Konu: Arapçada Kelime ve Cümle Çeşitleri - Konu Anlatımı

[kardelen]

Arapçada Kelime Çeşitleri:

Arapçada üç türlü kelime vardır.
1. İsim
2. Harf
3. Fiil

Arapça da isim çeşitleri:
1. Sayı bakımından
    a) Tekil
    b) İkil
    c) Çoğul

2. Cinsiyet Bakımından
    a) Müzekker
    b) Müennes

3. Belirlilik Bakımından
    a) Nekra
    b) Marife



Arapçada Harf:
Tek başına bir anlamı olmayan, başka kelimelerle beraber bir anlam ifade eden edatlar kastedilmektedir.
Arapçada cer harfleri, nasp edatları, atıf harfleri ve benzerleri kelime çeşidi olarak harf kabul edilmektedir.

Arapçada cer harfleri:
ب = bi = ile
من = min = ..den ..dan
إلى = ilâ = ..e ..a
عن = *an = ..den ..dan
على = *alâ = üzerinde, üstünde, üzerine
ل = li = için
فى = fî = içinde, ..de ..da
ك = ke = gibi
حتـَّى = hatta = ..ıncaya kadar
رُبَّ = rubbe = nice
واو القسم - تاء القسم = tâü'l-kasem - vâü'l-kasem = her ikisi de yemin içindir. VAllahi, tAllahi gibi...
خاشا - خلا - عدا = *adâ - khalâ - khâşâ = bu üçü ayrıdır ama hepsi de istisna içindir
مُذ = müsz = ..den beri
مُنذ = münszü = ..den beri
لولا = lev lâ = ..masaydı ..meseydi
كَيم = keyme = niçin
لعَلَّ = lealle = umulur ki

Nasp edatları:
Nasb edatları avamilde şöyle geçer:
 أنْ - لَنْ - كَيْ - إِذَنْ
 
Müzari fiilin önüne geçerler ve müzariyi nasb ederler.
أن fiiile mastariyet manası verir.
اُحِبُّ أنْ اُطِيعَ اللهَ تَعَالَى
Allah'u Teala'ya itaat etmeyi (etmemi) severim.
 
لَنْ=gelecekte te'kidli olumsuzluk manası verir.
لَنْ يَغْفِرَ اللهُ تَعَالى لِلْكَافِرِينَ -"Allah'u Teala elbet kafirleri bağışlamaz."
 
كي=mastariyetle birlikte"içinlik,sebebiyet" manası verir.
اُحِبُّ طُولَ اْلعُمْرِ كَيْ اُحَصِّلَ اْلعِلْمَ
'İlim tahsil etmek için ömrün uzunluğunu severim."
 
أذن="Bu takdirde,öyleyse" manası verir..
"Ben Allah'u Teala'ya itaat ederim." diyen kimseye:
 إزَنْ تَدْخُلَ اْلجَنَّةَ= "Bu takdirde cennete girersin" demek gibi.

Atıf Harfleri:
Arapçada Atıf Harfleri (Bağlaç Harfleri)

وَ – فَ – أَوْ – ثُمَّ – أَمْ – حَتَّى – إِمَّا – بَلْ – لاَ - لَكِنْ

- Harfleri, kelime veya cümleleri aynı hükme bağladıkları için Atıf Harfi / Atf-ı Nesak olarak isimlenirler.
- Şayet bu harfler; kelime veya cümleleri aynı hükme (fiile) bağlamıyorsa, atf-ı nesak olarak görev yapmazlar.
Atıf harflerinden önceki kelimelere matufun aleyh, sonraki kelime veya cümleye de matuf denir.

Arapçada Fiil:
Zamana bağlı olarak müstakil bir anlam ifade eden eylem, iş ve oluş bildirirler.

Fiillerde isme ait özelliklerden olan yuvarlak (tâ), tenvin (iki üstün, iki esre, iki ötre), "el" takısı ve cer harfi alabilme gibi
hususlar kesinlikle bulunmaz.

Fiil Zaman Bakımından üç kısma ayrılır.
1. Mazi  fiil (Geçmiş zaman)
2. Müzari fiil (Şimdiki veya Geniş Zaman)
3. Emir fiil

Mazi  fiil (Geçmiş zaman):
Bir işin geçmişte yapıldığını veya olduğunu, kesin olarak bildirir

Gitti ذهب
öldü مات
okudu قرأ
 
Arapçada mazi siygası, Türkçedeki dili geçmiş ve mişli geçmiş kipleri karşılığıdır.

Gaib Gaibe Muhatab Muhataba
Cemi كتبتن كتبتم كتبن كتبوا
Tensiye كتبنا كتبتما كتبتما كتبتا كتبا
Müfret كتبت كتبت كتبت كتبت كتب

Mazi fiilin olumsuzu
1-Mazinin olumsuzu ما İle yapılır
Ahmet gelmedi ماجاء احمد

2- لا İle olumsuz yapılan maziler gereklilik de ifade eder
Onu görmemem gerekir لارأيته

Müzari fiil (Şimdiki veya Geniş Zaman)
Bir işin yapılmakta olduğunu veya yapılacağını gösterir Hem şimdiki zamanı hem de geniş zamanı ifade eder

Gider, gidiyor يذهب
ölür, ölüyor يموت
okur, okuyor يقرأ

Muzari Fiilin Çekimi

Gaib Gaibe Muhatab Muhataba

Cemi تكتبن تكتبون يكتبن يكتبون

Tensiye نكتب تكتبان تكتبان تكتبان يكتبان

Müfret اكتب تكتبين تكتب تكتب يكتب

Muzari fiilin olumsuzu (Şimdiki zamanın-Geniş ve gelecek zamanın olumsuzu)

1-Muzari fiilin evveline ما gelince Nefy-i hal (şimdiki zamanın olumsuzu) meydana gelir
Okumuyor ما يقرأ

2-Muzari fiilin evveline لا gelince Nefy-i istikbal (gelecek ve geniş zamanın olumsuzu) meydana gelir

Sormaz, sormayacak لايسأل

Not: Çok defa ما ile لا birbirlerinin yerine kullanılmakta

3-Muzari fiilin evveline لن gelince, Nefy-i istikbal (gelecek zamanın olumsuzu) meydana gelir Muzari fiilin sonu da mensub olur

Gitmeyecek لن يذهب

4-Muzari fiilin evveline لم gelince, geçmiş zamanın olumsuzu meydana gelir Muzari fiilin sonu da cezm olur

İşitmedi لم يسمع (ما سمع)

 Not: لم İle yapılan menfi ما getirmekle yapılan menfiden daha kuvvetlidir

5-Muzari fiilin evveline لما gelince, geçmiş zamanın olumsuzu meydana gelir Muzari fiilin sonu da cezm olur İşin henüz olmadığını (olumsuz durumun süregeldiğini) anlatır

Ali bir kitap satın aldı, henüz okumadı اشترى على كتابا ولما يقرأه

6-Muzari fiilin evveline bir işin olmamasını istemek için emir لا sı getirilir Muzari fiilin sonu da cezm olur

Kitabı okuma لاتقرأ الكتاب



Emir fiil:
Bir işin yapılmasını veya olmasını emretmek için kullanılır

Git اذهب
öl مت
oku اقرأ

Emir Fiilin Çekimi
Muhatab Muhataba

Cemi اذهبن اذهبوا
Tensiye اذهبا اذهبا
Müfret اذهبى اذهب