Alm. Lamaismus (m), Fr. Lamaisme (m), İng. Lamaism.
Tibet ve Moğolistan’da halkın çoğunluğunun inandığı bozuk bir inanç.
Tibetçede bulunan “La-ma” (= üstün) dan doğan bu kelime, aynı zamanda bir ünvan olarak da kullanılır.
Lamaizm, Budizm ile tabiata tapınmanın, bir tür karışımıdır.
Tibet’e Budizm, M.S. 5. yüzyılda girmiş ve 7. yüzyılda Tibet Kralı Srongtsen Campo tarafından yaygın hâle getirilmiştir.
Sekizinci yüzyılda ilk defa, Tibet budistleri müesseseleşmiştir. Bugün bile kırmızı şapkalı Tibet papazları, bu ilk teşkilâtın kalıntılarıdır. Lamaizmin tatbik edilen şeklinde, Budist kitaplarının okunup öğrenilmesi, nefsle mücâdele, ahlâkî öğütler ve tefekkür önemli yer tutar. (Bkz. Budizm)
On birinci yüzyılda bir Hintli Budist olan Atisa ve 14. yüzyılda Çinli Tsong-k’a-pa, çeşitli reformlar yaparak, taraftarlarının sarı şapka giydiği bir inanç ortaya çıkardılar.
Lamaizm’de ibâdet şekli, Hıristiyanlığın tesiri altında kalmıştır. Büyük dînî lider olan Lama’nın ölümünden 18 ay sonra onun rûhunun geçtiği kabul edilen bir genç seçilerek yetiştirilir. Lamaizm, 13. yüzyıldan beri önem kazanmasına rağmen, tesiri 17. yüzyılda görülmüştür.
Tibet ve Moğolistan’ın bir bölümünde, bu bozuk inanç topluma hâkim olmuş, idârî sistem olarak hâkimiyetini devam ettirmiştir.
1950’de Çin komünistlerinin Tibet’i işgâli ve büyük Lama’lardan Dalay Lama’nın 1959’da Hindistan’a kaçmasıyla, bu tür idâre son bulmuştur.
(Bkz. Dalay Lama)
0 Yanıt
1700 Gösterim