Bu bölümde taşınabilir teknolojiler belirgin özellikleri, üstünlükleri ve sınırlılıkları açısından incelenmektedir.
Taşınabilir teknolojiler denince akla pek çok ürün gelebilir.
Ancak bu bölümde, çevremizde daha
sık gördüğümüz, duyduğumuz veya kullanıyor olduğumuz
teknolojiler ele alınmaktadır. Bunlar sırasıyla;
akıllı cep telefonları, dizüstü bilgisayarlar, tablet PC’ler ve
son zamanlarda yaygınlaşan giyilebilir teknolojilerdir.
Hayatımızdaki en belirgin ve yaygın taşınabilir teknoloji
olan telefonlardan, bu ünitede “cep telefonu
veya bazen akıllı telefonlar” olarak bahsediyor olacağız.
Bunun bir nedeni de bu teknolojinin yaygın
olarak daha çok bu isimle kullanılmasıdır.
Akıllı Cep Telefonları
Taşınabilir teknoloji alanındaki gelişme ve değişimlerin
geçtiğimiz 10 yılda oldukça hızlı olduğu söylenebilir.
Günümüzde telefon dendiğinde, artık çoğu kişinin aklına
kablolu ve sabit telefonlar değil, akıllı
cep telefonları gelmektedir. Özellikle günümüz
çocuklarının sabit telefon deneyimlerinin olmadığını düşünürsek,
bu durumun giderek yaygınlaşacağını söyleyebiliriz.
Telefon, günümüzde pek çok insan için
taşınabilir, akıllı ve farklı pek çok işlevi olan bir teknoloji ürünüdür.
Cep telefonları artık kişileri aramaktan
veya yazılı mesaj göndermekten çok daha fazla şey yapar durumdadır.
Cep telefonlarının en yeni nesli olan akıllı telefonlar pek
çok teknolojiyi aynı anda tek bir araç üzerinde
birleştirmiştir. Şimdilerde; fotoğraf makinesi, video kamera,
sesli ve görüntülü ortam oynatıcılar,
taşınabilir oyun araçları, İnternet erişim araçları,
artırılmış gerçeklik uygulamaları ve buna benzer daha pek
çok uygulama veya araç avcunuzun içindeki bu tek
bir cihazda aynı anda bulunabilmektedir. Artık çoğu
durumda, yeni çıkan cep telefonlarının işlemci ve
diğer birçok özelliği, sıradan bir dizüstü veya masaüstü
bilgisayardakinden daha güçlü olabilmektedir. Sırf
bu durum bile bize cep telefonlarının ne kadar karmaşık
hâle geldiğini, kendilerinden ne kadar fazla
işlev beklendiğini göstermektedir.
Çocuklar ve gençler, yeni teknolojilerin sunduğu
fırsat ve olanaklara çok çabuk ayak uydurmakta
ve kendilerini bu olanakların gereklerine
göre yeniden düzenlerken fazla zorlanmamaktadır.
Cep telefonları için de durum aynıdır. Bu taşınabilir
akıllı telefonlar kullanıcılara hiç olmadığı
kadar özgürlük ve bağımsızlık sunmakta bunu yaparken
de sürekli bir bilgi erişimi ve eğlence kaynağı
rolünü sürdürmektedir. Cep telefonlarının
sadece gerekli bilgiye erişme ve eğlence kaynağı
işlevini vurgulamak haksızlık olacaktır. Kişilerin,
ihtiyaç duydukları anda birbirlerine karşılıklı olarak
ulaşıp birtakım şeyleri paylaşabilmesini sağlayan
bu teknoloji, gereksinim duyulduğunda etkili
güvenlik ve korunma gibi farklı bir çok olanağı da
sağlayabilmektedir.
Her ne kadar günümüzün popüler akıllı telefonlarının
yeni modelleri ülkemizde oldukça
yüksek fiyatlarla pazara çıkıyor olsa da, uzun vadede
cep telefonlarına sahip olma maliyetinin
düştüğünü ve bunun da telefon kullanma yaşının
düşmesine neden olduğu söylemek mümkündür.
İngiltere’de yapılan bir araştırma, 11 yaşına gelen
çocukların %50’sinin bir cep telefonuna sahip olduğunu
ortaya oymuştur. Bu oran 7 yaşındakiler
söz konusu olduğunda %10’a yakındır. Yine araştırmalar,
ilk kez bir cep telefonuna sahip olma yaşının
Avrupa genelinde 7.1 yaşına kadar düştüğünü
göstermektedir. Bireysel olarak kendi telefonuna
sahip olmayan çocukların çoğunluğunun da diğerlerinin
telefonlarına erişip kullandıkları yine aynı
araştırmanın bulguları arasındadır.
