Sosyal ağ siteleri genel anlamda kullanıcılara siteye üye olan
diğer kişilerle bağlantı kurma olanağı vermektedir.
Bazen yıllardır görüşülmeyen bir arkadaş, bazen de ilgi
duyulan bir alanda tanınmış bir kişi ile
iletişim kurmak mümkündür. Oyun oynama, etkinlik
düzenleme ve haberleri takip etme gibi amaçlar için de
kullanılabilecek sosyal ağlarda güncel bilgiye
hızlı ve kolay erişim sağlanabilir.
Çevrim içi sosyal ağ sitelerinden yararlanmak için İnternet erişimi olmalıdır.
Sosyal ağ sitelerinin çoğuücretsiz kullanıma açık olup bazıları
ek özelliklerin kullanımı için ücret isteyebilmektedir.
Bir sosyal ağ sitesini kullanabilmek için o sitede bir hesap açmak gerekir;
bunun için genellikle kullanıcıya ait bir e-posta
adresi ve seçeceği bir şifre gibi bilgiler istenir. Kişi,
e-posta adresine gelen bağlantıya tıklayarak kaydını
onaylayabilir ve ardından sitede oturum açabilir.
Bu bölümde, sosyal ağ sitelerinin işleyişlerine dayanarak nasıl kullanılabilecekleri
konusunda bilgi vermek amaçlanmıştır.
Sosyal ağ sitelerini kullanırken dikkat edilmesi gereken bir konu,
uygulamaların kullanıcıların hangi bilgilerine erişim sağladığını
kontrol etmek ve gizliliği korumaktır.
Facebook
2004 yılında Harvard Üniversitesi öğrencisi Mark Zuckerberg
tarafından kurulan Facebook, öncelikle Harvard öğrencilerinin kullanımı
için oluşturulmuş fakat kısa zamanda diğer
üniversiteler ve okulları bünyesine katarak 2006 yılında dünyanın
herhangi bir yerinde e-posta adresi olan herkesin
üye olabileceği bir platform haline gelmiştir.
Facebook, Türkiye’de en çok kullanılan sosyal ağ sitesidir.
2015 yılının Mart ayı için günlük ortalama 936 milyon
aktif kullanıcı olduğundan söz edilen Facebook,
“tanıdıklarınızla iletişim kurmanızı ve hayatınızda olup
bitenleri paylaşmanızı sağlar”.
Facebook sosyal ağ sitesinin kullanımına ilişkin
temel bilgiler aşağıda açıklanmaktadır.
Profil oluşturma:
Kullanıcılar, profil fotoğrafı yükleyerek
ve kişisel bilgilerini girerek profilini oluşturabilir.
Bağlantı kurma (Arkadaş ekleme):
Bağlantı kurmak için arama yapılabileceği gibi doğrudan
e-posta hesabı ya da telefonda kayıtlı kişi listesini aktarmak gibi seçenekler de
değerlendirilebilir. Arama özelliği, bireylerin çoğunlukla
gerçek hayatta tanıdığı kişileri bu ortamda da bulabilmesi
için kullanılmakla birlikte, gruplar ve yerler de aranabi§lir.
Ayrıca Facebook kullanıcılara önerilerde de bulunmaktadır.
Bağlantı kurmak isteyen kullanıcılar ancak
karşı taraf onayladığında arkadaş olabilirler.
Arkadaşlık tarihçesi özelliği sayesinde Facebook’taki herhangi
bir arkadaşla bugüne kadar yapılan tüm etkileşimler görülebilmektedir.
Duvar:
Kullanıcıların sayfalarına eklediği ve izin verdikleri kişilerin
görebileceği metin, resim ya da video gibi paylaşımlarının bulunduğu,
arkadaşlarının da gönderide bulunabileceği bölümdür.
Zaman tüneli:
Kullanıcının paylaşımları ve hareketleri zaman içinde
arttıkça bunların kronolojik sunumudur.
Haber kaynağı:
Bu kısımda kullanıcı için önemli olabilecek ya da
arkadaşlarının paylaştığı gönderiler yayınlanmaktadır.
