Arama motoru İnternet’te bulunan içeriklere ulaşmamızı sağlayan, web robotu, arama indeksi ve kullanıcı arabiriminden oluşan bir mekanizmadır.
Web robotu, Web siteleri arasındaki bağlantıları, URL’leri, kullanarak İnternet’teki web sitelerini otomatik olarak gezer ve gezindiği Web sitelerinin sayfa içeriklerini saklar. Bu içerikler arama indeksleri biçiminde saklanarak hızlı bir şekilde sorgulanabilir hâle getirilir.
Kullanıcı arabirimi ise bizim anahtar kelimeler ve arama operatörleriyle bu indeksler içerisinde arama yapmamızı sağlar. Arama motorları, Web’te istediğimiz bilgiye, habere, Web sitelerine, sosyal medya araçlarına, e-posta servislerine, çeşitli görsellere ve videolara ulaşmak için en sık kullandığımız araçların başında gelmektedir.
Dünya genelinde en yaygın kullanılan arama motorları başta Google olmak üzere Bing, Yandex,
Yahoo ve Mynet olarak sıralanabilir.
Arama motorlarında daha detaylı aramalar yapabilmek ve amacınıza uygun sonuçlara
ulaşmak için bazı özel karakterleri ve kelimeleri kullanabilirsiniz. Bu özel karakterler ve
kelimeler arama motorundan arama motoruna farklılık gösterebilir. Burada Google ve Bing
arama motoru için yaygın olarak kullanılan bazı noktalama işaretleri, simgeler ve operatörlere
yer verilmiştir.
• Bir kelimenin veya sitenin önüne tire (-) eklediğinizde o kelimeyi veya siteyi içeren sonuçlar hariç tutulur.
Örneğin Açıköğretim -forum biçiminde sorgulama yaptığımızda içinde forum kelimesi
geçen siteler hariç tutularak sonuçlar listelenecektir.
• Bir kelimenin veya sitenin önüne tire (+) eklediğinizde o kelimeyi veya siteyi içeren sonuçlar dâhil edilir. Örneğin Açıköğretim+Anadolu biçiminde sorgulama yaptığımızda içinde her iki kelimenin
de geçtiği siteler listelenir.
• Bir kelimeyi veya kelime öbeğini tırnak içinde (“) yazdığınızda, sonuçlarda yalnızca aynı kelimeyi aynı sırada, tırnak içinde verildiği gibi içeren sayfalar sıralanır. Bu yöntemi yalnızca tam olarak bir kelimeyi veya kelime öbeğini aradığınızda kullanmanız gerekir. Örnek: “Anadolu Üniversitesi Açıköğretim Sınavları”
• Bilinmeyen terimler için bir yer tutucu olarak yıldız işareti (*) ekleyebilirsiniz. Kelime öbeklerinin varyasyonlarını bulmak veya bir kelime öbeğinin ortasındaki kelimeleri hatırlamak için tırnak işaretleriyle kullanabilirsiniz. Örnek: Anadolu * AÖF * Eskişehir
• AND veya & ile tüm terimleri veya tümcecikleri içeren web sayfalarını bulabilirsiniz.
• NOT veya – ile bir terim veya tümceciği içeren web sayfalarını dışlayabilirsiniz.
• OR veya | ile terimlerden veya sözcük gruplarından herhangi birini içeren web sayfalarını bulabilirsiniz.
Simgeleri, işaretleri veya operatörleri kullanarak aramaları oluşturmak için ayrıca arama motorlarının gelişmiş arama sayfasını da kullanabilirsiniz. Gelişmiş arama sayfalarında açıklama ve örnekleri ile birlikte sorgulama seçenekleri bulunur.
Simgeleri, işaretleri veya operatörleri kullanarak arama yaptığınızda terimleriniz
arasına boşluk eklemeyin.
Örneğin Anadolu+AÖF sonuç verirken Anadolu + AÖF sonuç vermez.
