dönemde gerçekleşmesinin mümkün olması
C) Ümmetin hata üzere birleşmesinin mümkün olmaması
D) İcmâ'ın nesih, tahsis ve yoruma kapalı olması
E) Bütün âlimlerin bir şekilde görüşlerinin alınması
100. "es-Sünnetu kâdiyetün ale'l-kitâb" sözü Sünnet'in hangi yönüne vurgu yapar?
A) Sünnet'in tek başına bir kaynak olduğunu
B) Sünnet'in vahiy ürünü olduğunu
C) Kur'an ile Sünnet'in temel kaynaklar olduğunu
D) Sünnet'in farklı birçok çeşidinin olduğunu
E) Sünnet'in Kur'an'ın anlamını belirlemede etkili olduğunu
CEVAP ANAHTARI:
1. B) Hz. Peygamber dönemi
2. A) Yalnız I
3. E) İslam hukukçuları hukuki fiil ve olaylardan benzer olanlar için ortak hükümler
belirlemek yerine, onların hükümlerini özel olarak açıklama yöntemini benimsemişlerdir.
4. C) İslam hukukunun Roma hukukundan iktibas edildiği iddiasının yanlışlığı ispatlanmıştır.
5. B) Hukuk alanında hadis ekolü ve re’y ekolü gibi ekolleşmeler ortaya çıkmıştır.
6. D) Faizin yürürlükten kaldırılması, ıslâhın örneğidir.
7. A) İctihad
8. E) İcmâli delil
9. C) Belli bir mezhebin görüşlerine bağlı kalınmadan hazırlanmıştır.
10. D) Moğol istilasının Irak'taki ilmi faaliyeti olumsuz etkilemesi
11. A) Sünnet'in Kur'an'ın anlamını belirlemede etkili olduğunu
12. C) el-Hidâye
13. E) Caferi
14. B) Maliki usulcülerin kullanmadığı bir yöntemdir.
15. D) Kıyas, asılda potansiyel olarak bulunan hükmün açığa çıkarılmasıdır.
16. A) Ahmed b. Hanbel
17. C) Şafiî
18. E) Kıyas
19. D) İslam hukukunun kaynakları son dönem literatürde "asıl" ve "ma‘kul-ı asıl" şeklinde sınıflandırılmıştır.
20. B) İnkırâz-ı asr, icmâın ittifak edilen bir şartıdır.
21. A) Mecelle-i Ahkâm-ı Adliye
22. C) İlgâ
23. B) Devletsel yetki kullanılarak geliştirilmiş olması
24. C) İctihadın kıyas, istihsan ve ıstıslah gibi kısımlara ayrılması
25. E) İcmalî delil
26. B) Şer'î hüküm ilahî iradeyi temsil eder.
27. D) Müçtehid imamlar dönemi
28. E) Dört mezhebin görüşlerini içeren kanun metinlerinin hazırlanması
29. A) Hanefi ekolü
30. D) Ameli ehli Medine
31. A) Mütevatir sünnet
32. D) Sedd-i zerayi
33. E) Zahirî ekolü
34. A) Önceki şeriatler
35. B) Kıyas
36. E) Medine ameli
37. B) Kur’an’da bütün fıkhi konulara ilişkin hukukî düzenlemeler yer alır.
38. C) İstihsan
39. D) Sünnetin bağlayıcı bir hukuk kaynağı oluşundaki görüş ayrılığı
40. C) Müctehidleri görüşlerini ifade konusunda cesaretlendirmek
41. B) İcmalî delil
42. A) Yalnız I
43. A) Ebu Hanife
44. B) I ve II
45. C) Meseleci olması
46. E) Tedrice riayet özelliği
47. D) Tahrîc
48. E) Miras ve aile dahil Medeni hukuk alanını düzenlemiştir.
49. D) Amel-i ehli Medine
50. B) Mezheplerin sayısının dört ile sınırlı olması
51. D) Nevazil
52. A) Ziyadatu’z-ziyadât
53. C) İbaziyye
54. B) Malikilik
55. C) Sedd-i zeria
56. D) Öfke
57. C) Veliye küçükleri evlendirme yetkisinin tanınması
58. E) Sahabi sözü
59. A) Lafızlarının delaletinin kat’i olması
60. E) İnkırazu’l-asr
61. B) Her hükmün dayandığı özel delil
62. D) İbkâ
63. B) Yalnız III
64. C) Nassen veya delaleten vahye dayanır.
65. B) Yazılı bir hukuk sistemleri vardı.
66. C) Örfi hukuk
67. D) Rey ehli
68. A) Mülteka’l-ebhur
69. C) İbn Mukaffa
70. E) Müçtehid imamlar dönemi
71. B) İbâzi
72. E) Şafii
73. D) Maliki
74. A) Risale fi’s-salat
75. D) Maliki
76. E) Istıshâb
77. C) Mansus olması
78. A) Sahabi kavli
79. E) Meşhur
80. A) İcmâ
81. E) İbkâ
82. C) Devletsel yetki kullanılarak geliştirilmiş olması
83. A) Şer'î hükmün ilahî iradeyi temsil etmesi
84. C) Sünnet
85. B) Hanefi Ekolü
86. C) Hadislerin ve sahabe fetvalarının ezberlenip anlaşılmasına yoğunlaşmak
87. B) Hz. Peygamber Dönemi
88. D) Sünnetin bağlayıcı bir hukuk kaynağı oluşundaki görüş ayrılığı
89. E) Muvattâ
90. A) el-Fetâve'l-Hindiyye
91. C) Kıyas
92. A) Kıyas
93. E) Tâbiûn kavli
94. D) Zeydî ekolü
95. D) Müctehidleri görüşlerini ifade konusunda cesaretlendirmek
96. B) Kıyasın, potansiyel olarak var olan hükmü ortaya çıkarması
97. A) Kitâb ve Sünneti
98. B) İstihsan
99. D) İcmâ'ın nesih, tahsis ve yoruma kapalı olması
100. E) Sünnet'in Kur'an'ın anlamını belirlemede etkili olduğunu
0 Yanıt
5085 Gösterim