İlahiyat 1. Sınıf - İslam Sanatları Tarihi - Ünite 9 - Konu Anlatımı

0 Üye ve 1 Ziyaretçi konuyu incelemekte.

Çevrimdışı Ders Hocası

  • Hocanın Biri
  • *******
  • Join Date: Eki 2016
  • Yer: Hatay
  • 63863
  • +526/-0
  • Cinsiyet: Bay
    • Arif Arslaner
Diğer Sanatlar

1.Türk ahşap sanatının seçkin örnekleri nerelerdedir?
İstanbul Topkapı Sarayında *Türk ve İslam eserleri müzesinde * Ankaradaki Etnoğrafya Müzesinde

2. ahşap sanatında kullanılan ağaçlar nelerdir?
Ceviz sedir abanoz gül ıhlamur kestane meşe ve çam

3.ağaç işleme teknikleri ?
Oyma kabartma ve kakma olarak özetlenebilen teknikler : * düz satıhlı ve yuvarlak satıhlı derin oyma * eğri kesim * şebekeli oyma ( ajur ) * düz satıhlı ve kabartmalı kakma

4. düz satıhlı oyma tekniği nasıl uygulanır?
Sanatçının yüzeyden zemin içlerine doğru bıçağını dik tutarak çalışmasıyla oluşur

5.yüzeydeki kabartmanın yuvarlaklığını sağlayacak biçimde serbest hareketlerle çalışması hangi tekniktir?
Yuvarlak satıhlı derin oyma

6.şebekeli derin oyma ( ajur ) nasıl uygulanır?
Yüzeyi daha içten oymak ve bazı fazlalıkları dışarı çıkarmak suretiyle

7.türklerin ahşapla mazisinin çok eskilere dayandığını ortaya çıkaran?
Arkeolojik kazılarda Radloff’un 1865 te Altay Kurgalarında ve rudenkonun 1947-1949 yıllarındaki Pazırıkta buldukları ahşap eşyalar.

8.günümüze ulaşmış erken dönem İslam ahşap sanatı örneklerinde etkili olan?
Dönemin mimari eserlerinde kullanılan KABARTMA TAŞ tezyinatı

9.bunun örnekleri?
Berlin İslam eserleri müzesinde teşhir edilen Müşetta sarayı kabartmalı taş duvarlarındaki akantus ve asma yaprakları erken ve müteakip dönem ahşap eserlerinde OYMA tekniğiyle uygulanmıştır….fatimi dönemi el ezher camiinin ahşap kapısı da örnektir…

10.Selçukluda kullanılan teknikler nelerdir?
* oyma / kabartma *şebekeli oyma * çatma (kündekari) boyama

11 Selçuklu dönemi ağaç oyma işçiliğini yansıtan örnekler nelerdir?
Türk ve İslam eserleri müzesinde üzerinde sultan Keykavus b.Keyhüsrevin adı bulunan RAHLE ve Konya Mevlana müzesindeki rahle…

12.Konya Mevlana müzesinde sergilenen 1278 tarihli Selçuklu rahlesi hangi tekniğin örneğidir?
Esasını oyma tekniğinden alan yüzeydeki desenin oyulan yuvası içine başka bir ağaç parçasının tutkalla yerleştirilmesi tekniğinin örneğidir.

13.kündekari tekniği nasıl uygulanır ?
Bir ahşap iskelet üzerindeyan yana getirilen geometrik ahşap parçalarla bunları birbirine bağlayan oluklu ahşap kirişler tutkal ve çivi kullanılmadan iç içe geçirilerek uygulanır.

14. kündekarin özelliği nedir?
İklim şartları ve zamanın getirdiği eskimeile parçalar kuruyup ufalsa da yerinden düşüp ayrılmaz

15.kündekari tekniğiyle yapılmış örnekler?
* Konya Alaaddin camiinin Ahlatlı bir ustaya ait 1155 tarihli Siirt Ulu camiinin Abdülfettah isimli ustaya ait 1191 tarihli Divriği ulucamiinin Tiflisli Ahmede ait 1241 tarihli minberleri

16.derin oyma tekniğindeki örnekler nelerdir?
12 – 14. yy llara ait Alaaddin Camii Malatya ve Kayseri Ulucamii Ankara Aslanhane Camii minberleri * Birgi ulucamii pencere kanatları * Ankara Hacı Bayram Türbe kapısı * Ahi şerafeddin sandukası

17.Beylikler ve erken Osmanlı devri örnekleri?
* 1306 Ankaralı davuda ait Çorum ulu camii minberi
*1320 Muzafferüddin e ait Birgi ulucamii minberi
*1367 Kastamou kasabaköy Camii kapı kanatları
*1376 Antepli Hacı Mahmad Fakihe ait Manisa ulucamii
*1399 Bursa Ulucamii minberleri

18.olağanüstü incelikte işlenen derin oyma tekniğiyle meydana getirilen eserler?
Konya Sadreddin Konevi Camii ve Bursa yeşil camiinin pencere kanatları Karaman imaret camii nin kapı kanatları

19.minber kürsü aksamı rahle ve korkuluklarda kullanılan teknik?
Şebekeli oyma tekniği

20.şebekeli oyma tekniğinde nasıl kompozisyonlar oluşturulmuş?
Çevresi oyulan palmet lotus ve kıvrık dallardan oluşan desenlerin en ince uçlardan birbirine bağlandığı zengin kompozisyonlar meydana getirilmiş.

