Cuma namazı herkese farz değildir. Cuma namazının vücup şartları yani bir
kimseye - Müslüman, akıllı ve bâliğ olma şartlarına ek olarak- farz olmasının
şartları şunlardır:
1. Erkek olmak. Cuma kadına farz değildir, fakat kılarsa sahih olur ve artık o
günün öğle namazını kılmaz.
2. Hür olmak. Köleye cuma namazı farz değildir, kılarsa öğle namazı yerine
geçer.
3. Mukîm olmak. Cuma namazı, cuma namazı kılınan yerde ikamet eden
kimselere farzdır. Buna göre, dinen yolcu (müsafir) sayılan kimseye
cuma namazı farz değildir, kılarsa sahih olur ve artık öğle namazını
kılmaz.
4. Sağlıklı olmak. Hasta olup cuma namazına çıktığı takdirde hastalığının
artmasından veya uzamasından korkan kimseye cuma namazı farz
değildir. Yürümekten aciz bulunan yaşlı kimse ile hasta bakıcı da
böyledir. Bazı fakihlere göre, kör ve kötürüm kişilere, kendilerini
cumaya götürecek kimseleri olsa bile cuma namazı farz değildir.
5. Mazereti olmamak. Bir mazereti sebebiyle cumaya gidemeyen veya
cumaya gittiği takdirde, mal, can ve namusunun zayi olacağından endişe
eden kimselere cuma namazı farz değildir. Mahpus olmak, can, namus ve
mal güvenliği için nöbet tutmak, düşman korkusu, tehlikeli soğuk veya
sıcak, şiddetli yağmur, çok çamur ve benzeri durumlar, cuma namazına
gitmemeyi mubah kılan özürlerin başlıcalarını teşkil etmektedir.