Beğen (Like) düğmesi:
Facebook’taki önemli ve çok kullanılan bir özelliktir,
paylaşımın beğenildiğini ya da onaylandığını
ifade eder. Ayrıca, paylaşımların altına Yorum Yap/
Yaz özelliği aracılığıyla yorum yazılabilir. Kullanıcılar, beğendikleri
gönderiyi kendi arkadaş listelerinin de görmesini
isterlerse gönderinin altındaki Paylaş düğmesine basarak
kendi duvarlarında paylaşabilirler.
Takip etme:
Amaç geniş bir kitleye ulaşmak olduğunda bu özellik kullanılabilir.
Böylece, Facebook’ta kullanıcının arkadaşı olmayanlar
bile kullanıcıyı takip ederek herkese açık güncellemelerini
Haber Kaynağı’nda görebilir.
Hareket dökümü:
Bu bölümde güncel olarak tüm bildirimler
ve diğer hareketler görülebilmektedir. Bunların
içinde etiketlenilen fotoğraflar, beğenilen sayfalar,
eklenilen arkadaşlar gibi Facebook’ta yapılan tüm aktiviteler
bulunmaktadır.
Güvenlik durumu kontrolleri bir afet durumunda
kişilerin güvende oldukları bilgisini arkadaşları ve aileleriyle
hızla paylaşmalarına olanak sağlar ve önemsedikleri insanlarla
iletişim kurmalarına yardımcı olur.
Facebook, kullanıcının profilinde belirttiği ve İnternet’i
kullanmakta olduğu şehir gibi bilgilere dayanarak
etkilenen bölgede olduğunu belirlediğinde, ona iyi olup olmadığını soran bir
bildirim gönderir.
Etiketleme:
Kullanıcı, fotoğraf ya da gönderilerde
kendisini ya da arkadaşlarını işaretleyebilir.
Gruplar:
Durum güncellemeleri, fotoğraflar veya belgelerin paylaşılabildiği ve
grubun diğer üyelerine mesajlar gönderilebildiği
özel alanlar olup ortak ilgi alanlarına sahip kişilerin iletişim
kurmasını kolaylaştırır. Kullanıcılar grup kurabilir
ya da kendi ilgi alanlarına göre var olan gruplara
katılabilir. Gruplar; herkese açık, kapalı (üyelik
isteğinde bulunduktan sonra onay gerektiren)
ya da gizli (sadece grup üyelerinin eklediği/davet
edebildiği ortamlar) olabilir.
Sayfalar:
İşletmelerin, markaların ve kuruluşların hikayelerini paylaşmaları ve
insanlarla bağlantı kurmaları içindir. Bu tür bir sayfayı oluşturmak
için ilgili kurumun resmî temsilcisi olmak gerekmektedir.
Sayfalar, haber paylaşmak, etkinlikler düzenlemek, uygulamalar
eklemek gibi yöntemlerle özelleştirilebilir ve kullanıcılar tarafından yıldız
puanlar ile değerlendirilebilir.
Etkinlik Düzenleme:
Sergi, düğün, buluşma vb. etkinlikler için tarih belirlenerek istenilen kişiler
davet edilebilir ve belirtmeleri hâlinde katılım durumları
(olumlu, olumsuz, belki olarak) görülebilir.
Twitter
Twitter, 2006 yılında Jack Dorsey tarafından
geliştirilmiş olan, anlık iletişime dayalı bir sosyal
ağ ve mikroblog sitesidir. Aylık 302 milyon aktif
kullanıcısı olup günlük 500 milyon tweet atılmaktadır.
Güncel bilginin ve haberlerin paylaşılıp
takip edilebileceği bu ortamı bireylerin yanısıra
kurumlar da kullanmaktadır.
Twitter sosyal ağ sitesinin kullanımına ilişkin
temel bilgiler aşağıda açıklanmaktadır.