21. Osmanlı döneminde ortaya çıkan yeni teknkler?
Tasarlanan desenin çeşitli malzemelerden kesilip hazırlanan parçaları uygun bıçaklarla oyularak hazırlanan çukur zemine yapıştırılır…ayrıca kesilip kullanıma hazır hale getirilen sedef fildişi v.b. malzemenin Çukur açmadan tutkalla mozaik biçiminde yan yana getirildiği uygulama da vardır…

22.osmanlı devrine ait en eski fildişi kakmalı eser?
2. beyazıd dönemine ait 1505 tarihli Kur’an mahfazasıdır.ayrıca Sedefkar Mehmet Ağa tarafından Sultan 1.ahmed için hazırlanan sedef bağa zebercet yakut ve zümrüt kakmalı taht ta gözalıcıdır.

23.ağaç ve kemiğin de kakma sanatında kullanıldığını gösteren eserler?
Fatih ve Yenicamii ile Beylerbeyi Hamidi Evvel camilerindeki 3-4 asır evvelinden kalma vaaz kürsüleri.

24.boyama dahil pek çok farklı tekniğin bir arada kullanıldığı Saltanat kayıkları nerededir?
İstanbul deniz müzesinde

25.15. ve 16. yy en güzel ahşap örnekleri?
Edirne 2. beyazıd camii Topkapı hazine dairesi kapları Bağdat ve revan köşkü kapıları

26. bu dönemde devreye giren teknikler?
Çiçekli bezemenin yanında Rumiler benek motifi fildişi kakma tekniğive bazı yazı frizleri

27.barok ve rokoko üsluplarının da etkisi altında kalarak yaygınlaşan teknikler?
17. ve 18. yy da sedef bağa ve fildişi kakma ve özellikle sedef mozaik teknikleri

28.Edirnekari boyama teknikleri uygulanan eserler?
19. yy da dolap kapakları çekmeceler lambalık ve kavukluklar ile tavan göbekleri

29.ahşap camilerin e eski örneklerine hangi yy da rastlanır?
13.yy

30.osmanlı öncesinden kalma metal eşyalar hangi malzemeden yapılır?
Tunç veya pirinçten

31.madeni eşya yapımında kullanılan teknikler?
Dökme ve dövme

32. eserin tezyini değerini belirleyen nedir?
Obje üzerindeki kabartma desenler

33. kabartma desenler neyle sağlanır?
Alet yardımıyla yüzeyden derine inerek ya da metal parçanın tersinden dövülmesiyle sağlanır.bazen de yüzeyde oluşturulan çukurların çeşitli maddelerle doldurulmasıyla…

34.osmanlıda görülen diğer teknikler nelerdir?
Oyma kakma çalma kazıma vidalama altın kaplama (tombak)savatlama zincir işi takı ve tören eşyasında kullanılan telkari ve mine.

35.bu tekniklerin uygulamasında hangi aletler kullanılır?
Ayak çarkı mengene demirci makası pense eğe ve kalem

36.maden sanatının eserleri nerelerde sergilenmektedir?
Topkapı sarayı askeri müze Türk ve İslam eserleri müzesi

37.halı sanatının Türk menşeili olduğu nu teyit eden?
Rudenko tarafından kazılarda bulunmuş olan m.ö.5-3. yy lara ait PAZIRIK halısı ve doğu türkistanın eski şehirlerinde ve turfanda 1900 lü yılların başında ortaya çıkan halı parçaları.

38.Pazırık halısının özellikleri?
1 89 x 2 m. Boyutlarında kareye yakın desimetreküpü 36 bin düğüm içeriyor…eser LENİNGRAD ERMİTAJ müzesinde sergilenmektedir.bubüyüklüğe bu kadar ince ve çok sayıda Gördes/ Türk düğümü o devir için çok şaşırtıcıdır.

39.Konya Alaaddin Camiindeki halılar kim tarafından fark edilmiştir?
1905 te Alman konsolosu LOYVED tarafından…üçü bütün 5 i parça halindeki bu halılar şu an İstanbul Türk ve İslam sanatları müzesinde bakım ve korumaya alınmıştır…

40.bu halıların özellikleri nelerdir?
En büyüğü 15 metre kare…koyu mavi ve kırmızı zemin üzerindeki desenler bu renklerin açık tonlarıyla oluşturulmuş.geometrik şekiller egemen ancak yeryer bitkisel motifler de var.etrafında kufi tarzı süslemede güzellik katmaktadır.

