Hadis, sened ve metin olmak üzere iki temel unsurdan oluşur.
- Sened : metni birbirlerinden belli usullerle almak ve rivayet lafızlarıyla nakletmek suretiyle bize ulaştıran raviler silsilesinin adıdır.
- Metin Senedin sonunda ravilerin naklettikleri sözlü kısımdır.
- Tahammül : Hadisi hocadan belli metodlarla alıp öğrenmeye denir.
- Eda: hadisi belli rivayet lafızlarıyla nakletmeye denir. (örn. Bize hadis nakletti, bize haber verdi gibi.)
- İsnad : dayandırmak nispet etmek demektir. Hadis ilminde sözü sahibine dayandırma, ulaştırma anlamlarına da gelmektedir.
- Tenkid : Arapçada ‘nakd’ kelimesinin karşılığı olarak kullanılmaktadır. Nakd kelime anlamı itibariyle ayıklamak, dirhemlerin sahtesini gerçeğinden ayırt etmek demektir.
- Hadis Alimleri bir hadisin senedini incelerken1- Senedin muttasıl (yani kesintisiz olmasını)
2- Sened zincirindeki ravilerin sika (yani güvenilir ve yetkin olmasını)
3- Sened zincirindeki ravilerin hadisi muteber bir yolla almalarını göz önünde bulundurmuşlardır.
- Zapt: ravinin yeterli zihinsel donanıma sahip olması, teknik ifadesiyle öğrendiği hadisi nakledinceye kadar değiştirmeden muhafaza edebilmesidir.
- Adalet ve zapt sıfatlarından birini taşımaya ravinin rivayeti makbul sayılmaz.
- Bir ravinin sika olup olmadığına karar vermek için yapılan inceleme çalışmalara hadis ilminde cerh ve ta’dil adı verilir.
- Şaz : hadisin sened veya metin açısından diğer rivayetlere aykırılık taşımasıdır.
- İllet : hadisin sened veya metninde bulunan ve ancak hadis ilminde uzman olanların görebileceği gizli bir kusurdur.
- Tashih : bir hadisin sahih olduğuna teknik itibariyle hükmetmeye denir.
- Tad’if : bir hadisin zayıf olduğuna hükmetmeye denir.
- Sahih hadis: sika bir ravinin kendisi gibi sika olan saviden almak suretiyle senedin başından sonuna kadar muttasıl (senedinde kopukluk olmayan) şaz ve illetli olmaksızın naklettiği hadistir.
- Ravilerin birinde hafif bir zapt kusuru bulunan hadis hasen olarak isimlendirilir.
- Senedinde inkıta bulunan hadisler ise zayıf kabul edilir.
- Bir hadis muhteva, dil ve üslup itibariyle başlıca iki yönden metin tenkidine tabi tutulur. Muhteva açısından yapılan Tenkide hadisin muhtevası ve içerdiği bilgi ve hükümler Kuranı Kerim, Sünnet, akl-ı selim, tecrübe, tarihi ve ictimai bilgilerle karşılaştırılarak değerlendirilir.
- Hadislerin Kurana arz edilerek Tenkid ve değerlendirilmesi sonraki dönemlerde sürdürülmüş, özellikle Hanefi mezhebi fakihleri tarafından diğer alanlar yanında hadis Tenkid kriterlerinden biri olarak benimsenmiştir.
- Hadisin bütün tariklerini aynı yerde vermeye özen gösteren Müslim’in el-camius-sahih’i hadis kitapları arasında özel bir yere sahiptir.
- Hadisin doğruluğu büyük ölçüde nakleden ravilerin kişiliğine ve senedin kesintisiz oluşuna bağlı olduğundan hadisçiler daha çok sened tenkidi üzerinde yoğunlaşmıştır.- İsnad sistemi hicri I. Asrın ortalarından itibaren kullanılmaya başlanmıştır.
- Sened tenkidi için göz önünde bulundurulması gerekenler1- Senedin muttasıl olması2- Ravilerin sika olması3- Ravinin adaletli olması4- Ravinin zaptı5- Hadisin usulüne göre alınması
- Buhari sahih hadisleri toplamayı amaçladığı kitabında, hadisin sahih kabul edilmesi için gereken şartların yanında lika yani ravilerin birbirleriyle görüşmüş olmasını şart koşmuştur.
- İslam dünyasında metin tenkidinin gündeme gelmesine sebep olan olay : Oryantalistlerin metin tenkidinin olmadığına dair ortaya koydukları iddia dır.
[- Hadisin senedi kadar hadis metni ile ilgilenen hadis ilimleri de önemlidir bunlar :1- Esbabı Vurudil hadis
2- İhtilaful hadis
3- Nasihul hadis
4- İlalul hadis
Dirayetul hadis Bu ilimler arasında yer almaz
- Senedinde peş peşe olmaksızın iki ve ya daha fazla Ravinin düşmesi durumunda hadis Munkatı adını alır.
0 Yanıt
1823 Gösterim