Konu: Aksaray Yöresel Yemekleri

[busegül]

Aksaray Seçkin Yemekleri: Soğanlama, bamya çorbası, çiğleme.

1- YUFKA:
Yılın belirli aylarında ve yer yer her gün yapıldığı da olur. Uzun süreli yapılan ekmekler için, ölçeği testi olarak bilinen çok testili hamurlar yoğrulur. Ailenin erkekleri, hamurları üzeri temiz bir bezle örtülü olduğu halde çiğnerler. Yoğrulan hamurlar beze denilen küçük parçalara ayrılır. Bunlar düzgün ekmek tahtaları üzerinde, ince, uzun oklavalarla çok ince bir şekilde açılır ve ateş üzerinde bir sacta pişirilir. Pişirme sırasında ekmeğin yanmaması için (pişirgeç) kullanılır.

2- ŞEPE:
Küçük ölçüde açılarak pişirilen yufkadır.

3- SIKMA:
Şepeden biraz büyükçe açılan ve içine tereyağı, taze çökelek veya peynir konarak meydana getirilen dürümdür.

4- ÇÖREK:
Hamurun mayalanarak, geniş kaplar içinde köy fırınlarında pişirilmesiyle yapılır.

5- MAYALI:
Yine hamurun mayalanmasıyla küçük bazılar yapılır. Bu bazılar 1-1.5 cm. kalınlığında açılarak saç üzerinde pişirilir.

6- ERİŞTE:
Yufka hamur ince uzun bir şekilde kesilerek güneşte kurutulur. Daha sonra kavrulur ve makarna yerine kullanılır.

7- KUSKUS PİLAVI:
Yumurta ile un bir kap içerisinde karıştırılır. Daha sonra saçma büyüklüğünde küçük parçalar halinde kurutulur.

8- DOLMA MANTI:
Hamur yufka gibi açılır. Baklava dilimi biçiminde büyükçe kesilir. Hazırlanan kıymalı iç içerisine konduktan sonra katlanır. Suda haşlanarak suyu süzülür. Altına sarımsaklı yoğurt, üzerine özel yapılan zer dökülür.

9- KATIKLI AŞ:
Bir çeşit yaz yemeğidir. Torbada süzülmüş yoğurt, soğuk bulgur pilavı ile karıştırılarak çorba gibi içilir.

10- PELTE:
İnce un ve pekmez belirli bir kıvama kadar kaynatılarak pişirilir. Sonra üzerine tereyağı dökülür.

11- SOĞANLAMA:

KAÇ KİŞİLİK: 8-10
HAZIRLAMA SÜRESİ: 30 dk
PİŞME SÜRESİ: 20 dk
Malzemeler:
8-10 soğan
1 kg kıyma
4-5 domates
3-4 sivribiber
7-8 dal maydanoz
1 çorba kaşığı domates salçası
100 gr tereyağı
Tuz, kırmızı pulbiber, karabiber
Hamur için: 3 su bardağı un
1 yumurta
2 çorba kaşığı sıvıyağ
1 su bardağı su
Tuz

Yapılışı:
Soğan, sivribiber ve maydanozu temizleyip kıyın. Domateslerin kabuklarını soyup küp şeklinde doğrayın. 2 kaşık tereyağını tavada eritip soğan ve biberi kavurun. Kıymayı ilave edip karıştırarak kavurmaya devam edin. Domates, karabiber, pulbiber ve tuz ekleyip 5 dakika daha kavurun. Maydanozu ilave edip tavayı ocaktan alın.

Unu hamur yoğurma kabına eleyin. Yumurta, sıvıyağ, tuz ve su ilave edip yoğurun. Hamurdan yumurta büyüklüğünde bezeler hazırlayın. Her bir bezeyi yemek tabağı büyüklüğünde açın. Hamurun yarısına hazırladığınız malzemeden yerleştirip diğer yarısını üzerine kapatın ve kenarlarını bastırın.
Malzeme bitinceye kadar işlemi sürdürün. Hamurları kızgın sac üzerinde önlü arkalı kızartın.
Tereyağla yağlayıp sıcak olarak servis yapın.

12- TARHANA ÇORBASI:
Ekşi yoğurt, aşlık, un kaynatıldıktan sonra belirli bir kıvam alır. Bu kıvama yuvarlak ve yassı şekil verilir ve sonra kurutulur. Artık tarhana elde edilmiş olur. Bunu pişirmek için ise bir akşam önce ılık suda bekletilerek kabartılır. Daha sonra suyla pişirilerek üzerine nane ve yağ dökülür.