Tweet:
Twitter’daki gönderiler/paylaşımlar tweet
olarak adlandırılmakta ve “tweet atmak” tabiri
kullanılmaktadır. Tweetler bir anın ya da düşüncenin
fotoğraf, video, internet bağlantısı ya da en
fazla 140 karakterlik metinler ile ifade edilmesidir.
Tweet’ler yanıtlanarak hakkında yorum yapılabilir
ve sohbete dönüştürülebilir, yeniden tweetlenebilir (retweet),
beğenildiyse favorilere eklenebilir ve belli bir konuda olduğunu
vurgulamak amacıyla etiketlenebilir (hashtag).
Takip etme:
Tweetler herkes tarafından görülebilmekle
birlikte, kullanıcılar isterse sadece kendi arkadaşlarının gö-
rebileceği şekilde sınırlandırabilir. Kullanıcılar diğer kullanıcıları
takip ettiğinde onların tweetlerini, takipçi sayılarını
ve takip ettiği kişileri görebilir. Takip edilen kullanıcıların
tweetleri kronolojik olarak görüntülenir. Takip etmekten
vazgeçmek ya da takip edeni engellemek mümkündür.
Trending Topic (TT):
Atılan tweet sayısına göre en popüler 10
konunun listelendiği alandır. Ülke ve dünya bazında bu listeye
erişilebilir.
Retweet (RT):
Kullanıcı’nın, başka bir twitter kullanıcısının
tweetini kendi takipçilerinin de görmesini istediğinde retweet
tuşuna basarak kendi profilinde görünmesini sağlamasıdır. Herhangi
bir tweet’in yaygın hale getirilmesi için kullanılır ve birçok
kişinin takip etmesi sağlanır.
Direct Message (DM):
Twitter üzerinden özel mesaj gönderme
işlemidir, direk mesaj gönderebilmek için kişilerin birbirlerini
takip etmesi gerekir.
Mention (@) :
Gönderilen bir mesajda hitap etmek istenilen
kullanıcı adının başına @ işareti koyulmasıdır. (Örnek: @Anadolu_Univ).
Hashtag (Etiket):
Hakkında yazılan konuyu kategorize etmek
için başına # işareti konularak yazılan sözcüklerdir. Böylelikle
bilginin hızlı yayılması ve mesajın doğru yere ulaşması sağlanır.
(Örnek: #açıköğretim).
Favorilere Ekleme:
Twitter’da paylaşılan tweetler beğenildiğinde kullanıcının Favori listesine eklenir.
Google+
Google şirketinin 2011 yılında kullanıma
açtığı hizmetlerden biri olan Google+ (Google
Plus), arkadaşlar, aile ve diğer kişiler ile iletişim
kurulması amacına yöneliktir. Ortam ve kullanım
biçimi olarak Facebook ortamı ile oldukça benzemektedir.
Bu sitede de fotoğraf, iş, eğitim vb. bilgilerin
olduğu profil oluşturma söz konusu olup kişiler
çevrelere eklenmektedir. Arkadaş, aile, tanıdıklar,
izlediklerim adlı hazır çevrelerin yanısıra kullanıcı
isterse başka çevreler de oluşturabilir. Metin,
fotoğraf, bağlantı, video, etkinlik, anket formatında
yayınlar yapılabilir. Google+’nın sunduğu
popüler ve önerilen yayınlar içinde etiket ile arama
da yapılabilir. Yayınların +1’lenmesi (beğenilmesi),
paylaşılması, bu yayınlara yorum eklenmesi
mümkündür. Koleksiyonlar, yayınları konuya
göre gruplandırmaya yarar. Benzer ilgi alanları-
na sahip kullanıcılar grup/topluluk oluşturabilir.
Kullanıcılar etkinlik düzenleyebilir. Hangouts
uygulaması ile herhangi bir cihazdan birebir ya
da grup olarak mesajlaşma, video görüşmeleri ve
sesli aramalar yapmak mümkündür. İşletmeler
için sayfa oluşturma özelliği, müşteriler ile iletişim
kurulması ve ilişkilerin güçlendirilmesi amacıyla
kullanılır.