Çocukların cep telefonu kullanım durumları ülkemiz
özelinde de çok farklı değildir. TÜİK’in verilerine
göre, 2013 yılı Nisan ayında gerçekleştirilen
Hane Halkı Bilişim Teknolojileri Kullanım Araştırmasının
kapsamı ilk defa 06-15 yaş grubu çocukları
da içerecek şekilde genişletilmiştir. Bu araştırmada
6-15 yaş grubu genel olmak üzere, farklılıkları
daha iyi gözlemleyebilmek için 06-10 ve 11-15 yaş
grubu ayrımında bilgisayar, İnternet ve cep telefonu
kullanımı, kullanım sıklığı ve kullanım amaçları
yanında medya ile ilişkileri de irdelenmiştir. 06-15
yaş grubundaki çocukların cep telefonu kullanım
oranı %24,3’tür. Bu oran 06-10 yaş grubundaki
çocuklarda %11, 11-15 yaş grubundaki çocuklarda
ise %37,9 olarak belirlenmiştir.
Takdir edersiniz ki, günlük yaşamımızda gerek
sohbetlerimizde gerekse de kitle iletişim araçlarındaki
haberlerde, cep telefonlarının hayatımızdaki
yeri ve bize sağladığı yararlardan çok zararlarından
ve olumsuz yönlerinden bahsedilmektedir. Kullanılan
teknoloji ne olursa olsun, insan hayatına yararlı
veya zararlı olma durumu, o teknolojinin nasıl
ve ne amaçla kullanıldığı ile doğrudan ilişkilidir.
Bu durum televizyon, bilgisayar ve diğer benzeri
teknolojiler için de aynıdır. O hâlde, herhangi bir
teknolojinin kendisinin doğrudan zararlı olduğunu
söylemektense, teknolojinin etkin kullanılmadığını
ve sonuç olarak bu durumun insan hayatını olumsuz
etkilediğini söylemek daha doğrudur. Dahası,
uzmanlar her bir teknolojinin daha etkin bir şekilde
nasıl kullanılabileceğine ve kullanımı sırasında hangi
noktalara dikkat etmek gerektiğine ilişkin bir dizi
öneriler ve uyarılar da paylaşmaktadır. Bu uyarıları
göz önünde bulundurarak, teknolojinin hayatımıza
yönelik olumsuz etkilerini en aza indirgeyebiliriz.
O hâlde genel olarak, çoğu zaman temel ihtiyaçlardan
bile daha ön planda tutulan cep telefonları
hangi amaçlarla kullanılmaktadır? Gerçekten bu
araçlar hayatımızda farklılıklar yaratabiliyor mu?
Cep Telefonu Kullanma Nedenleri
Kullanma Nedeni Oran (%)
Fotoğraf/video çekmek 68
Müzik dinlemek 68
İnternet erişimi 66
E-Posta kullanmak 59
Sosyal ağlara girmek 58
Arama yapmak 55
Oyun oynamak 49
Haber okumak 41
Ürün aramak 40
Yol tarifi/harita kullanmak 40
Video paylaşımı 39
Online bankacılık/Finans 33
Uygulama kullanmak 29
Görünen o ki, cep telefonları ülkemizde üzerinde
barındırdığı özellikleri açısından çok yönlü
olarak kullanılıyor. Yukarıda listelenen kullanım
nedenlerinin her biri çok farklı amaçlar için yerine
getiriliyor olabilir. Örneğin biri aile üyelerinin fotoğraflarını
çekip telefonunda saklamak için fotoğraf çekme
özelliğinden yararlanırken başka biri de
karıştığı küçük bir kazada, arabanın hasarını sigorta
şirketine belgelemek için fotoğraf çekiyor olabilir.
Benzer durum diğer kullanım nedenlerinin her
biri için söylenebilir. Öte yandan, Türkiye’deki cep
telefonu kullanım nedenleri, A.B.D., Japonya, İngiltere
ve Polonya gibi ülkelerle karşılaştırıldığında
farklılıklar göstermektedir.
Araştırma bulguları, diğer
ülkelerde cep telefonlarının daha çok telefona
yüklenen uygulamaların kullanımı, yol bulma ve
harita kullanımı için yüksek oranda kullanıldığını
göstermektedir. Ülkemizde ise akıllı telefonların
daha çok internet erişimi ve özellikle sosyal ağları
kullanmak ve burada paylaşmak için kullanıldığı
söylenebilir. Araştırmalar, bu oranın dünya ortalamasının
üzerinde olduğunu göstermektedir.
Ülkemizde akıllı telefonlar daha çok internet erişimi ve özellikle sosyal ağları
kullanmak için kullanılmaktadır.
Kullanım nedeni ne olursa olsun, akıllı telefonların
hayatımızdaki yeri ve önemi yadsınamaz. Akıllı
telefon teknolojisi, yukarıda belirtilen nedenlerin
dışında da insan hayatına farklı yararlar sağlıyor.
Farklı ortam ve uygulamaların bir arada kullanılmasını
sağlayan bu ürünler, bu özellikleri ile dünyanın
değişik yerlerinde, bir çok insanın hayatını çok farklı
şekillerde olumlu olarak etkileyebiliyor.