13- SARIĞI BURMA (KATMER):
İnce un, yumurta ve yoğurt iyice yoğrulur. İnce yufkalar halinde açılır ve hamur bir sini veya büyükçe bir tepsi üzerinde katmerli bir biçimde dıştan içe doğru yerleştirilir. Üzerine yağ ilave edilerek kızartılır. Soğuduktan sonra kestirme dökülür.

14- HÖŞMERİM:
Genellikle köylülerin yaylada oldukları zaman yapılır.
Tereyağ eritilir, içerisine un atılarak ateş üzerinde, un tanecikler haline gelinceye kadar bir müddet karıştırılır ve soğumadan yenir.

15- SAC BÖREĞİ:
Şepe halinde açılan hamur, içerisine kıyma, yumurta peynir, sebze konarak ortadan ikiye katlanır. Sac üzerinde pişirildikten sonra yağlanarak yenir.

16- BAMYA ÇORBASI:
Malzemeleri: 250 gr. bamya, 200 gr. et, 1 adet soğan, 1 domates, 1 yemek kaşığı salça, 1 limon.

Hazırlanışı: Bamya sıcak suda 15 dakika kaynatılarak, limon tuzlu su ile haşlanır. Tencere içine yağ ile bir adet soğan ve et ilave edilerek soğan kızarıncaya kadar pişirilir. Rendelenmiş domates ile bir kaşık salça ilave edilerek yemek kaynamaya bırakılır, limon ilave edilir. Hazırlanan bamya yemeğe ilave edilerek servis yapılır.

17- YOĞURT ÇORBASI:
Hazırlanışı: Yoğurt, su ile karıştırılarak içine pirinç ilave edilir, ocakta kısık ateşte belirli bir kıvama gelinceye kadar pişirilir. Ayrıca bir kapta tereyağı kızarıncaya kadar ısıtılır.
Yağ et suyu ve kırmızı biber ilave edilir sos halinde çorba üzerine dökülür. Sıcak servis yapılır.

18- ARABAŞI:
Malzemeleri: 1 litre su, 3 kahve fincanı un, 100 gram tereyağı ve tuz.

Hazırlanışı: 1 litre su, 3 kahve fincanı un, 100 gram tereyağı ve tuz iyice karıştırılır. Sonra ocakta kaynamaya bırakılır. Kaynayan lapa yayvan bir tepsi içine 3 cm. kalınlıkta olacak şekilde düzgünce yayılır. Baklava dilimi şeklinde kesilerek soğutulur Haşlanmış tavuk veya hindi göğsü, tereyağlı bir kahve fincanı un ile beraber kavrulur. Kaynatılmış 1 litre tavuk suyu içine yapılan sos ilave edilir. Soğutulmuş un lapası kaşıkla alınır, soslu tavuk suyuna batırılarak servis yapılır.

19- KALBURABASTI:
Hazırlanışı: 1 su bardağı sıvı yağ, margarin ve yoğurt, yeterince un karıştırılır, mayalanır. Yapılan hamur kulak memesi büyüklüğünde hazırlanır, rende ile tel süzgeçten geçirilir, üzerine rendelenmiş ceviz konularak kapatılır. Kapatılan kısım alta gelecek şekilde tepsiye dizilir, kısık ateşte veya fırında pişirilir. Yapılan tatlı için hazırlanan şerbet tatlının üzerine dökülerek servis yapılır.

20- KAYGANA:
Malzemeleri: 6 yumurta porselen kapta çırpılır. Hazırlanan un ilave edilir, tekrar çırpılır. Tavada hazırlanan yağ hafif kızarınca hazırlanan yumurta un karışımı malzeme yağ üzerine ilave edilerek kısık ateşte çevrilerek pişirilir. Servis yapılır.

21- ÇİĞLEME:
Malzemeleri: 500 gr. un, 2 bardak su, 250 gr. taze kaymak ve tuz.

Hazırlanışı:
Hazırlanan un ile su hamur haline getirilir. 15 dakika dinlenen hamur merdane ile küçük yuvarlak şeklinde açılır. Arasında bir tatlı kaşığı kaymak ilave edilip kapatılır. Teflon tavada kısık ateşte çevrilerek pişirilir. Tekrar üzerine kaymak ilave edilerek servis yapılır.