41.1930 da fark edilen 3 Anadolu Selçuklu halısı nerde fark edilmiştir?
Beyşehir Eşrefoğlu camiinde..konya müzesi koleksiyonlarında yerini almıştır…

42.15. yy ın sonlarında görülen halılar?
Daha çok geometrik desenlerin hakim olduğu HOLBEİN halıları

43.bu halılar ismini nerden alır?
Ressam holbeinin resimlerine konu olduklarından bu ismi almışlardır…batı Anadolu ve Uşakta dokunmuşlardır…

44.16. yy dan 19. yya kadar bu bölgede üretilen halıların özellikleri?
Renk ve desen olarak fevkaladedir…madalyonlu ve yıldızlı şeklinde iki tiptir..motif tasarımında biçim tekrarları yoluyla SONSUZLUĞA dikkat çekilir…

45.osmanlı saray halılarında görülen tesirler?
Bir dönem uygulanan düğüm sistemi ile İRAN tesiri Mısırın fethi ile de Memluk etkisi …

46.etkilere rağmen kendi özgün üslubunu kaybetmen bu halılar hangi halıların şekillenmesinde rol oynamıştır?
İngiltere İspanya ve Portekiz halılarının

47.seccadelerin üretimleri nerelerde olmuştur?
Konya Bergama Gördes kula Ladik Milas ve Kırşehir

48.anadolu Selçuklu mimarisinde ana malzeme nedir?
Taş

49.taş nerelerde kullanılmıştır?
Eserlerin taç kapılarında büyük bir ustalık ve ince bir zevkle yoğurup anadoluya has bir üslup oluşturmuşlardır…

50.taç kapıların şekillendirilmeleri nasıldır?
Dikdörtgen çerçeveye göre şekillenen kapı üst kısmında sivri bir kemerle başlar etrafı yoğun süsleme yazı kuşaklarıvb. Tezyini öğelerle bezenmiş dikdörtgen niş ile tamamlanmaktadır.bu özellikleri ile benzersiz bir ihtişam ifade ederler…

51.müslüman sanatkarın ruh inceliği gösteren eserler?
Erzurum çifte minareli medrese Sivas gökmedrese Divriği ulu camii Konya ince minareli medresenin taç kapılarındaki tezyinat.

52.taç kapılarda kullanılan motifler?
Bitkisel motifler geometrik desenler geçmeler çokgenler yıldızlar rozetler…..y assı ve işlemeli olanlar kadar kabarık ve içi boşaltılmış olanlar da vardır…

53.kale görünümlü anıtsal yapıların özellikleri?
*Duvarlar yontulmuş taşlarla sade şekilde yapılır.
*pencereleri az ve küçüktür.
*bu sade yapıların ihtişamını ince işçilikleriyle TAÇ KAPILAR temsil eder.

54.taç kapıların özellikleri?
Hayranlık uyandıran mimarileri karakteristik süslemeleri dikkat çeker..çok büyüktürler.bazen duvardan bile yüksektirler.her kapı kendi dekor ile tektir.mimarileri tek renkli ve geometrik dekore edilmiştir…

55.divriği ulu camiinin kuzey kapısında hangi süsleme vardır?
Açılmış durumda betimlenmiş büyük lotus yaprakları

56.hurma ağaçları nerelerde kullanılmıştır?
Sivas gökmedrese Erzurum çifte minareli medrese

57.bu süslemelerin yanında ayrıca kullanılan süslemeler?
Bazı hayvan figürleri sadeleştirilerek kullanılmıştır.örneğin bir yılan bir çok eğri ve doğru çizgilerin birleşmesiyle bir sürü silme ve küçük sütunlara dönüşmüştür.

58.taş üzerine oymalarda örneklerine çok rastlanan motifler?
RUMİ….kufi ve sülüs yazı da kullanılmıştır.

59.selçuklu taş yapılarda görülen figürler?
İnsan ve hayvan figürleri sırt sırta vermiş kartal kuş kadın ve erkek insan başları…KAYSERİ DÖNER KÜMBETTE ise aslan resimleri vardır.

60.kubbelerde ne kullanılmış?
Tuğla

61. tuğlaları farklı dizilerek hangi motifler yapılmış?
şerit motifleri baklavalar döne döne giden hareketler..bazılarının ise kubbe içi parlak renkli çinilerle kaplanmıştır.

62.erken dönem Osmanlı mimarisinde Anadolu Selçuklu geleneğini sürdüren yapı?
Bursa yeşil camii taç kapısı

63.osmanlı sonrasında bu ihtişam yerini neye bırakmış?
Zamanla daha mütevazi kapılara…kapı yerine yapı iç hacim genişliği ve yüksekliği itibarıyla büyütmüşlerdir.

64.osmanlıda mukarnas taş işçiliğinin gözdeleri?
Mihraplar minberler cümle kapıları şerefeler….sütun başlıkları da kendine özgüdür…şerefe ve mahfil şebekeleri mermerden oyma geometrik geçmeleriyle dikkat çeker.

65.kitabeler nasıl yazılardan oluşur?
Sülüs ya da talik celisi ile kabartma tekniğinde işlenmiş yazılardan.