TAOİZM
Kurucusu: Lao-Tse
Temel Kutsal Kitabı: Tao Te King (Tao'nun ve Onun Erdemli Kitabı)
Diğer Kutsal Kitaplar:
1) Tai-shang Kan-Ying Pien (Cevap ve Karşılıkta Bulunma)
2) Yin-Chih Wen (Sessiz Yol)
3) Taoist Kanon / Tao Tseng
İnanç Esasları:
1) Tao: Yol dünyayı yöneten sebep dünyanın doğal düzeni her türlü hareketi meydana getiren güç ezeli ve ebedi değişmeyen cisim olmayan hiçbir tasvire sığmayan
2) Yin ve Yang: Kainattaki herşeyin oluşumunu sağlayan iki zıt ilke
Yin: Olumsuz kötü karanlık dişi yıkıcı...
Yang: Olumlu iyi aydınlık erkek yapıcı...
3) Ahiret İnancı: Ahiret inancı Budizm'in etkisiyle gelişmiştir.
İnsanlar bu dünyada yaptıkları iyi veya kötü işlerin karşılığını hem bu dünyada hem de gelecek dünyada görecektir.
Mezhepler:
1)Simyacı Ekol: Sihir ve büyüye dayalıdır.
2)Mistik Ekol: Varlık ancak mistik meditasyon ve duygu ile keşfedilebilir.
3)Ferdiyetçi Ekol: Herşey kadere bağlı olarak gelişir. Ferdin refahı herşeyin üstündedir.
4)Legalist Ekol: Herşeyin bir kuralı vardır.
5)Ch'an Mezhebi: Meditasyonu ve sezgiyi temel alır. Mahayana Budizmi ile Taoist tabiat felsefesinin karışımıdır.
KONFÜÇYANİZM
Kurucusu: Kung Fu Tzu (Konfüçyüs)
Kutsal Kitapları: 5 Klasik + 4 Kitap
5 Klasik
1) Değişiklikler Kitabı (Yi King) = En eski kutsal metin; metafizik olaylar sembolik anlatımlar
2) Tarih Kitabı (Şu King) = En eski tarih kitabı; eski çin imparatorlarına ait sözler tarihi bilgiler
3) Şiirler Kitabı (Şi King) = En eski şiir derlemesi
4) Törenler Kitabı (Li King) = Dini ritüeller ayinler ritüellere ait açıklamalar
5) İlkbahar ve Sonbahar Yıllıkları (Şun Kiyu King) = Lu ülkesinin 12 yöneticisi hakkında bilgiler
4 Kitap
1) Konfüçyüs'ün Konuşmaları
2) Mensiyüs'ün Sözleri
3) Orta Yol Doktrini
4) Büyük Bilgi (Konfüçyüsün ahlak siyaset ve eğitime dair görüşlerini ihtiva eder.)
İnanç Esasları:
Tanrı: Tien (Gök Tanrı)
Yin-Yang: Evren Yin ve Yang'ın karşılıklı etkileşimi sonucu oluşmuştur. (Taoizm'de bu iki zıt ilke açıklanmıştır.)
Ahiret İnancı: Öldükten sonraki hayatın iyi ve huzurlu olması bu dünyadaki hayata bağlıdır.
İbadetler:
1) Tanrı'ya Ruhani Varlıklara ve İlahlara Dua-İbadet
2) Atalara Saygı
3) Kutsal Varlıklara Kurban Sunmak
4) Konfüçyüs'e Yapılan İbadet
Mezhepler:
1) Zu Ksi'nin Mezhebi: Konfüçyüs'ün öğretileri mistik olarak yorumlanır.
2) Vang Yangming'in Mezhebi: Konfüçyüs'ün öğretileri rasyonel (aklî) olarak açıklanır.
***Bu iki din arasındaki temel fark Taoizm'in mistisizme Konfüçyanizmi'n ise rasyonel düşünceye önem vermesidir.
***Her iki dinde de Yin ve Yang prensibi zirvede oturur.
***Her iki dinde de net bir tanrı ve ahiret anlayışı yoktur. (Bir önceki mesajımda bundan bahsetmiştim.Okumanızda fayda var.)
***Taoizm'de vu-vey (iş yapmadan çok iş yapmak) prensibi hakimdir. Bu anlayış hareket etmeden hareket ettirmeyi esas alır. (Tao'nun kendisi hiç hareket etmediği halde evrende uyumlu bir işleyiş vardır).
