Hâricîler, hakemler buluşuncaya kadar Kûfe’de beklemeye devam ettiler. Son
ana kadar Hz. Ali’nin, hakemi Ebû Mûsâ’yı göndermekten vazgeçmesini
beklediler. Hz. Ali, hakemi gönderince de bir dizi toplantı yaparak
izleyecekleri yolu belirlemeye çalıştılar. Onlara göre Hz. Ali, hakemi
göndermek suretiyle itaat edilme hakkını kaybetti. Bu sebeple hemen onun
yerine başlarına imam olarak Abdullah b. Vehb er-Râsibî’yi seçtiler. Ele
aldıkları konulardan biri, gidecekleri yerdi. Zira artık otoritesini reddettikleri
bir yöneticinin hâkimiyeti altındaki bir şehirde kalamazlardı. Bu amaçla
çeşitli alternatifler üzerinde durdular. Nihayet Nehrevân denilen yerde diğer
şehirlerden gelecek arkadaşlarıyla buluşup başka bir yere gitmeye karar
verdiler.
Basra’dan gelen 500 kişilik bir grubun başında Mis‘ar b. Fedekî isimli bir
Hâricî vardı. Yolda Abdullah b. Habbâb b. Eret’le karşılaştılar. Kendisiyle bir
süre sohbet ettiler; ancak söylediklerinden hoşlanmadılar. Kendisini ve
hamile eşini öldürdüler. Hz. Ali, Abdullah’ın öldürülmesine çok üzüldü.
Bu sıralarda hakemlerin yukarıda bahsedilen kararı açıklandı. Hz. Ali
kararı tanımadığını, zira verilen kararın Allah’ın kitabına ve Resûlü’nün
uygulamalarına uygun olmadığını ilan etti. Hakemlerin kararı açıklandıktan
sonra Suriye üzerine harekete geçmek üzere hazırlıklara başlanmıştı.
Abdullah b. Habbâb ve eşi öldürülünce Hz. Ali, Hâricîlerden katillerinin
teslim edilmesini istedi. Ancak Hâricîler, katilleri teslim etmediler.
Hz. Ali’nin yakın adamları, Hâricî problemini çözmeden Suriye’ye sefer
düzenlemenin doğru olmayacağını söylediler. Hz. Ali, önce ordusunu
Nehrevân’a sevk etti. Hâricîlere elçiler göndererek hem Abdullah’ın ve eşinin
katillerinin teslim edilmesini, hem de isyandan vazgeçmelerini telkin etti.
Nehrevân’da toplanan ve sayıları 12.000 kadar olduğu belirtilen Hâricîlerin
önemli bir kısmı savaş alanından ayrıldı. Burada kalan yaklaşık 3.000 kişi ile
Hz. Ali’nin ordusu arasında meydana gelen savaşta Hâricîlerin önemli bir
kısmı öldürüldü. Yaklaşık 400 kişi de yaralı olarak ele geçirildi (9 Safer 38/
17 Temmuz 658).
Hz. Ali, Nehrevân savaşından sonra ordusunun Suriye’ye gitmek üzere
hazırlıklara devam etmesini istediyse de toplanma yerine gelenlerin az
olduğunu görünce adamlarına güvenemeyeceğini anladı. Öte yandan
Muâviye, Hz. Ali’ye karşı hâkimiyet alanını genişletti. Mısır eyaletini ele
geçirdiği gibi, Irak, Cezîre, Hicaz ve Yemen bölgelerine yaptığı akınlarla, Hz.
Ali’nin sahip olduğu topraklara dahi hâkim olamadığı intibaını vererek
imajını zedelemeyi amaçladı.
Hâricîler, Nehrevân savaşından sonra da Hz. Ali’ye karşı takındıkları
tutumu değiştirmediler. Aksine bazı arkadaşlarının Nehrevân’da öldürülmesi,
onların görüşlerini daha da katılaştırdı. Nitekim Nehrevân’dan hemen sonra
Nuhayle’de başka bir çatışma meydana geldi. Hz. Ali’nin öldürülmesine
kadar küçük çaplı birkaç isyana kalkıştılar; ancak bunların hepsi hemen
bastırıldı.
0 Yanıt
1425 Gösterim