GİRİŞ
1. Kâşî/çini sanatı Türkler’de ilk hangi devletten itibaren
başlamıştır?
Cevap: İlk Müslüman Türk devletini kuran
Karahanlılar’dan itibaren.
2. Kâşî/çini sanatı Türkler’de hangi devlette yaygın hale
gelmiştir?
Cevap: Anadolu Selçukluları zamanında .
ÇİNİ
3. Eski kaynaklarda çiniye ne ad verilmektedir?
Cevap: Sırç veya kâşî denilir.
4. Killi topraktan pişirilerek yapılan kullanım eşyasına ne
denir?
Cevap: Keramik denir.
5. Killi topraktan pişirilerek yapılan , duvar kaplama
malzemesine ne denir?
Cevap: Çini veya seramik denir.
6. Tümü killi topraktan yapılan veya yüksek oranda kil
ihtiva eden ham maddelerden üretilmiş, yüzeyi parlakça
ve en sert seramik grubuna ne ad verilir?
Cevap: Porselen adı verilmektedir.
7. Levha halindeki çini üretiminin ilk defa nerede
gerçekleşmiştir?
Cevap: Sâmerrâ’da.
8. Mimari yüzeyde günümüze kadar ulaşan çini kullanımı
ilk olarak hangi eserde görülmüştür?
Cevap: Kayrevan’daki Sîdî Ukbe Camii’nin (670-862)
mihrabında görülmektedir.
9. Perdahlı çinilerin en erken tarihli örneklerine hangi
devirde , nerede rastlanmıştır?
Cevap: Abbâsîler devrinde (IX. yüzyıl) Sâmerrâ’da
rastlanmıştır.
10. Anadolu’da en eski sayılabilecek çini eserler
hangileridir?
Cevap: Siirt Ulucamii ve Minaresi (XII. yüzyıl), Divriği
Kale Camii’nin (1180) taçkapısı ya da Konya II.
Kılıçarslan Türbesi (1155-1192) sayılabilir.
11. Mihrapları çini mozaik tekniğinin en iyi uygulandığı
bazı Selçuklu eserleri hangileridir?
Cevap: Konya Alâeddin Camii (1220), Ankara Ahî
Şerafeddin (Arslanhane) Camii (XIII. yüzyılın başı) Sivas
Gökmedrese (Sahibiye)Mescidi (1271)
12. Çini mozaik sanatında Selçuklular’ın ulaştığı yüksek
seviyeyi gösteren eser hangisidir?
Cevap: Konya Karatay Medresesi (1251).
13. Beylikler dönemi mimarisinde de çini kullanımına
örnek eserler hangileridir?
Cevap: Beyşehir’deki Eşrefoğlu Camii (1299) ve
bitişiğindeki türbe (1301), Beylikler döneminin en
gösterişli çini süslemelerine sahiptir. Birgi Ulucamii
(1313) mihrabında, Selçuk Îsâ Bey Camii (1374) kubbe
geçişinde, Konya Hasbey Dârülhuffâzı (1421) mihrabında
ve kubbeye geçişte çini mozaiğin, Selçuklu dönemi
özelliklerini devam ettirdiği görülmektedir. Ancak
Karaman İbrâhim Bey İmareti’nin (1433) bugün İstanbul
Çinili Köşk Müzesi’nde sergilenen renkli sırlı çini
mihrabı.
14. Renkli sır tekniğinde üretilmiş çinilere Anadolu’da ilk
olarak hangi eserde rastlanmaktadır?
Cevap: Bursa Yeşilcami’de (1419) ve Çelebi Mehmed
Türbesi’nde (1421) .
15. Çini mozaik sanatının Osmanlı’da son defa görüldüğü
yapılar hangileridir?
Cevap: Bursa Murâdiye Camii ve Medresesi’nde (1425)
mütevazı miktarda da olsa, tek renk sırlı levha, renkli sır
ve çini mozaik tekniklerinin bir arada kullanıldığı
görülmektedir. Edirne Şah Melek Camii’nden (1429)
sonra İstanbul’da Fatih Sultan Mehmed’in Çinili Köşk’ü
(1472) ve Mahmud Paşa Türbesi (1473)
16. Çini sanatında asıl heyecan verici gelişmeler hangi
çinilerde yaşanmıştır?
Cevap: İznik çinilerinde yaşanmıştır.
17. Osmanlı çinicilik sanatı tarihteki en yüksek seviyesine
ne zaman erişmiştir?
Cevap: XVI. yüzyılın ikinci yarısında erişmiştir.
18. XVIII. yüzyıldan günümüze, ülkemizin çini ihtiyacını
neresi karşılamaktadır?
Cevap: Kütahya merkezli çini atölyeleri karşılamaktadır.
19. Çini veya seramik yapımında kullanılan malzemeler
nelerdir?
Cevap: Hamur , Boya , Sır.
20. Çini sanatında kullanılan renk hangisidir?
Cevap: Fîrûze (turkuvaz).
21. Türk çini sanatında yaygın olarak kullanılan en eski
çini bezeme tekniği hangisidir?
Cevap: Çini mozaik tekniğidir.
22. Perdahlı çini tekniği nasıl hazırlanır?
Cevap: Gümüş ve bakır oksidin kırmızı veya sarı toprak
boyayla birlikte, sülfür karışımı ve sirkeyle halledilerek
hazırlanır.
23. Evânî yapımında kullanılan çini tekniği hangisidir?
Cevap: Mertabanî’dir.
24. XVI. yüzyılın ikinci yarısında Osmanlılar’da
tamamlamış en yaygın çini tekniği hangisidir?
Cevap: Sır Altı Tekniği’dir.
25. Sır altı ve sır üstü tekniklerinin bir arada
kullanılmasıyla çok renkli bir satıh elde etmeye yarayan
tekniğe ne debir?
Cevap: Mînâî (Heft-reng) denir.
26. Mînâî (Heft-reng) tekniğinin en çok görüldüğü yerler
nerelerdir?
Cevap: Basra, Rakka ve Kâşân’dır.
27. Çağdaş yayınlarda cuerda seca adıyla anılan, eski
kaynaklarda ise lakabî denen renkli sır tekniği, ilk defa ne
zaman ortaya çıkmıştır?
Cevap: Timurlular döneminde ortaya çıkmıştır.
28. Eski Malatya Ulucamii’nin (1224) kubbesi, eyvanı ve
orta avlusunun duvarlarında görülen muhteşem çini
mozaiklerde en çok dikkat çeken usta kimdir?
Cevap: Yâkub b. Ebûbekir elMalatî’dir.
29. Çelebi Mehmed’in yaptırmış olduğu çinileriyle meşhur
Bursa’nın en iddialı yapılarından birisi olan Yeşilcami ve
türbede Tebrizli ustalarla birlikte en çok dikkat çeken usta
kimdir?
Cevap: Ali b. İlyâs Ali’dir.
30. Osmanlı’nın son devir çinilerine en güzel örnek
hangisidir?
Cevap: Hafız Emin Usta’nın elinden çıkan Eyüp’teki
Sultan Reşat Türbesi (1914) çinileridir.
0 Yanıt
2129 Gösterim