***Konfüçyüs zamanın geleneksel Çin dinini kabul eder. Kendisini bir din kurucusu olarak görmez bir ahlak öğreticisi olarak ön plana çıkarır. Gayesi ideal insanlardan meydana gelen ideal bir toplum oluşturmaktır. Buna geçmişin iyi bir yorumunu yaparak başlamıştır. İyi bir toplum için iyi bir devlet şarttır. Dolayısıyla öğretilerinde daha çok yöneticilere yönelik tavsiyelerde bulunmuştur. Öğretisinde mistik öğretilere ölümden sonraki yaşama ruhani doğa üstü varlıklara çok fazla değinmez. Rasyonalist açıklamalarda bulunur.
***Taoizm'de ilk önceleri amaç bu dünyada hayatın ebedi olarak sürdürülmesi olmuş bu nedenle de ölümsüzlüğün elde edilebilmesi için meditasyon yoga aşırılıklardan uzak durmak sakin ve sade bir hayat sürmek gibi uygulamalara önem verilmiştir. Daha sonraları bu anlayış tamamen değişmemekle birlikte farklı dinlerle etkileşim sonucunda farklılaşmıştır (Örneğin Tanrıların sayıs
ŞİNTOİZM
Kurucusu: Yok
En yüce Tanrı: Amaterasu= Güneş Tanrıçası (Sembolü= Sekiz Köşeli Ayna)
Diğer Önemli Tanrılar:
*Susanova=Fırtına ve Deniz Tanrısı (Sembolü=Kılıç)
*Atago= Ateş Tanrısı
*Tsukiyomi= Ay Tanrısı
*İnari=Gıda Tanrısı (Sembolü=Tilki)
Temel Kutsal Kitapları:
1) Kojiki (Eski olayların hikayesi)
2) Nihongi (Kojiki'nin Yorumu)
İkinci Derrecen Önemli Kutsal Kitapları:
1) Fudoki
2) Kogo-Shui
3) Shojiroku
4) Engi-Shiki
Kami: Tanrısal varlığın her yerde mevcut olan belirtileri.
(Şintoizm'de ölen herkes kami olur. Ancak her kami tanrı değildir. Sadece önemli kişilerin kamileri tanrıya dönüşür. Bu nedenle de tanrı sayısı giderek artar.)
En Önemli Bayram: Matrusi Bayramı (Tanrıyı çağırmak Onun hizmetinde bulunmak anlamına gelir)
Diğer Bayramlar:
Toşikgoy: Mahsulü Koruma Bayramı
Kanna-niname: Hasat İçin Tanrı'ya Teşekkür Bayramı
Oh-harere: Dini temizlik Bayramı
Meiji Şintoizmi Mezhepleri:
1) Koshito veya İmparatorluk Şintoizmi= Güneş tanrıçası Amaterasu ve imparatorluk ailesinin ataları adına yerine getirilen ritüelleri içeir.
2) Jinja veya Tapınaklara Ait Şintoizm=Geleneksel Şintoizm'e ait bütün inanç ve ritüelleri ve bunlara bağlı uygulamaları teşkilatları içerir.
3) Kyoha veya Mezheplere Ait Şintoizm= Bireyin dini eğitimine ve inancına önem verir. En meşhur olanı Tenrikyo mezhebidir.
4) Minkan veya Popüler Şintoizm= Şintoizm Konfüçyanizm ve Budizm'in karışımıdır.
*Bunların dışında Şintoizm'de pek çok mezhep vardır.
En ilginç olanı Fokko Mezhebidir (Katoliklikteki teslis inancını kabul eder.)
*Ch'an Mezhebi Japonya 'da Zen Budizm'i olarak ortaya çıkmıştır. Budizm ile Taoist tabiat felsefesinin karışımından meydana gelmiştir. Bu mezhep meditasyonu ön plana çıkarır.
HİNDUİZM
Hinduizm fenomen bir dindir
devlet dini ilan eden ülke: nepal
kutsal metinler:
sruti:vahiy
smriti:gelenek
vedalara: agamada denir = bilgi demektir
rşi:gören
deva:faydalı zararlı insan düzenini sağlayan
puja:ibadet
ramakrişna:nihai olarak bütün dinleri aynı hedefe giden farklı yollar der
gandhi:hint ahlak lideridir
bütün dinler basamaktır diyen :vivekananda
dinler aynı ağacın dallarıdır diyen:gandhi
BUDİZM
sangha:cemaat
dharma:doktrin
vinaya:disiplin
tibet budizmi:lamaizm
devlet dini ülkeleri:tayland kamboçya laos
sidharta budadır
ailede:guatama
babada:suddhodana
anne adı:maya
7. kahin kondanna onun buda olacağını demiş
*mara:kötü tanrı onla mücade etmiş
dharmacakra:yasanın tekerliği
*budhada yorum tercümesi:tanjur
*söz tercümesi:kanjur
*hakikate ulaşıp öğretmeyen budaacceka
öğreten ise:samma sambudha
budizmde nirvanaya ulaşmakta arhat
hinduda mokşa ulaşmak civan mukti iledir
5 ahlaki yasaanca sila
kesişlerin hayatını düzenleyen:vinaya pitaka
en eski manastır hayatı budadadır.