Tumblr
David Karp tarafından 2007’de kurulan
Tumblr, kendi sitesinde “her şeyi barındıran, birbirinden
farklı 235 milyon blogun oluşturduğu
bir bütün” olarak tanımlanmaktadır. Microblog ile
blog arasında kalan bir yapıda olduğu söylenebilir.
Blogların konusu; öyküler, fotoğraflar, animasyonlar,
diziler, bağlantılar, şakalar, videolar, moda, sanat
vb. konular olabilir. Tumblr, ilgilenilen alanda
blogları bulup takip edebilmeyi ve kullanıcının
oluşturduğu bloğun da başkaları tarafından keşfedilmesini
sağlar.
Tumblr’da metin, fotoğraf, alıntı, bağlantı, sohbet,
ses, video formatında gönderiler desteklenmektedir.
Takip edilen blogdan gelen gönderiler
kullanıcının panosunda (dashboard) belirmektedir.
Beğenilen gönderiler yeniden bloglanabilir, gönderilere
yorum eklenebilir. Fotoğraf, video gibi filtreleme
yapılarak belli bir kategorideki gönderiler
görüntülenebilmektedir.
Instagram
Instagram, 2010 yılında, Kevin Systrom ve
Mike Krieger tarafından öncelikle IOS (iPhone-iPad)
için tasarlanıp geliştirilmiştir. Mobil
cihazlara kurulum yaparak fotoğraf ve videoları
filtreleyebilme ve sosyal ağlarda paylaşma olanağı
sunan uygulama, farklı dillerde kullanımı da desteklemektedir.
Uygulamanın kurulumunun ardından kullanıcı
tanımlamaları yapılmalıdır. Programın
içinden kamerayı açıp fotoğraf çekilebilir ya da
cihazda mevcut olan fotoğrafları filtreleyerek
paylaşımda bulunulabilir. Geniş fotoğraf düzenleme
özellikleri sayesinde fotoğraflara çok farklı
görünümler kazandırılabilmektedir. Instagram
kullanımında, sık aralıklarla her tür fotoğrafı
paylaşmaktansa belli aralıklarla daha çok sanatsal
değeri olabilecek fotoğrafların paylaşımı önerilmektedir.
Bağlantı kurma:
Instagram, kullanıcıya hangi arkadaşlarının bu
uygulamayı kullandığını göstermektedir.
Dolayısıyla, onlarla Instagram üzerinden de bağlantı kurulabilir,
fotoğrafları görüntülenerek beğenilebilir
ve yorumda bulunulabilir.
Ayrıca, uygulamanın Keşfet kısmından popüler fotoğraflar da incelenebilir.
Etiketleme:
Instagram’da da etiket kullanımı söz konusudur.
Resimlere etiket koymak, o resimleri kategorize
etmeye ve daha çok kişinin görebilmesine olanak sağlar.
Webstagram uygulaması üzerinden popüler
etiketler keşfedilebilir.
Instagram’ın arama özelliği de yine etikete dayalıdır.
Instagram’da konum belirtilirse kullanıcının o harita üzerinde paylaşılan
fotoğraflarda çıkması sağlanır. Daha
önce etiketlenmiş bir yerde yeni bir resim çekildiği zaman,
o yerde etiketlenen diğer resimleri görmek mümkün
olduğundan, kullanıcı da bulunduğu yeri etiketleyebilir.
Instagram, özellikle görsele dayalı pazarlama politikaları
güden markalar için büyük fırsatlar sunmaktadır.
Instagram’da genellikle promosyonlar,
indirim çekleri, yarışmalar şeklinde kampanyalar düzenlenmektedir.
LinkedIn
2003 yılında Reid Hoffman tarafından kurulmuş olan LinkedIn,
dünyanın en büyük profesyonel sosyal iletişim ağı olarak tanımlanmaktadır.
Dünya çapındaki 200 ülke ve bölgede 300 milyon üyeye sahiptir.
Amaç, profesyonellerin birbirleriyle iletişim kurmalarını sağlayarak daha verimli ve başarılı olmalarıdır.