Benzer şekilde site:anadolu.edu. tr sonuç verirken
site: anadolu.edu.tr sonuç vermez.
Google Arama Motoru
1998 yılında kurulan Sergery Brin ve Lary Page tarafından kurulan Google,
dünyada ve Türkiye’de en çok kullanılan arama motorudur. Google
arama motoru, web sitelerini, 200’den fazla sinyal ve patentli PageRank ™
algoritması gibi bir dizi teknik kullanarak değerlendirir. PageRank ™, web sitelerinin
başka hangi web sayfaları tarafından en iyi bilgi kaynağı olarak gösterildiğini
analiz eder ve en çoktan en aza oy alan bilgi kaynağına göre web
sitelerini listeler. Google arama motoru ile görsel her türlü materyali arayabilirsiniz.
Örneğin; görmeyi istediğiniz ancak bir türlü fırsat bulup ziyaret
edemediğiniz bir ülkeye ilişkin resimlere göz atabilirsiniz veya bir konuya
ilişkin sunum tasarlamak için görsellerden yararlanabilirsiniz. Aynı şekilde
Google arama motorunun video, kitap, haber, uygulama arama desteği de
bulunmaktadır. Google geçmişe ilişkin arama kayıtlarınızı tutar ve bilgisayara
indirmenize izin verir. Ayrıca Google arama motorundaki küresel ve yerel
değerlere göre, günün anlam ve önemine uygun tasarlanan eğlenceli logolar
(Doodle), kullanıcıların dikkatini çekmektedir.
Makaleler, tezler, bildiriler, raporlar gibi akademik
çalışmalara yönelik belgeleri aramak için Google,
Akademik arama motoru geliştirmiştir. Google
Akademik’in özelllikleri; tek bir kullanışlı yer
üzerinden farklı kaynakları arama, bilimsel yazıları,
özetleri ve alıntıları bulma, kütüphane yardımıyla
ya da web üzerinden yazının tamamına erişme,
herhangi bir araştırma alanındaki başlıca bilimsel
yazılar hakkında bilgi edinme olarak listelenmektedir.
Google akademikten elde edilen bilgiler, makaleler
gibi bilimsel çalışmalara dayandığı için web
siteleri üzerinden elde edilen bilgilere göre daha
güvenli ve tutarlı olduğunu söyleyebiliriz.
Bing Arama Motoru
Bing, Microsoft şirketinin daha önce bilinen adıyla
Live Search, Windows Live Search ya da MSN Search
yerine kullanıma sunduğu bir arama motorudur.
2009 yılında deneme çalışmaları başlayan Bing arama
motoru kullanıcıların İnternet’te arama yapma alış-
kanlıklarını değiştirme iddiasıyla ortaya çıktı. Bing’
deki en önemli yenilik ise Web sitelerine bağlantı vermenin
dışında alt başlıklar hâlinde bilgilerin de listelenmesidir.
Bing arama motoru Türkçe dâhil 58 dilde
kullanabilme özelliğine sahip. Bing’in dikkat çeken
bir diğer özelliği ise sürekli değişen arka planıdır. Bu
arka plan özelliğini Windows 8.1 ve Windows Phone
8.1 işletim sistemlerinde ekran koruyucu olarak ayarlamak
da mümkündür.
Bing arama motorunda Web, resim ve video
sorgulamalarıyla birlikte haberler, detaylı haritalar
ve arama geçmişi özellikleri de sunulmaktadır.
Bing arama motorunun en önemli avantajlarından
biri de Microsoft şirketinin sahip olduğu MSN,
Office365 ve Outlook gibi hizmetleri arayüzünde
sunmasıdır.
Yandex Arama Motoru
Yandex, kullanıcılarına İnternet’te aramanın
yanı sıra haberler, e-posta, çeviri, harita gibi birçok
farklı İnternet servisi sunmayı amaçlayan
bir arama motoru ve web bilgi portalıdır. Yandex
arama motorunun öne çıkan özelliği küresel
ve yerel özellikleri birleştirerek cografi konum
bazlı ve kişiselleştirilebilen uygulamalar sunmasıdır.
