Merceklerin ışığı nasıl kırdığını, cisimlerin görüntülerini nasıl değiştirdiğini, cisimleri yakınlaştırıp uzaklaştırdığını
öğrendiniz. Peki, merceklerden hangi alanlarda yararlanıldığını biliyor musunuz?
Mercekler her zaman zararlı değildir. Aynı zamanda hayatımızda çok önemli bir yere de sahiptir. Örneğin
sınıfınızda gözlük kullanan arkadaşınız var mı? Varsa arkadaşınızın gözlüğünün camları birer mercektir.
Mercekler günlük hayatta en çok göz kusurlarının düzeltilmesinde kullanılmaktadır. Gözlük camları ve
kontak lens birer mercektir. Miyop ve hipermetrop, göz merceğinin yapısındaki bozukluklar sonucu oluşan
göz kusurlarından bazılarıdır.
İnce kenarlı mercekler, hipermetrop göz kusurunun düzeltilmesi için üretilen gözlüklerde kullanılır.
Hipermetrop: Yakını görememe göz kusurudur.
Göze gelen ışınlar olması gereken yerden
daha geride birleşir. Göz kısılarak görüntüyü net
görmeye çalışır. İnce kenarlı bir mercek ile görüntü
olması gereken yere düşürülür. Göz, böylece
net görüntü elde eder.
Miyop: Yakını görüp uzağı görememe durumudur.
Miyop gözde görüntü mercekle retina
arasında oluşur. Bu göz kusurunu düzeltmek için
kalın kenarlı mercek kullanılır. Kalın kenarlı mercek,
görüntünün olması gereken yerde oluşmasını
sağlar. Böylece net görüntü elde edilir.
Mercekler, varlıkları büyüttüğü için mikroskoplarda da kullanılmıştır. Bilim insanları
bu amaçla mikroskopları geliştirmişlerdir. İnce kenarlı mercekler, varlıkları
büyüttüğü için çıplak gözle görülemeyecek kadar küçük varlıklar, mikroskop yardımıyla
ayrıntılı olarak incelenebilmektedirler. Mikroskoplarda birden fazla ince
kenarlı mercek kullanılmaktadır. Bu merceklerle kan hücreleri, sinir hücreleri, deri
hücreleri gibi gözümüzle göremediğimiz pek çok doku hücresi incelenmektedir.
Mercekler, uzaktaki cisimleri yakınlaştırma özelliğinden dolayı gök bilimciler
tarafından da kullanılmaktadır. Bilim insanları mercekleri keşfettikten sonra,
uzaktaki cisimleri yakınlaştırdığını fark edince gök biliminde kullanmayı düşünerek
teleskopları geliştirmişlerdir. Teleskoplar birden fazla merceğin aynı anda
kullanıldığı aygıtlardır. Bu mercekler sayesinde milyonlarca kilometre uzaktaki
cisimler, ayrıntılı bir şekilde incelenmiştir. Teleskopların keşfinden sonra gök biliminde
oldukça ilerleme kaydedilmiştir.
Merceklerin yakınlaştırma özelliğinden yararlanılarak dürbünler geliştirilmiştir.
Ayrıca fotoğraf makineleri, kameralar, projektör, projeksiyon cihazlarında da mercekler
kullanılmaktadır.
Kameralarda ince kenarlı mercek olan objektif, ileri geri hareket ettirilerek görüntü
makine içindeki ekran üzerine net olarak düşürülür. Ayrıca dürbünlerde,
büyüteçlerde de ince kenarlı mercekler kullanılır.
0 Yanıt
1884 Gösterim