Konu: İslâm Öncesi Arap Yazısı

[Ders Hocası]

Bazı İslâm bilginleri Câhiliye dönemi Arap yazısına “el-cezm” adını
vermişlerdir. Aslı Nabatî yazıya dayanan “cezm”, Hîre’de geometrik,
düzenli, dik ve yatay çizgilerin hâkim olduğu bir üslûp kazanmış, kalemle
yazılmasındaki güçlük sebebiyle daha çok taş, maden, ahşap ve paralar
üzerine nakşedilmiştir.

İslâmiyet’ten önce Araplar arasında cezmden başka ticarî işlerde, mektuplarda veya süratle yazılması gereken günlük işlerde yine Nabatî yazıdan kaynaklanan yuvarlak, yumuşak ve ortaları delikli olmaya
meyilli harfleriyle meşk hattının kullanıldığı bilinmektedir.

İslâm’dan önce Arabistan’da yazının bilindiği ve kullanıldığı, ayrıca
yahudi ve hıristiyanların da kutsal metinlerini yazdıkları bilinmektedir. İslâm
öncesinde Araplar’ın sadece ticarî işlemlerinde değil, ayrıca her türlü bilgi ve
şiirlerini hatırlatma ve belleği tazelemek için de olsa yazdıkları çeşitli
kayıtlardan anlaşılmaktadır. İslâm öncesi Arap yazısı, İslâm’ın doğuşundan
bir asır sonra İslâm ümmetinin müşterek kullandığı bir yazı olması nedeniyle
İslâm hattı, İslâm yazıları adını almıştır.