meditasyonlar
1 samhata:ateş ölü beden buda
2vipassana:düşünce dikkat gözlem budaya has meditasyon budur
ilk vaaz:isipatanada
CAYİNİZM
lokakaşa:evrenin en üstü demek
arhat:ulu
şramna:gezici derviş
digamabaralar:gök giyinenler
svetambaralar:beyaz giyinenler
kurucusu :vardhamana kşitriyaya mansup
arhat budada:aziz cayinizmde:ulu geçiyor
kutsal metin dilleri genel:arşa
varlık hakkında gerçeğin tam olarak bilenememesi:syadvada
cayinizm ataist din olarak bilinir ama tanrıya inanırlar tanrıların evreni yarattığına inanmazlar
normal dünya hayatlarını devam ettirenler:laik
*digambaralar kadınların hava giyinemiyeceklerini bu nedenlede kurtuluşa muktedir olamayacaklarına inanırlar.
kadınlar ancak erkek bedenine yeniden bedenlemeyle kurtuluşa erer
Soru: Budizm i din olarak kabul eden ve Budizm in gelismesine katkısı olan kral kimdir?
Cevap: Mauryan kralı Aşoka
Soru: Hint dinlerindeki cemaat kavramı nedir?
Cevap: Sangha
Soru: Konfüçyüs'ün en önemli takipçisi kimdir?
Cevap: Mensiyüs
Soru: Cin deki Ch Budizmi Japonya da hangi isimle anılır?
Cevap: Zen Budizmi
Soru: Cayinizm de var olan herhangi bir canlıya zarar vermemeye ne denir?
Cevap: Ahimsa
Soru: Milel ve Nihal yazarı kimdir?
Cevap: Şehristani
Soru: Milel ve Nihal yazarı Şehristani yi karşılaştırmalı dinler alanında ilk özgün eser veren yazarlar arasında zikreden kişi kimdir?
Cevap: Eric Sharp
Soru: Rig-veda da yazılanlara göre Puruşa nin kollarını hangi kast oluşturur?
Cevap: Kşatriyalar
~~~~~
- hinduizmde tanrı vişnunun yeryüzünde bozulan ekolojik sosyal ve ahlaki düzeni eski haline getirmek için dünyaya inişini ifade eden kavram AVATARdır.
- budizmin kurucusu goutama siddharthadır.budizmin kutsal metinlerine TRİPİTAKA denir.budhanın sözvaaz ve düşüncelerini içeren metinlere SUTTA PİTAKA denir.
cayinizm bayramı: pajjsana
budizm bayramı:vesak
sintoizm bayramı:1.matrusi bay.
2.tosikgay bay.
3.kanna.niname bay.
4.oh-harehe bay.
1. İnsanı diğer canlılardan ayıran en önemli özelliği nedir? (Akıl,ahlak ve irade)
2. Ruh göçü, tenasüh de denilen, ölen canlıların ruhlarının başka bir bedenle yeniden hayata döndükleri inancına ne ad verilir? (Reenkarnasyon)
3. İnsanları dünya ve ahirette mutlu etmek amacıyla Allah tarafından gönderilen ilahi kurallar ve ilkelere ne ad verilir? (Din)
4. Sosyal bilimler alanında Tektanrıcılığı ifade etmek için kullanılan terim hangisidir? (Monoteizm)
5. İslam Dini ıstılahında eşi benzeri olmayan, tek bir ilaha inanmaya ne ad verilir? (Tevhid)
6. Sosyal bilimler alanında Çoktanrıcılığı ifade etmek için kullanılan terim hangisidir? (Politeizm)
7. Hinduizmin kaç tanrısı vardır? (Brahma, Vişnu, Şiva)
8. Hinduizmin yaratıcı tanrısına ne ad verilir? (Brahma)
9. Hinduizmin koruyucu tanrısına ne ad verilir? (Vişnu)
10. Hinduizmin yok edici tanrısına ne ad verilir? (Şiva)
11. Şintoizm’de güneş tanrısına (baş tanrıya) ne ad verilir? (Amaterasu)
12. Şintoizm’de ay tanrısına ne ad verilir? (Tsukiyami)
13. Şintoizm’de fırtına ve deniz tanrısına ne ad verilir? (Susanova)
14. Şintoizm’de ateş tanrısına ne ad verilir? (Atago)
15. Şintoizm’de gıda tanrısına ne ad verilir? (İnari)
16. Tanrının duyular ve akıl ile değil ancak sezgi ve keşif yoluyla bilinebileceğini iddia eden gizemcilik inancına ne ad verilir? (Gnostizm)
17. İnsanın tanrıya ilişkin bir bilgisinin olamayacağını, var ya da yok olduğunun kanıtlanamayacağını iddia eden Bilinemezcilik inancına ne ad verilir? (Agnostizm)
Aklınızda kalması için kodlama yapacağım;
=> Puruşa'nın;
Ağzından: Brahminler (çünkü bu kasttaki ler rahiplerdir hep konuşurlar )
Kollarından: az öncede yazdım Kşatriyalar (çünkü bu sınıftakiler askerlerdir bunlar gücü oluşturur pazuları düşünün )
Kalçalarindan: Vaişyalar (bunlar da işadamlari çiftçi falan yanı bel kemiğini oluşturur )
Ayaklarından: Şudralar (yoksul hizmetçi ve köle sınıfı olduğu için tüm yükü bunlar çeker herkesi enayi gibi taşır)
=> Budizm in yayılmasında katkısı olan kral Aşoka yı unutmamanız için şu cümlemi okuyun:
Buda ile Kral AŞoKa nin aralarında aşk dedikoduları varmış. Aşoka ile aşk iyi bir bağlantı. Biraz saçma oldu ama zaten saçma şeyler akılda kalır.