Yandex arama motoru; web, görsel ve video
arama yapmaya izin vermektedir. Bununla
birlikte harita özelliği ile kullanıcıların bulunduğu
konuma ilişkin hava sıcaklığını gösterir, yakın
yerlerdeki restoran, oteller, kafelar, otellerin
konum bilgileri gösterir. Yandex’in arayüzünde
ürün arama ve fiyat karşılaştırma rehberi sunan
market aracı yer almaktadır.
Rusya piyasasında liderliğini sürdüren Yandex arama motoru, son
yıllarda Türkiye’de oldukça popüler olmaya başlamıştır.
Özellikle büyük şehirlerde sürücülerin
trafik durumuna ilişkin bilgi almak için başvurdukları
İnternet uygulaması arasında Yandex Trafik’in öne çıktığı gözlenmektedir.
Yahoo Arama Motoru
1995 yılımda kurulduğunda arama motoru olarak hizmet vermeyi amaçlayan Yahoo, zamanla e-posta, haber, hava durumu, seyahat, sinema, müzik, iş arama, finans gibi hizmetleri bünyesine ekleyerek dünyada en çok ziyaret edilen siteler arasına girmeyi başarmıştır.
Yahoo’nun web, haber, yerel, harita, resim, video gibi kategoriye göre arama özelliği oldukça gelişmiştir.
Bununla birlikte ileri arama özelliği ile ayrıntılı arama yapılabilmektedir. Yine bu özelliği
kullanarak arama yapmak istediğiniz ülkeyi, dili, alan adını seçebilir, arama sonuçlarına yönelik dosya formatlarını belirleyebilirsiniz. Bununla birlikte Yahoo kullanıcılarına güvenli arama tercihleri de sunmaktadır.
Yahoo, arama bilgilerinizi kayıt eder ve böylece geçmişe yönelik aramalarınızı görebilmeniz mümkün
olur. Eğer arama kaydınızın tutulmasını istemiyorsanız, ayarlar bölümüne girerek ilgili bölümü etkisizleştirip arama kaydınızın tutulmasını önleyebilirsiniz. Arama ayarlarından güvenli arama ayarlarını değiştirebilir, resim ve video aramalarını engelleyebilirsiniz.
Güvenli olmayan sitelere yönelik uyarı almak için ise searchscan (arama tarama) aracını etkinleştirebilirsiniz. Arama sonuçlarına tıkladığınızda yeni sayfa da mı yoksa aynı sayfa içinde mi sayfanın açılacağına ilişkin ayarlama yapabilir, arama sonuçlarının listelenmesine
ilişkin kayıt sayısını belirleyebilirsiniz
Mynet Arama Motoru
1998 yılında kurulan Türkiye’nin ilk Türkçe portalı olan Mynet,
kullanıcıların tüm faaliyetlerini etkili ve verimli bir şekilde gerçekleştirebilecekleri
interaktif bir platform sunmayı amaçlamaktadır.
Arama yapmak için arama kutucuğuna anahtar
kelimeleri yazmanız yeterlidir. Bununla birlikte nerede
arama yapmak istediğinize ilişkin Tüm Web ve
Mynet içinde gibi seçenekler sunar. Ayrıca Haber,
Spor, Finans, Magazin, Video, Galeri, Kadın ve Sinema
gibi kategoriler içinde arama yapabilirsiniz.
Sunduğu resim seçeneği ile görsellere ulaşmak oldukça
kolaydır. Arama sonuçları, tarihe ve konuyla
ilgili olma kriterlerine göre listelenir. Bununla birlikte arama sayfası üzerinde Mynet Ana Sayfa,
Haber, Oyun ve e-Mail için hızlı erişim linkleri
yer almaktadır.
Türkçe olmasından dolayı, özellikle yabancı dil bilmeyen vatandaşlarımız için oldukça
kullanışlı bilgi portalıdır diyebiliriz.