LinkedIn’de ayrıca ilgili kişiler, iş ilanları, haberler ve
güncellemelere erişmek mümkündür.
LinkedIn’ de kullanıcı tanıdığı kişilerin yanı sıra tanımadığı ancak alanında
uzman ve popüler olan kişilerle de etkileşimde bulunabilme şansını yakalamaktadır.
Linkedln’de üyelik ücretli ve ücretsiz olabilmektedir.
Ücretli üyelikte birtakım ek özelliklerden yararlanılması
söz konusu olup bu tip üyeliği bireysel kullanıcılardan çok
şirketlerin tercih ettiği söylenebilir.
Ana sayfada bağlantıda olunan kişilerin eylemleri ve
paylaşımları görülebilir. Kullanıcı da güncelleme,
fotoğraf ya da gönderi yayınlayabilir.
Profil:
Kullanıcının öz geçmiş bilgilerinden oluşmaktadır.
Eğitim bilgileri, kişisel bilgiler, iş deneyimleri,
yetenekler, yayınlar gibi bilgileri içerir.
Bağlantı ekleme:
Doğrudan e-posta adresinden kişiler eklenebileceği gibi arama
özelliğini kullanarak da kişilere bağlantı isteği gönderilebilir,
kurumlar takip edilebilir. Bağlantı kurulan kişiler ile özel olarak mesajlaşılabilir.
Onaylama sistemi (Endorsement):
Bağlantılı olan kullanıcılar, birbirlerinin hangi konularda çalıştıkları
ya da hangi yetenek, beceri ve deneyimlere sahip olduğunu bildirebilir ve
karşı tarafın izin vermesi halinde profillerinde bu durum görüntülenir.
Tavsiye etme:
Bir kişiyi belli pozisyonlar için önermek üzere profilinde yer
alabilecek bir tavsiye/referans mektubu yazılabilir.
Kullanıcı kendisi için de tavsiye mektubu isteğinde bulunabilir.
Gruplar: Gruplarda bilgi paylaşımları yapılmakta
ve bazı konular tartışmaya açılarak, o alan ile
ilgilenen grup üyeleri düşünce ve yorumlarını yazmaktadır.
Kullanıcılar ilgi duydukları alanlardaki
gruplara katılabilir ya da kendileri grup kurabilir.
Kanallar: Belli sektördeki gelişmeleri güncel
olarak takip etmek için kanallar takip edilebilir.
İşler, İş ilanları: Bu kısımda kullanıcının öz
geçmişine uygun, konum ve sektör tercihleri ile
eşleşen iş alternatifleri görüntülenmektedir. Eğer iş
veren olarak LinkedIn kullanılıyorsa iş ilanları yayınlanabilir.
Unvan, şirket, işlev ve konuma göre iş
ilanları aranabilir. Bir iş ilanına tıklandığında şirketin
sayfasından başvuru yapmaya olanak sağlayan
düğme, iş tanımı, istenen yetenek ve uzmanlıklar,
şirket ile ilgili bilgiler, benzer iş ilanları gibi bilgiler
görüntülenir.
LinkedIn’i iş bulma amacıyla kullananların profil
bilgilerini “tamamlamaları”, ilgili gruplara aktif
olarak katılmaları, ilgilendikleri şirketleri takip etmeleri
ve daha önce birlikte çalışılan kişilerce yazılmış
tavsiye mektupları almaları şanslarını artırıcı
birer etken olabilecektir. Kullanıcılar, profillerinin
bölgelere ve sektörlere göre görüntülenme oranları
gibi konular hakkında bilgi de edinebilir.
YouTube
2005 yılında kullanıma sunulan YouTube’un
kurucuları Chad Hurley, Steve Chen ve Jawed
Karim’dir. YouTube, kullanıcılar tarafından orijinal
olarak oluşturulmuş videoların keşfedilmesi,
izlenmesi ve paylaşılmasına olanak sağlamaktadır.
Böylece, kullanıcılar diğerleriyle bağlantı kurabilir.