=> Şimdi biraz akrostiş tekniğini uygulamak istiyorum.
Konfüçyanizm deki kutsal kitapların isimlerini kodlayalım;
*Değişiklikler Kitabı (Yi King)
buradaki değişikliği de Yişiklik diye değiştirirsek kitabın isminin Yi olduğunu unutmayız
*Tarih Kitabı (Şu King)
burada farklı bir yol izleyelim ve şu cümleyi düşünelim: ŞU tarih dersi de çok zor bee
*Şiirler Kitabı (Şi King)
Şiirin "Şi" si unutmamamız için yeterli
*Törenler Kitabı (Li King)
yine farklı yol izleyelim ve Jet LI diye bir karatecinin öldüğünü ve onun adına tören yapıldığını düşünelim
*Ilkbahar ve Sonbahar Yıllıkları (Şun Kiyu King)
dikkat ederseniz diğer kitap isimlerine göre burada bağlacı saymazsak üç kelime var böyle akılda kalabilir
*Mensiyüs ün Sözleri (Mong Tse)
Mensiyüs ün M si ile Mong un M sinden çağrışım yapabiliriz
=> Çok ince bir hafıza tekniğim daha var arkadaşlar. Sintoizm deki tanrıların sembolleriyle ilgil;
Güneş tanrıçası Amaterasu bildiğiniz gibi Yamato kabilesinin kamisi olarak baş kami sayılıyor. Simgesi ise sekiz köşeli ayna. Niye sembolü ayna? Çünkü bu tanrıça hepsinin başı olduğundan kendini çok beğeniyor ve her fırsatta soluğu aynanın önünde alıyor.
Gıda tanrısı Inari nin simgesi tilki. Tilki gıdaları çalarak mideye indiriyor da ondan.
Fırtına ve deniz tanrısının adı Susanova. Adının Susanova olma sebebi deniz tanrısı olduğu için dili damağı kuruyor ve çok susuyo zavallıcık. Simgesi de kılıçmış. Saçma ama elindeki koca kılıçla fırtına çıkarmaya çalışıyor terbiyesiz şey ne olacak
=> Hinduizm ve bu dinden cikan dinlerin itikadina göre reenkarnasyona ugrayan sahislarin bu hale ugramalarindaki sonsuz gidiş gelis döngüsüne samsara deniliyordu. Bu kavramı unutmamak için samsarayi sansara benzetebiliriz. Sansar iki de bir gidip gelerek yaramazlik yaparak erzagimizı çalmış bizi aç bırakmış.
Ben de şrutisdeki vedaları RUSYA olarak kodladım
Rig veda
Sama veda
Yacur veda
Atharva veda
smritileri de PeDeRiM OLARAK
Puranalar
Dharma-şatralar
Ramayanalar
Mahabharatalar
vedalardaki 3 tanrı da USA amerika yani
Usaş(şafak)
Surya(güneş)
Agni (ateş)
kast sistemi de (Bu KoVa Şu)
Brahmanlar
Kşatriyalar
Vaişyalar
Şudralar
mokşayı gerçeklerştirmek için izlenen 3 yol da (BaCaK)
Bhakti-marga
Cnana marga(ben canan diyorum
Karma marga
CAYİNZMDEKİ 5 BÜYÜK YEMİN DE KASABA DEĞİL (ASABA)
Ahimsa
Satya
Asteya
Brahma
Aprigraha
0 Yanıt
2201 Gösterim