Ayrıca YouTube, reklam verenler için de bir
dağıtım platformu işlevi görmektedir. YouTube 1
milyardan fazla kullanıcıya sahip olup her gün yüz
milyonlarca saat izlenmektedir.
Üye olmadan da video izlenebilen sitede, video
yüklemek, yorum yapmak, kişinin kendi kanalını
oluşturması gibi işlemler ise üyelik gerektirmektedir.
Üyelik, sözü edilen sosyal ağ sitelerindekiyle
benzer şekilde olup, ayrıca kullanıcının Google
hesabı olması durumunda hesap açmak gerekmeden
kullanıcı YouTube’da doğrudan üye olarak
algılanmaktadır.
Video izleme:
Ne İzlemeli kısmında popüler
olan ve önerilen videolar görüntülenir. Videolar,
Müzik, Spor, Oyun, Haber gibi kategorilendirilmiştir.
Ayrıca, ilgilenilen içeriğe göre Arama yapılabilir.
Sonuç sayfasında, ilgili videolar, oynatma
listeleri ve kanallar görüntülenir. Burada, yükleme
tarihi, süre gibi açılardan Filtreleme yapılabilir.
Video seyrederken görüntüleme şekli (tam ekran/
sinema modu), hız ve çözünürlük ayarlanabilir. İzlenen
video Ekle düğmesi kullanılarak kullanıcının
kendi oynatma listesine eklenebilir, diğer sosyal ağ
hesaplarında Paylaşılabilir ve Eposta ile tanıdıklara
gönderilebilir. Daha Sonra İzle özelliği sayesinde
kullanıcılar izlemek istedikleri fakat o an izleyemeyecekleri
videoları hesaplarına ekleyebilir. Ayrıca,
kendileri için bu videolara not da ekleyebilirler.
Videoların görüntülenme sayısı her bir videonun
altında verilir ve Bunu beğendim, Bunu beğenmedim
gibi geribildirimlere ek olarak Yorum yapılabilir.
Video oluşturma ve yükleme:
Kullanıcı kendi hesabına
video yüklemek istediğinde öncelikle videoyu
kimlerin görüntüleyebileceğine ilişkin gizlilik
ayarlarını seçebilmektedir. Daha sonra bilgisayarında
kayıtlı bir videoyu ekleyebileceği gibi slaytlar ya
da fotoğraflardan da video oluşturabilir. Video için
başlık ve etiketler tanımlanabilir, efektler kullanı-
labilir ve zamanlama ayarları yapılabilir. İstenirse
altyazı ve müzik eklenebilir. Kullanıcının oluşturup
yüklediği videolar kendi Kanalına eklenir. Kaliteli
videolar oluşturma konusunda YouTube bilgi,
program-araç ve ücretsiz dersler sunarak destek
vermektedir. Ayrıca, dünyanın dört bir yanındaki
YouTube içerik oluşturucularıyla öneriler paylaşılabilmekte,
iletişim kurulabilmekte ve onlara sorular
sorulabilmektedir.
İçerik Oluşturucu Stüdyosu:
Bu kısımda, kullanıcıya ait video ve kanal istatistikleri,
diğer kullanıcılarla olan etkileşimler gibi bilgiler yer almaktadır.
Abonelikler:
Beğenilen kanallara abone olunarak
kanala eklenen yeni videoların takibini kolaylaştırır.
Oynatma listeleri:
Kullanıcının beğendiği videolardan
bir liste oluşturarak istediği herhangi bir zamanda
onları birlikte seyredebilmesine olanak sağlar.
Videoları yeniden yayınlama:
Bu kapsamda uyulması gereken bazı kurallar vardır.
İçerik sahibinin kendisine ulaşılması tavsiye edilmektedir.
Bunu yapmak için videoyu ilk yayınlayan kişinin
kullanıcı adına tıklayarak o kullanıcının kanal sayfasından
özel ileti göndererek iletişim kurulabilir.
Televizyonda bir YouTube videosunun gösterilmesi
durumunda ise altyazı ile ve sözel olarak atıfta bulunulması
gerekmektedir.
0 Yanıt
2778 Gösterim